W systemie e-PIT kryją się pułapki. To nie jest rozliczenie dla każdego

Działająca od 2019 r. platforma e-PIT miała odciążyć podatników przy składaniu rocznych zeznań podatkowych. I tak też się stało. - Jednak z deklaracji przygotowanej przez urząd skarbowy korzystają również ci, dla których może być ona bardzo ryzykowna – mówi Kuba Lewandowski, doradca podatkowy z EY. – Nie zawsze warto wyręczać się takim zeznaniem bez dokładnej weryfikacji tego, co w nim zamieszczono – dodaje.

Zdaniem doradcy podatkowego, e-PIT to wygodna i bezpieczna formuła rozliczenia się z fiskusem dla podatników, którzy nie mają złożonej sytuacji podatkowej, a ich przychód jest np. od jednego pracodawcy, który nie delegował go do pracy za granicą.

Algorytm zastosowany przy e-PIT przewidziano głównie dla osób zatrudnionych na umowie o pracę, zleceniu, wykonującym umowy o dzieła, emerytów i rencistów, czy osób osiągających dochody z zysków kapitałowych na polskim rynku – wylicza doradca EY.

Pozostali podatnicy, czyli osoby osiągające dochody z wielu różnych źródeł, ale przede wszystkim pracujące przez część roku jako pracownicy oddelegowani do pracy za granicą, powinni się nad takim rozliczeniem poważnie zastanowić i najlepiej, jeszcze przed zatwierdzeniem go, przeliczyć zeznanie jeszcze w innym bezpłatnym np. programie lub przy pomocy doradcy podatkowego lub księgowego.

– Mamy bardzo wiele zgłoszeń, że e-PIT nie zaczytuje z PIT-11 danych dotyczących dochodów osiąganych z pracy za granicą. Jeśli pracodawca nie uprzedzi pracownika o tym fakcie, a ten skorzysta z e-PIT, to w przypadku kontroli skarbowej może zostać to uznane za niewykazanie dochodu – ostrzega Lewandowski.

Ale to niejedyna sytuacja, kiedy zatwierdzając e-PIT, trzeba być czujnym. Urząd skarbowy nie nalicza żadnych ulg, poza jedną – tą na dzieci.

Wystarczy wprowadzić ją w systemie raz, a potem nalicza się ona z automatu i jest przenoszona na kolejny rok podatkowy do czasu ukończenia przez dziecko 18. roku życia. Ponadto system PESEL jest skomunikowany z systemem e-PIT i automatycznie dodaje nowo narodzone dzieci do odliczenia ulgi na dziecko przez rodziców.

Ulga na dziecko przewidziana jest jednak do 25. roku życia, o ile dziecko się uczy, a jego dochód nie przekroczył 3089 zł w skali roku. – System usuwa ulgę po ukończeniu 18. roku życia dziecka, ale można dziecko znowu dodać do zeznania, o ile spełnia ono warunki do ulgi – przypomina Lewandowski.

Z kolei Małgorzata Samborska, doradczyni podatkowa i partnerka w Grant Thornton, przestrzega osoby rozliczające się z dzieckiem, by nie korzystały z opcji nieskładania deklaracji podatkowej – do czego mamy prawo. - Koniecznie trzeba złożyć zeznanie, jeśli chce się skorzystać z ulgi na dzieci – przekonuje nasza rozmówczyni.

Jak wyjaśnia, składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, zapłacone przez podatnika od przychodów objętych ulgą, co prawda nie podlegają odliczeniu, ale uwzględnia się je na potrzeby ulgi na dzieci.

To oznacza, że jeżeli podatnik w roku podatkowym uzyskał przychody objęte ulgą, to nawet w sytuacji, gdy nie płaci podatku dochodowego albo kwota podatku od dochodów nieobjętych ulgą jest niska, ma prawo do zwrotu tytułu ulgi na dzieci do wysokości składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, jakie zapłacił z własnych środków.

