"Polska powinna przejść na system opodatkowania nieruchomości oparty na jej wartości, stosowany w większości krajów Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, który dokładniej odzwierciedlałby wartość gruntów i byłby bardziej progresywny i wydajny. Obecny system jest słabym wskaźnikiem zamożności i zdolności płatniczej podatników, ponieważ nie uwzględnia innych (niż powierzchnia - przyp. red.) cech nieruchomości i jej lokalizacji, która jest kluczowym czynnikiem determinującym jej wartość" - stwierdziła OECD w lutowym raporcie poświęconym Polsce.
Taka zmiana to byłaby rewolucja. Wymagałaby wielu przygotowań i dużych nakładów. Eksperci od dawna punktują, że w naszym kraju nie istnieje nawet jednolity system informacji o nieruchomościach. A żeby na poważnie wziąć się za zmiany w podatkach związanych z nieruchomościami, trzeba by najpierw uporządkować ewidencję gruntów i budynków oraz usprawnić przepływu danych np. między księgami wieczystymi, ewidencją gruntów i budynków oraz rejestrami PESEL i REGON.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
OECD o powiązaniu podatku od nieruchomości z jej wartością
"Zniesienie limitów stawek podatkowych lub ustanowienie jedynie ogólnokrajowej stawki minimalnej i zezwolenie samorządom na jej przekroczenie dałoby im większą autonomię w zakresie pozyskiwania dochodów. Zróżnicowanie stawek na rynku wtórnym zwiększa progresywność opodatkowania. Takie opodatkowanie mogłoby być wprowadzane stopniowo i z zastosowaniem różnych mechanizmów odroczenia" - twierdzi OECD w raporcie dotyczącym naszego kraju.
Według OECD zryczałtowana kwota ulgi podatkowej lub ograniczenie podatku dla mniej zamożnych gospodarstw domowych mogłyby złagodzić wprowadzenie nowego podatku. Z kolei umożliwienie płatności podatku w ratach lub jego odroczenie mogłoby pomóc w rozwiązaniu kwestii płynności finansowej.
Takie środki zastosowano na przykład w Kanadzie lub Danii. Przejście na opodatkowanie oparte na wartości wymagałoby regularnej aktualizacji wartości nieruchomości, co zostało ułatwione dzięki rozwojowi technologii cyfrowych - przekonuje OECD.
Nie tylko OECD zaleca Polsce zmianę podatku od nieruchomości. To samo rekomenduje Międzynarodowy Fundusz Walutowy. Proponuje "zwiększenie dochodów z podatku od nieruchomości do poziomu podobnego jak w innych krajach UE". W raporcie, który ukazał się jesienią 2024 r. rekomenduje też Polsce wprowadzenie podatku katastralnego. Podobne zalecenia MFW w sprawie podatku katastralnego i generalnie wyższego opodatkowania majątku, pojawiły się w marcu oraz w czerwcu 2023 r.
Na początku marca w rozmowie z RMF minister finansów Andrzej Domański, zapytany o to, czy rząd wprowadzi podatek katastralny, odpowiedział: "nie". - W tej chwili nie pracujemy nad zmianami dotyczącymi podwyższania podatków. To, nad czym pracujemy w MF, to m.in. obniżka tzw. podatku miedziowego - dodał. - Pracujemy również nad obniżką podatku od zysków kapitałowych. W Ministerstwie Finansów pracujemy nad podatkami, a dokładniej mówiąc nad ich obniżaniem - zapewnił.
Podatek od samochodów i wyższe opodatkowanie spadków
OECD zaleca też Polsce wprowadzenie podatku od pojazdów silnikowych w zależności od emisji zanieczyszczeń. Kolejny postulat organizacji to ograniczenie stosowania preferencyjnych stawek VAT, a także wyższe opodatkowanie spadków.
