Jakie są przesłanki za przeniesieniem produkcji do Europy?
Chiny to globalna gospodarka, która zaopatruje w towary niemal cały świat. Zdecydowana większość produktów dostępnych w Europie to towary importowane z Chin i produkowane w Azji. Osłabienie się Chin jako światowej fabryki rozpoczęło się jednak już jakiś czas temu. Kilka lat temu wiele firm przenosiło produkcję do innych państw, głównie do Indii oraz do Wietnamu.
Kluczową rolę w podjęciu decyzji o relokacji produkcji z Chin do Europy miał natomiast kryzys wywołany pandemią COVID-19. W Chinach wprowadzono bowiem surowe restrykcje oraz lockdown, którego skutkiem było zatrzymanie pracy w fabrykach i jednocześnie zaburzenie światowych łańcuchów dostaw. Wszystko to spowodowało poważne zakłócenia w światowym handlu. Po pandemii nastąpił także wzrost cen produkcji oraz dostaw.
Przykładowo problemem w branży motoryzacyjnej stał się brak półprzewodników produkowanych w Chinach. Ich brak blokował produkcję, co w niektórych przypadkach miało swoje konsekwencje pod postacią konieczności zamknięcia fabryk samochodowych. W branży farmaceutycznej zaś brakowało półproduktów API produkowanych wyłącznie w Chinach.
Raport Bank of America pokazał, że pandemia spowodowała zakłócenie w łańcuchach dostaw w 80 proc. sektorów, zmuszając tym samym 75 proc. firm do podjęcia działań zmierzających do rozważenia relokacji produkcji. Pandemia i wynikający z niej kryzys udowodnił więc, jak ważne dla wielu firm i państw jest uniezależnienie się ekonomiczne od Chin.
Jakie są korzyści przeniesienia produkcji do Europy?
Kryzys wywołany pandemią koronawirusa spowodował, że coraz więcej firm rozważało przeniesienie produkcji do europejskich państw. Na umocnienie się Europy Środkowej jako miejsca do relokacji produkcji wpływ miała zarówno pandemia, jak i wynikający z niej wzrost kosztów produkcji, dostaw i zakłóceń w łańcuchach dostaw.
W badaniu przeprowadzonym przez Polski Instytut Ekonomiczny wskazano, że do końca 2030 roku Europa Środkowa umocni się w roli "fabryki Europy". Jednocześnie do tego czasu ma nastąpić częściowa relokacja produkcji z Azji do Polski. Dlaczego Polska jest atrakcyjnym miejscem do przeniesienia produkcji z Chin? Przede wszystkim przynależność do rynku europejskiego i stref Schengen powoduje, że Polska jest atrakcyjna ze względu na logistykę i terminowe realizowanie dostaw.
Przeniesienie produkcji z Chin do Polski i do innych państw Europy Środkowej pozwala również na znaczne szybsze reagowanie na zmiany rynkowe, a także na potrzeby klientów i zmieniające się trendy. Daje to możliwość o wiele szybszego zaopatrywania w niezbędne produkty konkretnych fabryk znajdujących się w Europie. Ponadto produkcja w europejskich państwach umożliwia zachowanie jak najwyższych standardów i jednocześnie odpowiednią certyfikacją wytwarzanych produktów. Przeniesienie produkcji z Chin do Europy tworzy także wiele nowych miejsc pracy i przyczynia się do umocnienia gospodarki danego kraju.
Jakie są minusy przeniesienia produkcji do Europy?
Na korzyść pozostawienia produkcji w Chinach bez wątpienia przemawiają moce produkcyjne. W żadnym kraju nie są one tak wysokie, jak w Chinach. Ponadto w Azji na wysokim poziomie rozwinięta została produkcja urządzeń elektronicznych, dlatego jej relokacja mogłaby przynieść nieoczekiwane i negatywne konsekwencje dla wielu firm i branż. Przeniesienie produkcji z Chin do Europy może być również utrudnione ze względu na brak niezależnego od Chin źródła dostawców krytycznych, wysokie normy środowiska i klimatu. W Polsce zaś problemem byłaby niestabilność regulacji prawnych.
Jakie branże przenoszą produkcję do Europy?
Z badania przeprowadzonego wśród ekspertów przez Polski Instytut Ekonomiczny wynika, że 98 proc. badanych przyznaje, że relokacja produkcji leków i urządzeń medycznych jest pożądana z punktu widzenia polskich inwestorów. Najbardziej prawdopodobna zaś wydaje się możliwość przeniesienia sektora baterii i akumulatorów do samochodów elektrycznych (65 proc.)
55 proc. ekspertów wskazało na możliwość przeniesienia do Polski sektora mebli, zarówno produkcji, jak i działów oraz biur projektujących meble. 33 proc. badanych z kolei wskazało na możliwość przeniesienia usług posprzedażnych w przypadku sprzętu komputerowego i telekomunikacyjnego.
W maju 2021 roku w Sieci pojawiły się również informacje o tym, że grupa Bosch szuka lokalizacji w Polsce na relokację produkcji z Chin. Ponadto Prezes Polskiego Związku Przemysłu Motoryzacyjnego Jakub Faryś powiedział, że pandemia i zerwane przez nią łańcuchy dostaw przyspieszyły decyzję koncernów motoryzacyjnych o przenoszeniu produkcji do Europy. Polska wydaje się atrakcyjną lokalizacją ze względu na to, że wyróżnia się niskimi kosztami produkcji przy jednoczesnej wysokiej jakości produkowanych produktach. To, czy produkcja trafi do Polski, zależne jest jednak od klimatu inwestycyjnego.