CPK: projektowanie, wykupy i budowa. W tle machina zakupowa

Program wykupu nieruchomości pod CPK, do którego zgłosiło się już ponad 1250 właścicieli dysponujących łącznie pow. 3500 ha, postępuje tak szybko, że na terenie lotniska i węzła kolejowego na dużą skalę trwają już rozbiórki. Spółka wprowadziła wykonawcę na kolejnych kilkanaście nieruchomości, a jeśli dodamy do siebie prace zakończone, realizowane i zaplanowane na przyszłość dla których jest już wykonawca, to daje to ok. 250 budynków na prawie 70 nieruchomościach.

W terenie od ubiegłego roku trwają odwierty geologiczne, które łącznie obejmą kilkaset lokalizacji. Odbyło się już ponad 30 przeprowadzek finansowanych przez CPK dla właścicieli, którzy sprzedali swoje nieruchomości na potrzeby CPK, a spółka organizuje kolejne. W tym samym czasie toczą się zaawansowane prace nad studiami wykonalności, projektami i badania w terenie. Za każdym z tych zadań stoją podpisane umowy i postępowania zakupowe.

– Taka skala realizowanych zadań jest możliwa dzięki sprawnie działającym procesom zakupowym i profesjonalnemu zespołowi. Realizujemy ogromne zadanie inwestycyjne przy zachowaniu konkurencyjności, w rygorze prawa zamówień publicznych i stosując się do wytycznych Komisji Europejskiej– mówi dr Marcin Jędrasik, dyrektor Biura Zakupów w CPK. – Zamówienia publiczne to narzędzie, za pomocą którego realizowana jest ta strategiczna inwestycja – podkreśla.

Najbardziej spektakularne zadanie projektowe dotyczy terminala pasażerskiego i zintegrowanego z nim dworca kolejowego. Spółka CPK jest w trakcie odbiorów i uzgodnień projektu koncepcyjnego. To wszystko efekt prac podpisanej w listopadzie 2022 r. umowy z Foster+Partners i Buro Happold, czyli brytyjskim konsorcjum z doświadczeniem przy projektowaniu lotnisk np. w Hongkongu i Doha. To właśnie ten podmiot pełni rolę master architekta.

W tym samym czasie i w ścisłej koordynacji z pracami master architekta trwa projektowanie dróg startowych i kołowania, płyt postojowych, tuneli kolejowych, systemów lotniskowych oraz sieci i przyłączy wraz z obiektami inżynieryjnymi. To zadanie projektanta inżynierii lądowej, która to rola przypadła w przetargu libańsko-amerykańskiej firmie Dar Al-Handasah.

To wcale nie koniec projektowej układanki. Hiszpański IDOM wygrał pod koniec ubiegłego roku przetarg na projektanta integracji systemów lotniskowych. Ten podmiot jest odpowiedzialny za wdrożenie i integrację systemów komunikacyjnych i specjalistycznych sieci lotniskowych, czyli mówiąc w uproszczeniu i obrazowo "układu nerwowego" lotniska.

Spółka CPK podpisała też dwie umowy ramowe z łącznie 28 firmami - w tym wieloma polskimi - na projektowanie obiektów wspierających, np. centrum operacyjnego portu lotniczego, budynków służb ratowniczo-gaśniczych, a także parkingów, biur i hoteli w najbliższym otoczeniu lotniska. W ramach tego kontraktu trwa przetarg na projektowanie wieży kontroli ruchu lotniczego, która – to ciekawostka – może mieć nawet 105 metrów wysokości. Dla porównania: dziś najwyższa wieża w Polsce znajduje się na lotnisku w Katowicach i ma 46 metrów.

Konsekwentnie, krok po kroku i – nomen omen – po kolei spółka CPK przygotowuje też budowę nowych linii Kolei Dużych Prędkości. Trasy, dla których są już wyznaczone i skonsultowane przebiegi, liczą już łącznie ponad 600 km. Wśród tej grupy priorytetem inwestycyjnym i najbardziej zaawansowaną inwestycją jest 140-kilometrowy odcinek między Warszawą i Łodzią, który powinien być przejezdny jednocześnie z pierwszym etapem lotniska (pozostałe linie zaplanowane są w harmonogramach w kolejnych latach).

To właśnie dla priorytetowego odcinka trwa zaawansowana procedura uzyskiwania decyzji środowiskowej. Jednocześnie toczą się prace projektowe. Na potrzeby realizacyjne odcinek Warszawa - Łódź jest podzielony na dwie części. Dla pierwszej z nich (od Warszawy do obszaru za planowanym węzłem CPK) dokumentacje opracowują Biuro Projektów "Metroprojekt" i SUD Architekt Polska, a dla drugiej (aż do Łodzi) konsorcjum firm Egis Poland, Egis Rail i Jaf-Geotechnika. Jednocześnie trwa projektowanie jej przedłużenia tej trasy, czyli odcinka z Łodzi do Wrocławia. Tutaj wykonawców jest pięciu, a prace ruszyły kilka miesięcy później.

Zadań projektowych dotyczących linii kolejowych CPKjest tyle, że spółka zleca je w ramach 8-letniej umowy ramowej z 11 firmami i konsorcjami. Jest to obecnie największa w Europie tego typu umowa na prace projektowe: jej maksymalna łączna wartość to ok. 7 mld zł netto. Ostateczna kwota będzie zależała od wysokości składanych ofert, więc może być niższa.

Podczas wyboru firm przez CPK, z którymi spółka CPK podpisuje umowy ramowe, kluczowym kryterium są doświadczenie i kwalifikacje ekspertów. Wykonawcy poszczególnych zadań są potem wybierani spośród zakwalifikowanych firm na podstawie ceny

Skąd w ogóle pomysł umowy ramowe? Taki model współpracy z projektantami jest w początkowej fazie wymagający dla zamawiającego, ale potem przynosi korzyści są dla obu stron. Dla inwestora umowa ramowa w znakomity sposób przyspiesza proces wyboru wykonawców, ograniczając przeszkody formalne. Dla zakwalifikowanych do grup wykonawców sprawdzonych firm z doświadczeniem, zapleczem i potencjałem stanowi zaś prawdopodobny portfel zleceń w długim horyzoncie. Zainteresowanie wykonawców tego typu przetargami jest ogromne.

- Poszukujemy elastyczności w zamówieniach publicznych. Ustawa PZP wskazuje, że umowy ramowe można zawrzeć nawet na 8 lat, stosując obiektywne zasady i kryteria określone w dokumentach zamówienia. Podpisaliśmy już 16 umów ramowych, 6 kolejnych jest w trakcie, a kolejne są w przygotowaniu. Do umów zapraszamy szerokie grono wykonawców: 8, 15, 20, nawet 30. Ważne jest też, że stosowanie tego mechanizmu nie ogranicza praw wykonawców do środków ochrony prawnej, czyli ewentualnych odwołań – mówi Marcin Jędrasik.

W tej samej formule trwają też przetargi na wykonawców budowalnych prac przygotowawczych dla kolejowych odcinków Warszawa – Łódź i Łódź – Wrocław: rozbiórek i wycinek oraz prac geologicznych i archeologicznych. W ramach tych zadań CPK podpisze umowy ramowe z łącznie 75 wykonawcami. Analogicznie wykonawcy budowlanych prac przygotowawczych są już wybrani dla terenu lotniska. Harmonogram zakłada, że pierwszy etap tej inwestycji zostanie uruchomiony w 2028 r.