Nowe technologie i przyszłość pracy
Rynek pracy od zawsze związany jest z rozwojem nowych technologii. Definicje wskazują, że takie rozwiązania powodują rozwój rynku pracy przyszłości. To właśnie one odpowiadają za to, jak kształtuje się zapotrzebowanie na przedstawicieli konkretnych zawodów. Dawniej to kowale czy praczki byli przedstawicielami profesji, jakie były poszukiwane. Dziś odchodzą w zapomnienie i pozostają już bardziej reliktem przeszłości niż zawodem, w którym można się rozwijać.
To naturalne, że wraz z rozwojem nowoczesnych technologii kształtują się nowe miejsca pracy – niektóre zawody wymierają, ale na ich miejsce pojawiają się nowe. Takie zjawisko obserwowane jest przez kolejne pokolenia i wiąże się z naturalnym postępem cywilizacyjnym.
Jeszcze do niedawna wydawało się, że podstawą rynku jest praca stacjonarna. Dziś nie jest to już takie pewne, ponieważ coraz większe znaczenie zyskuje praca zdalna czy w systemie hybrydowym – częściowo stacjonarna, a częściowo zdalna. Wkraczamy powoli, ale konsekwentnie w erę, w której na pierwszy plan wysuwa się rozwój robotyki, wdrażanie rozwiązań z zakresu sztucznej inteligencji czy uczenia maszynowego. W niedalekiej przyszłości być może nie przestaniemy pracować, a nasze zadania nie zostaną w całości zastąpione pracą komputerów i robotów, ale kto wie, co stanie się w przyszłości i czego powinniśmy spodziewać się po rynku? Z pewnością dalszej robotyzacji i automatyzacji oraz stosowania AI w różnych branżach. Jakich specjalistów będzie potrzebować nowy rynek pracy? Na pewno od:
- cyberbezpieczeństwa,
- sztucznej inteligencji,
- biotechnologii,
- robotyki,
- cyfryzacji,
- programowania.
Rynek pracy w świetle wdrażania nowych technologii będzie inaczej definiowany. Stanie się nowoczesny, co jest nieuniknionym elementem procesu ewolucji.
Równowaga między życiem prywatnym a zawodowym: jak nowe technologie pomagają osiągnąć równowagę
OECD wskazuje, że Polacy są jednym z najbardziej zapracowanych narodów na świecie. W 2021 roku informował, że przeciętny dorosły Polak pracuje 1830 godzin w roku i był to szósty wynik na świecie oraz drugi wśród państw europejskich. Obowiązki zajmują Polakom większą część życia, dlatego często nie mamy czasu dla rodziny, przyjaciół czy rozwijania swoich pasji. Może to zmienić nowoczesna technologia, która ułatwia osiągnięcie swoistej równowagi pomiędzy pracą a życiem zawodowym.
Warto przy tym podkreślić, że 26 kwietnia 2023 roku weszły w życie przepisy dyrektywy unijnej work-life balance. Została ona wprowadzona przez Unię Europejską w celu poprawy jakości życia pracowników poprzez zapewnienie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. Ma przyczynić się do łatwiejszego godzenia życia rodzinnego z pracą zawodową, tak przez kobiety, jak i przez mężczyzn. Przedsiębiorcy powinni wdrożyć w swoich zakładach elastyczne godziny wykonywania obowiązków zawodowych oraz możliwość pracy zdalnej. Tego oczekują przede wszystkim osoby wychowujące dzieci. W badaniu McKinsey z 2021 roku ujawniono, że 94 proc. polskich matek, które nie pracowały, chciało wrócić do aktywności zawodowej. Większość, bo 70 proc. z nich, obawiała się, że nie poradzi sobie z pogodzeniem pracy zawodowej z opieką nad dziećmi.
Praca zdalna i elastyczne godziny wykonywania obowiązków stają się możliwe właśnie dzięki nowym technologiom zmieniającym wizerunek rynku. Prowadzą one do ulepszenia procesów i narzędzi związanych z zatrudnieniem. Elastyczne modele pracy nie byłyby możliwe do wprowadzenia, gdyby nie rozwój zdalnych kanałów komunikacji i systemów elektronicznych wymiany informacji pomiędzy pracownikami a pracodawcą czy współpracownikami. Realizacja projektów w trybie home office, pracy zdalnej czy przy rotacyjnym zatrudnieniu może być bardziej efektywna i kreatywna.
Przygotowanie do przyszłości pracy: jakie umiejętności będą potrzebne i jak je zdobyć
Jak będzie wyglądać rynek pracy w przyszłości? Którzy specjaliści będą najbardziej poszukiwani, a jakie zawody po prostu staną się bezużyteczne? Ważne, by już dziś poznać możliwy obraz rynku, by móc w porę się przekwalifikować i zdobywać cenne kompetencje.
