Przedawnienie roszczeń jest instytucją prawa którą można określić w sposób potoczny jako termin, w którym można skutecznie zgłaszać roszczenia o wypłatę świadczenia z umowy ubezpieczenia - mówiąc praktyczniej takie roszczenie będzie możliwe do zaspokojenia. Wyjątkiem od powyższej reguły jest sytuacja w której podmiot przeciw któremu roszczenie przysługuje, zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia - co jest jednakże zachowaniem niespotykanym i wyjątkowym, szczególnie gdy taki podmiot reprezentowany jest przez profesjonalnego pełnomocnika procesowego. Należy także pamiętać, iż zgodnie z przepisami nie uwzględnia się upływu przedawniania z urzędu - strona która chce się zwolnić z odpowiedzialności w związku z przedawnieniem musi w postępowaniu taki zarzut podnieść. Generalna zasada przedawnienia roszczeń z umów ubezpieczenia uregulowana jest w art. 819 § 1 k.c., który stanowi że roszczenia z umowy ubezpieczenia przedawniają się z upływem lat trzech. Natomiast wyjątek od generalnej zasady trzyletniego okresu przedawnienia są roszczenia z umów ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Zgodnie z brzmieniem art. 819 § 3 k.c. termin roszczeń poszkodowanego wobec zakładu ubezpieczeń o odszkodowanie lub zadośćuczynienie przedawnia się z upływem okresu przewidzianego dla tego roszczenia w przepisach o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym (deliktem) lub niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem zobowiązania (kontraktem). Wobec wyżej wskazanej regulacji 819 § 3, która stanowi, iż termin roszczeń poszkodowanego wobec zakładu ubezpieczeń z umów ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej deliktowej m.in. za wypadki drogowe roszczenie o odszkodowanie lub zadośćuczynienie przedawnia się z upływem okresu przewidzianego dla tego roszczenia w przepisach o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym (deliktem) zastosowanie znajdzie art. 442 ze znaczkiem 1 k.c. Zgodnie z brzmieniem § 1 tego przepisu roszczenia z tytułu czynów niedozwolonych przedawniają się po upływie 3 lat od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i osobie zobowiązanej do jej naprawienia nie później jednak niż 10 lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wyrządzające szkodę. Przez pojęcie zdarzenia wyrządzającego szkodę należy rozumieć moment czasu w którym ustaje działanie (zaniechanie) osoby ponoszącej odpowiedzialność za wyrządzoną szkodę. Ponadto zdarzają się sytuacje w których roszczenia z umowy ubezpieczenia OC mogą mieć również podstawy w zbrodni lub występku. Zbrodnią jest czyn zabroniony zagrożony karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat trzech albo karą surowszą natomiast występkiem jest czyn zabroniony zagrożony grzywną powyżej 30 stawek dziennych, karą ograniczenia wolności albo karą pozbawienia wolności przekraczającą miesiąc). W takim wypadku zgodnie z brzmieniem § 2 w/w przepisu roszczenia o naprawienie szkody wynikłej ze zbrodni lub występku ulegają przedawnieniu po upływie lat 20 bez względu na to kiedy poszkodowany, dowiedział się o szkodzie jak i osobie za nią odpowiedzialnej. Dodatkowo zgodnie z brzmieniem § 3 w/w przepisu w przypadku szkody na osobie, przedawnienie nie może skończyć się wcześniej niż z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Ponadto zgodnie z brzmieniem § 4 w/w przepisu przedawnienie roszczeń osoby małoletniej o naprawienie szkody na osobie nie może skończyć się wcześniej niż z upływem lat dwóch od uzyskania przez nią pełnoletności. Ponadto, co pozostaje istotne dla omawianego terminu przedawnienia roszczeń wobec zakładu ubezpieczeń zgodnie z  819 § 4 k.c. bieg przedawnienia roszczeń o świadczenie do ubezpieczyciela przerywa się także przez zgłoszenie ubezpieczycielowi tego roszczenia lub przez zgłoszenie zdarzenia objętego ubezpieczeniem. W takich przypadkach bieg przedawnienia rozpoczyna się na nowo od dnia, w którym zgłaszający roszczenie lub zdarzenie otrzymał na piśmie oświadczenie ubezpieczyciela o przyznaniu lub odmowie świadczenia.

Odpowiedź na pytanie przygotował r.pr w BRU Aleksander Daszewski