Ustawa o spadkach i darowiznach. O jakich kwestiach należy pamiętać?

Ustawa o spadkach i darowiznach reguluje kwestie spadków, a także darowizn. W sporej części zajmuje się opodatkowaniem spadków i darowizn.

Ustawa o spadkach i darowiznach reguluje m.in. kwestie związane z opodatkowaniem spadków oraz darowizn
Źródło zdjęć: © iStock.com | AndreyPopov
Marlena Kostyńska

W przypadku spadków i darowizn sporo osób zainteresowanych jest kwestiami podatku od spadków i darowizn. Podatek musi być zapłacony, jeśli wartość majątku otrzymanego w ten sposób będzie wyższa niż kwota stanowiąca wartość wolną od podatku.

Kto należy do poszczególnych grup podatkowych?

Potoczne przekonanie mówi, że uniknięcie zapłaty podatku od spadku i darowizn jest łatwe. Oczywiście zależy to od konkretnej sytuacji. Żeby jednak dowiedzieć się, czy podatek będzie wymagany, dobrze jest zorientować się, czy możemy zaliczyć się do konkretnej grupy podatkowej:

  • 1 grupę stanowią małżonek, dzieci, wnuki i prawnuki, a także rodzice.
  • 2 grupa podatkowa to zstępni rodzeństwa. Chodzi tu o bratanka, siostrzeńca, a także wuja, czy ciotkę.
  • 3 grupa podatkowa to wszyscy inni.

Przyjęcie lub odrzucenie spadku

Ustawa o spadkach i darowiznach określa też co dzieje się, gdy spadek jest zadłużony. Zgodnie z prawem można go odrzucić albo też spłacić samodzielnie wszystkie długi. Jeśli formalności nie będą przez nas spełnione to wtedy mamy do czynienia z tzw. spadkiem z dobrodziejstwem inwentarza.

Jeśli przyjmiemy spadek wprost, to przyjmujemy wtedy odpowiedzialność za długi spadkowe. Wtedy w spadku możemy dostać np. mieszkanie i samochód, ale i długi. Długami mogą być niespłacone kredyty i rachunki. W takiej sytuacji, zgodnie z prawem, osoba, która otrzymała spadek, odpowiada za wszystkie zobowiązania całym majątkiem. Gdy długi przewyższają wartość spadku, to trzeba je będzie spłacić własnymi pieniędzmi. Jeśli decydujemy się przyjąć spadek z tzw. dobrodziejstwem inwentarza. Wtedy spadkobierca odpowiada za długi zmarłego do wysokości aktywów.

Opodatkowanie darowizny – kwota wolna od podatku

Jednak najważniejszym elementem ustawy o spadkach i darowiznach jest określenie grup podatkowych.

W takiej sytuacji musimy pamiętać, że kwota wolna od podatku dla 1 grupy wynosi 9 637 zł,, dla 2.grupy 7 276 zł, a dla 3. tylko 4 902 zł. Oznacza to, że jeśli wysokość darowizny nie przekroczy wymienionej kwoty, to nie będziemy musieli płacić podatku. Warto pamiętać, że pierwszą grupę podatkową nazywa się też grupą zero. Chodzi o to, że każda darowizna, którą przyznano w ramach tej grupy podatkowej, będzie zwolniona z płacenia podatku. Jeżeli kwota ta jest wyższa niż kwota wolna, to musimy o tym powiadomić naczelnika urzędu skarbowego. Mamy na to 6 miesięcy od momentu otrzymania darowizny. Zgłoszenia dokonujemy na druku SD-Z2.

W sytuacji, gdy darowizna przekracza 9637 zł,* musimy taką darowiznę udokumentować*. Wystarczy przekazać np. dowód wpłaty. Jeśli nie zgłosimy darowizny (a taki obowiązek nakłada ustawa o spadkach i darowiznach), to trzeba będzie zapłacić podatek na zasadach ogólnych.

Można jednak znaleźć interpretacje, które zezwalają na to, by nie zapłacić podatku nawet w sytuacji, gdy darowizna nie jest zgłoszona. Będzie tak w sytuacji, gdy obdarowany przeznaczy pieniądze z darowizny np. na kupno mieszkania. Jeśli podatnik w ten sposób wyda pieniądze, przekaże urzędowi dowód zakupu mieszkania, to nie będzie musiał płacić podatku.

W sytuacji, gdy urząd uzna, że podatek taki trzeba będzie jednak zapłacić, to podatnik będzie musiał uiścić karne 30 proc. podatku.

Wybrane dla Ciebie
Bunt w NBP: zarząd kontra Glapiński. Prezes przerwał posiedzenie
Bunt w NBP: zarząd kontra Glapiński. Prezes przerwał posiedzenie
Rozpętał wojnę na cła, teraz gasi pożar. Trump ogłasza wielki pakiet pomocowy
Rozpętał wojnę na cła, teraz gasi pożar. Trump ogłasza wielki pakiet pomocowy
Ważny dokument. Ogranicza możliwość wycofania sił USA z Europy
Ważny dokument. Ogranicza możliwość wycofania sił USA z Europy
Rosyjskie drewno zalewa Polskę i UE mimo sankcji. Ujawnili skalę procederu
Rosyjskie drewno zalewa Polskę i UE mimo sankcji. Ujawnili skalę procederu
Andrzej Duda pochwalił się przelewem. Politycy już komentują
Andrzej Duda pochwalił się przelewem. Politycy już komentują
Ile kosztuje euro? Kurs euro do złotego PLN/EUR 8.12.2025
Ile kosztuje euro? Kurs euro do złotego PLN/EUR 8.12.2025
Ile kosztuje frank szwajcarski? Kurs franka do złotego PLN/CHF 8.12.2025
Ile kosztuje frank szwajcarski? Kurs franka do złotego PLN/CHF 8.12.2025
Ile kosztuje funt? Kurs funta do złotego PLN/GBP 8.12.2025
Ile kosztuje funt? Kurs funta do złotego PLN/GBP 8.12.2025
Ile kosztuje dolar? Kurs dolara do złotego PLN/USD 8.12.2025
Ile kosztuje dolar? Kurs dolara do złotego PLN/USD 8.12.2025
"Musimy wprowadzić korektę opłat". Podwyższają stawki za śmieci o ok. 25 proc.
"Musimy wprowadzić korektę opłat". Podwyższają stawki za śmieci o ok. 25 proc.
Dobre wieści z Brukseli dla Polski ws. Mercosur
Dobre wieści z Brukseli dla Polski ws. Mercosur
Wymagania CPK budzą kontrowersje. Firmy już reagują
Wymagania CPK budzą kontrowersje. Firmy już reagują