W każdym przypadku warto też zweryfikować, czy fiskus poprawnie rozliczył ulgę na dzieci. Jest to jednak szczególnie istotne w przypadku, gdy dziecko urodziło się w 2021 r. – doradza Samborska.

Doradczyni podatkowa wyjaśnia, że ulga na dziecko, jeżeli PESEL dziecka nowo narodzonego ma powiązanie z dwoma numerami PESEL rodziców, jest podzielona po połowie między matką a ojcem, gdyż administracja skarbowa nie ma informacji, komu ulga przysługuje. Zmiany e-PIT musimy więc nanosić ręcznie.

To nie koniec pułapek. Okazuje się, że osoby, które nie ukończyły 26. roku życia, miały w zeznaniach sporządzonych przez skarbówkę za 2021 r. wykazaną zawyżoną kwotę podatku do zwrotu.

Najprawdopodobniej algorytm e-PIT automatycznie zaliczał do odliczenia składki na ubezpieczenie społeczne oraz na ubezpieczenie zdrowotne obliczone od przychodów wolnych od podatku i przychodów opodatkowanych.

Tymczasem składki na ubezpieczenia społeczne i składka zdrowotna nie podlegają odliczeniu (odpowiednio – od dochodu i od podatku), gdy są naliczone od przychodów zwolnionych z podatku.

Podobny problem mógł wystąpić w sytuacji, gdy podatnik uzyskiwał przychody zwolnione na podstawie ulgi dla młodych oraz wykonał np. umowę o dzieło, która nie jest objęta tą preferencją.

W tym przypadku – nawet jeżeli podatnik nie przekroczył limitu ulgi dla młodych – program mógł mu odliczać składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne od opodatkowanego dochodu z tytułu umowy o dzieło (mimo że samo dzieło nie jest tytułem do ubezpieczeń).

Resort finansów zapewnia, że poprawił błąd i w przypadku zeznań jeszcze niezatwierdzonych – naniesie korektę. Ci, którzy się pospieszyli i zatwierdzili zeznanie z wyższym zwrotem podatku, będą musieli najprawdopodobniej złożyć do niego korektę.

Mimo że e-PIT to kusząca oferta, gdyż w przypadku nadpłaty podatku otrzymuje się ją do 45 dni od złożenia zeznania (w innym przypadku jest to 90 dni) i rozliczyło się już z jego pomocą już 2,3 mln Polaków, to doradcy podatkowi przestrzegają przed pośpiechem i zatwierdzaniem go bez jego wcześniejszej dokładnej weryfikacji.

W pierwszej kolejności, po zalogowaniu się od systemu, warto zweryfikować dokumenty źródłowe, na podstawie których sporządzono to zeznanie – mówi Piotr Juszczyk doradca podatkowy i partner w InFakt.

Dokumenty te powinny być załączone do naszego zeznania. Na przesłanie PIT-11 i PIT-8C do urzędu skarbowego płatnicy (czyli pracodawcy, zleceniodawcy, biura maklerskie itd.) mieli czas do 31 stycznia.

Jednak mogło zdarzyć się tak, że któryś z płatników nie zrobił tego w ustawowym terminie lub dosłał korektę, której system nie uwzględnił, a my zdążyliśmy już zatwierdzić e-PIT.

Rozsądniej jest więc poczekać na komplet dokumentów potwierdzających nasze dochody roczne i dokładna ich weryfikacja. Brak PIT-11 lub błędy w nim nie zwalniają nas z obowiązku rozliczenia się z tych dochodów – podkreśla Juszczyk.

Na koniec warto też dokonać weryfikacji organizacji pożytku publicznego, dla której przekazujemy 1 proc.

Jeśli nie zalogujemy się na portal do 2 maja, to tego dnia automatycznie nasze zeznanie zostanie zatwierdzone. Jednak i po tej dacie podatnik będzie miał możliwość dokonania korekty.