By zrozumieć, jak może wyglądać praca przyszłości, warto sięgnąć do raportu przygotowanego przez Światowe Forum Ekonomiczne i Boston Consulting. Zasugerowano w nim, że już w 2025 roku na całym świecie po prostu zniknie 89 mln miejsc pracy, a to wszystko przez rozwój nowej technologii. Większość z tych stanowisk stanie się przestarzała, a kompetencje zostaną zastąpione przez cyfryzację i automatyzację.
Jak przygotować się do takich zmian i nie drżeć o swoje miejsce pracy? Warto rozwijać się w obszarze nowych technologii i IT. Operujemy bowiem coraz bardziej zaawansowanymi rozwiązaniami, narzędziami i oprogramowaniem.
Przyszłość pracy: czego możemy oczekiwać w najbliższych latach i jak się na to przygotować
W przyszłości można spodziewać się, że widoczne będzie zapotrzebowanie na przedstawicieli takich zawodów i pracowników na takie stanowiska, jak:
- Specjalista do spraw analizowania danych – praca analityka danych już teraz jest pożądana, a w przyszłości zapotrzebowanie na nią jedynie wzrośnie, choć specyfika jej wykonywania się zmieni. Będą potrzebne umiejętności wyciągania wniosków z analiz przeprowadzanych przez sztuczną inteligencję na podstawie dużych zbiorów danych Big Data i dostosowanie ich do bieżących potrzeb. Wśród nowo powstałych zawodów może znaleźć się specjalista ds. Big Data czy detektyw ds. danych.
- Projektanci i programiści urządzeń werables – programiści są jednymi z najbardziej pożądanych specjalistów na świecie. Mają przywilej wybierania pracodawców. Muszą jednak cały czas się uczyć i poszerzać kwalifikacje. Powinni brać pod uwagę ewolucję swojego sektora i nabywać umiejętność kodowania na wyższym poziomie.
- Specjaliści ds. blockchain – pracownicy znający tajniki technologii blockchain, czyli łańcucha bloków, mogą znaleźć zatrudnienie w fintechach i w firmach informatycznych, a nawet w instytucjach publicznych.
- Specjaliści ds. analizy kwantowego uczenia się maszynowego – w parze z rozwojem zastosowania sztucznej inteligencji na szeroko rozumianym rynku pojawia się potrzeba pracy w zakresie badania i opracowania najnowocześniejszych rozwiązań w celu zwiększania szybkości i wydajności algorytmów uczenia maszynowego.
- Specjaliści ds. cyberbezpieczeństwa – wspominaliśmy już, że zachowanie bezpieczeństwa i prywatności w sieci jest kluczowe dla rynku – teraz i w przyszłości. Eksperci będą szukać luk w zabezpieczeniach, ale również opracowywać nowe rozwiązania z zakresu user experience (UX).
- Specjaliści ds. AI – sztuczna inteligencja stosowana jest już w różnych dziedzinach naszego życia, dlatego eksperci od automatyki, robotyki czy właśnie sztucznej inteligencji jako takiej będą wiedli prym wśród zawodów przyszłości.
- Projektanci i twórcy rzeczywistości wirtualnej oraz rzeczywistości rozszerzonej – popularność technologii VR i AR cały czas wzrasta, a wykorzystywane są one w marketingu, prezentacjach biznesowych czy przy tworzeniu np. gier wideo. Wirtualna rzeczywistość może stać się kluczowa dla rynku pracy.
Jakie są kluczowe wnioski i co zrobić, aby lepiej przygotować się do przyszłości pracy?
Do 2050 roku, czyli w perspektywie kolejnych kilkudziesięciu lat, należy spodziewać się unowocześnienia rynku. Przyszłością są pracownicy dobrze znający się na najnowszych technologiach. Pojawi się zapotrzebowanie na wykwalifikowanych specjalistów w obszarze sztucznej inteligencji, uczenia maszynowego, programowania, blockchain czy rzeczywistości wirtualnej i rozszerzonej. Nie można siedzieć z założonymi rękami i negować znaczenia nowoczesnych rozwiązań technologicznych. Dla dobra własnej przyszłości trzeba iść z duchem czasu i w porę rozpoznawać trendy, by móc się do nich dostosować, także pod kątem posiadanych i możliwych do zdobycia kompetencji.
Praca przyszłości powinna być dla nas przyjemna, ponieważ rutynowe, powtarzalne zadania będą wykonywać maszyny – roboty i komputery wyposażone w sztuczną inteligencję. Dlatego łatwiej będzie zachować balans pomiędzy życiem prywatnym i zawodowym.