Darowizna – jakie są zasady rozliczenia podatku?
Obowiązkowi podatkowemu podlegają osoby fizyczne, które otrzymały darowiznę o wartości przekraczającej kwotę wolną od podatku. Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą przekazania darowizny obdarowanemu lub z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego. Jeżeli umowa darowizny jest zawierana u notariusza, to u niego płacisz podatek.
Ile wynosi podatek od darowizny? To, jaka będzie wysokość podatku, oraz czy w ogóle jest on konieczny, zależy od tego, kto wręcza darowiznę. Na gruncie podatku od spadków i darowizn wyróżnia się trzy grupy podatkowe. Grupa I to najbliższa rodzina, np. małżonek, dzieci, wnuki. II grupa podatkowa to zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych. Do III grupy nalezą pozostali nabywcy.
W zależności więc od przynależności do konkretnej grupy wysokość podatku waha się od 3 proc. do 20 proc. Im mniejszy stopień pokrewieństwa, tym większy podatek do zapłacenia. Termin płatności podatku od spadków i darowizn wynosi 14 dni od doręczenia decyzji urzędu skarbowego z ustaloną kwotą podatku.
Jakie są zwolnienie z podatku od darowizny? Kiedy nie trzeba płacić podatku?
Podatkowi nie podlegają darowizny, których wysokości są niższe od tych ustalonych dla konkretnych grup. W zależności od grupy podatkowej przypisane do nich kwoty wolne to:
- 9637 zł – dla osób z I grupy podatkowej
- 7276 zł – dla osób z II grupy podatkowej
- 4902 zł – dla osób z III grupy podatkowej
Podatek od darowizny w rodzinie będzie więc inny w zależności od stopnia pokrewieństwa. Ponadto opodatkowaniu podlega wyłącznie wartość majątku ponad kwotę wolną od podatku.
Obowiązują również wyjątkowe zwolnienia z podatku od darowizn. Są sytuacje, w których wręczona darowizna, niezależnie od wysokości, nie jest objęta podatkiem. Przykładem jest darowizna w najbliższej rodzinie.
Jeśli dziecko otrzyma wsparcie finansowe od rodziców, np. na zakup mieszkania, nie będzie musiało płacić podatku od spadków i darowizn. Jako najbliższą rodzinę rozumie się: małżonka; zstępnych: dzieci, wnuków, prawnuków; wstępnych: rodziców, dziadków, pradziadków; pasierba; rodzeństwa; ojczyma lub macochy. Nawet jeśli kwota darowizny przekroczy kwotę wolną, możesz skorzystać z całkowitego zwolnienia od podatku od spadków i darowizn.
Podatek od darowizny od rodziców nie jest jednak jedynym przypadkiem. Inną sytuacją, w której darczyńca jest zwolniony z podatku od spadków i darowizn, jest przekazanie darowizny na cele pożytku publicznego.
Kategorie działalności, na rzecz których można przekazać darowiznę bez konieczności płacenia podatku, obejmują: cele kultu religijnego, oddanie krwi przez honorowego dawcę krwi i darowizna dla organizacji prowadzącej działalność pożytku publicznego. W tej ostatniej mieszczą się m.in.: organizacje działalności pożytku publicznego, wolontariaty itp. Państwo, zachęcając do oddawania krwi, oferuje odliczenie jej od podatku.
Czy należy złożyć wniosek w tej sprawie?
Wiesz już, że darowizny przekazywane w najbliższej rodzinie są zwolnione z podatku. Nie oznacza to jednak, że fakt te nie musi być zgłoszony do organów państwowych.
Otrzymanie darowizny od grupy 0, czyli najbliższych w rodzinie, która wynosi powyżej wartości 9637 zł, należy zgłosić właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego. Musisz to zrobić w terminie do 6 miesięcy od otrzymania darowizny. Fakt ten należy zgłosić na specjalnym formularzu SD-Z2.
Formularz podatkowy SD-Z2 jest dostępny na stronie podatki.gov.pl.
Na co należy zwrócić uwagę, ubiegając się o zwolnienie z podatku od darowizny?
Pamiętaj, że w przypadku darowizny pieniężnej musisz udokumentować jej otrzymanie dowodem przekazania na twój rachunek płatniczy, na rachunek w banku, w kasie oszczędnościowo-kredytowej czy przekazem pocztowym. Krótko mówiąc, dokumentem, który potwierdzi wpływ określonej kwoty na konto bankowe.
Jeżeli nie zgłosisz darowizny w wyznaczonym czasie lub nie udokumentujesz otrzymania pieniędzy, nie będzie możliwe skorzystanie ze zwolnienia z podatku od darowizny. Wówczas darowizna będzie opodatkowana na zasadach ogólnych. Konieczne jest też złożenie zeznania podatkowego o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych nabytych według ustalonego wzoru.
Warto także wspomnieć o darowiznach przekazywanych cyklicznie i w małych kwotach. Dobrym przykładem jest sytuacja, w której dziadkowie wysyłają wnukowi co miesiąc pewną kwotę np. na kupno mieszkania. Jeśli nabycie praw majątkowych odbywa się regularnie i z udziałem tej samej osoby, wówczas wartość przekazanej darowizny ujmuje się łącznie w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło nabycie spadku.
Oczywiście dziadkowie nalezą do grupy 0, która jest zwolniona z obowiązku płacenia podatku. Jeśli jednak w ciągu 5 lat kwota wpłacanych darowizn przekroczy łączną wartość 9637 zł, należy poinformować urząd skarbowy o nadwyżce na druku SD-Z2.
W niektórych przypadkach państwo zwalnia z obowiązku płacenia podatku od darowizny. Nie zwalnia to jednak z obowiązku złożenia odpowiednich dokumentów. Aby dowiedzieć się więcej o formalnościach, warto zasięgnąć informacji w najbliższym urzędzie skarbowym.