W omawianym przypadku mamy do czynienia z odpowiedzialnością deliktową. Odpowiedzialność ta co do zasady mieści się w standardowym zakresie ubezpieczenia OC podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą. Podstawą odpowiedzialności jest w danym przypadku wina (art. 415 k.c.) podmiotu prowadzącego sklep. Do jej zaistnienia poszkodowany, zgodnie z art. 6 k.c. będzie musiał wykazać że powstały u niego uszczerbek na zdrowiu jest następstwem zawinionego działania lub zaniechania po stronie osoby prowadzącej sklep. Odpowiedzialność ubezpieczyciela jest akcesoryjna (następcza) względem odpowiedzialności podmiotu prowadzącego sklep. Źródłem odpowiedzialności ubezpieczyciela nie jest bowiem czyn sprawcy szkody lecz umowa ubezpieczenia, na mocy której ubezpieczyciel zobowiązuje się do przejęcia na siebie obowiązku naprawienia szkody. Wykazując zatem sprawstwo po stronie właściciela sklepu, który zawarł umowę ubezpieczenia OC z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, doprowadzamy także do ziszczenia się przesłanek odpowiedzialności ubezpieczyciela za szkodę z tytułu zawartej umowy ubezpieczenia.

Podmiot prowadzący działalność gospodarczą charakteryzującą się powszechną dostępnością do usługi danego rodzaju, poprzez np. dostępność do punktów sprzedaży dla znacznej grupy konsumentów, powinien zapewnić odpowiednie warunki utrzymania powierzchni handlowych, tak aby umożliwić w sposób bezpieczny przemieszczanie się konsumentów w ramach tych przestrzeni, bez uszczerbku dla ich zdrowia i życia. Brak staranności w powyższym zakresie, skutkujący szkodą, będzie stanowił podstawę roszczeń odszkodowawczych. Poszkodowany, chcąc uzyskać odszkodowanie, będzie musiał wykazać winę po stronie podmiotu prowadzącego sklep, np. poprzez udowodnienie, że do szkody doszło na skutek zaniedbania polegającego na braku posypania piaskiem lub solą wejścia do sklepu, braku położenia mat, podłoża antypoślizgowego, brak odśnieżenia w miejscu, w którym doszło do upadku. Ponadto musi również wykazać szkodę oraz jej związek z zawinionym działaniem/zaniechaniem sprawcy. Pomocne w kwestii dowodowej jest zgromadzenie stosownej dokumentacji związanej z zaistniałym zdarzeniem (np. protokół policji, straży miejskiej) oraz z doznanym rozstrojem zdrowia (np. karta informacyjna leczenia szpitalnego, historia choroby, rachunki za lekarstwa i opatrunki).

Po spełnieniu w/w warunków ubezpieczyciel powinien pozytywnie rozpatrzyć roszczenie i wypłacić świadczenie  za szkodę na osobie.

Na podstawie przepisów art. 444 - 447 kodeksu cywilnego poszkodowanemu, który doznał na skutek upadku rozstroju zdrowia, będą potencjalnie przysługiwać następujące świadczenia:

• zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę, które jest świadczeniem jednorazowym, pieniężnym i mającym stanowić sposób złagodzenia cierpień fizycznych i psychicznych poszkodowanego (art. 445 k.c. w związku z 444 k.c.);

• zwrot wszelkich kosztów związanych z wypadkiem tj. kosztów związanych z leczeniem i rehabilitacją oraz lepszym odżywianiem poszkodowanego, opieką nad poszkodowanym, transportu poszkodowanego i jego bliskich, adaptacji mieszkania stosownie do potrzeb poszkodowanego, a także przygotowania go do wykonywania nowego zawodu (art. 444 § 1 k.c.);

• renta uzupełniającą, która ma stanowić wyrównanie różnicy w dochodach osiąganych przez poszkodowanego przed wypadkiem w stosunku do dochodów uzyskiwanych przez niego po wypadku (art. 444 § 2 k.c.);

• jednorazowe odszkodowanie (tzw. kapitalizacja renty), które jest uzasadnione w szczególności gdy poszkodowany w następstwie wypadku stał się inwalidą, a jednorazowe świadczenie umożliwi mu wykonywanie innego zawodu, czy też rozpoczęcie prowadzenia działalności gospodarczej, przy czym jeżeli poszkodowany korzysta z tego świadczenia traci prawo do renty uzupełniającej (art. 447 k.c.);

• rentę na zwiększone potrzeby polegająca na zapewnieniu poszkodowanemu środków potrzebnych do poprawy stanu jego stanu zdrowia po wypadku, a związanych z jego leczeniem i rehabilitacją, lepszym odżywianiem oraz sprawowaną nad nim opieką (art. 444 § 2k.c.);

• oraz w przypadkach, krótszych okresów niesprawności po wypadku

      skutkujących niemożnością wykonywania pracy (prowadzenia działalności) zwrot utraconych zarobków     (art. 361 k.c.).

Odpowiedź na pytanie przygotował st. specjalista w BRU Cezary Orłowski