W przypadku spadków i darowizn sporo osób zainteresowanych jest kwestiami podatku od spadków i darowizn. Podatek musi być zapłacony, jeśli wartość majątku otrzymanego w ten sposób będzie wyższa niż kwota stanowiąca wartość wolną od podatku.
Kto należy do poszczególnych grup podatkowych?
Potoczne przekonanie mówi, że uniknięcie zapłaty podatku od spadku i darowizn jest łatwe. Oczywiście zależy to od konkretnej sytuacji. Żeby jednak dowiedzieć się, czy podatek będzie wymagany, dobrze jest zorientować się, czy możemy zaliczyć się do konkretnej grupy podatkowej:
- 1 grupę stanowią małżonek, dzieci, wnuki i prawnuki, a także rodzice.
- 2 grupa podatkowa to zstępni rodzeństwa. Chodzi tu o bratanka, siostrzeńca, a także wuja, czy ciotkę.
- 3 grupa podatkowa to wszyscy inni.
Przyjęcie lub odrzucenie spadku
Ustawa o spadkach i darowiznach określa też co dzieje się, gdy spadek jest zadłużony. Zgodnie z prawem można go odrzucić albo też spłacić samodzielnie wszystkie długi. Jeśli formalności nie będą przez nas spełnione to wtedy mamy do czynienia z tzw. spadkiem z dobrodziejstwem inwentarza.
Jeśli przyjmiemy spadek wprost, to przyjmujemy wtedy odpowiedzialność za długi spadkowe. Wtedy w spadku możemy dostać np. mieszkanie i samochód, ale i długi. Długami mogą być niespłacone kredyty i rachunki. W takiej sytuacji, zgodnie z prawem, osoba, która otrzymała spadek, odpowiada za wszystkie zobowiązania całym majątkiem. Gdy długi przewyższają wartość spadku, to trzeba je będzie spłacić własnymi pieniędzmi. Jeśli decydujemy się przyjąć spadek z tzw. dobrodziejstwem inwentarza. Wtedy spadkobierca odpowiada za długi zmarłego do wysokości aktywów.
Opodatkowanie darowizny – kwota wolna od podatku
Jednak najważniejszym elementem ustawy o spadkach i darowiznach jest określenie grup podatkowych.
W takiej sytuacji musimy pamiętać, że kwota wolna od podatku dla 1 grupy wynosi 9 637 zł,, dla 2.grupy 7 276 zł, a dla 3. tylko 4 902 zł. Oznacza to, że jeśli wysokość darowizny nie przekroczy wymienionej kwoty, to nie będziemy musieli płacić podatku. Warto pamiętać, że pierwszą grupę podatkową nazywa się też grupą zero. Chodzi o to, że każda darowizna, którą przyznano w ramach tej grupy podatkowej, będzie zwolniona z płacenia podatku. Jeżeli kwota ta jest wyższa niż kwota wolna, to musimy o tym powiadomić naczelnika urzędu skarbowego. Mamy na to 6 miesięcy od momentu otrzymania darowizny. Zgłoszenia dokonujemy na druku SD-Z2.
W sytuacji, gdy darowizna przekracza 9637 zł,* musimy taką darowiznę udokumentować*. Wystarczy przekazać np. dowód wpłaty. Jeśli nie zgłosimy darowizny (a taki obowiązek nakłada ustawa o spadkach i darowiznach), to trzeba będzie zapłacić podatek na zasadach ogólnych.
Można jednak znaleźć interpretacje, które zezwalają na to, by nie zapłacić podatku nawet w sytuacji, gdy darowizna nie jest zgłoszona. Będzie tak w sytuacji, gdy obdarowany przeznaczy pieniądze z darowizny np. na kupno mieszkania. Jeśli podatnik w ten sposób wyda pieniądze, przekaże urzędowi dowód zakupu mieszkania, to nie będzie musiał płacić podatku.
W sytuacji, gdy urząd uzna, że podatek taki trzeba będzie jednak zapłacić, to podatnik będzie musiał uiścić karne 30 proc. podatku.