ESG w obliczu zmian – jakie rekomendacje dla nowego rządu mają przedsiębiorcy i menadżerowie?

Nadchodzące lata niosą ze sobą wizję istotnych zmian związanych z raportowaniem działań dotyczących projektów ESG. Ma na to wpływ nie tylko dyrektywa dotycząca sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju (CSRD), a także Unijna Taksonomia Sustainable Finance oraz dodatkowe regulacje związane np. z zachowaniem równości płac czy rolą kobiet w zarządach przedsiębiorstw. Wizja zmian i potrzeba rzetelnej odpowiedzi na nie, zaowocowały spotkaniem Liderów Biznesu, które miało miejsce 6 listopada 2023 roku na terenie Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. Władze SGH, wspólnie z Organizatorami Kongresu ESG Polska Moc Biznesu, zaprosiły do debat przedstawicieli, którzy zabrali głos w każdym z trzech filarów tematycznych – ekologii, pomocy społecznej oraz uczciwego zarządzania.

Uczestników spotkania Liderów Biznesu powitał dr hab. Piotr Wachowiak prof. SGH, Rektor Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, zwracając szczególną uwagę na rolę eksperckiego głosu w życzliwym wspieraniu nowo powstającego rządu.

Piotr Glen, kierownik Zespołu Zrównoważonego Rozwoju i ESG w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie, a zarazem moderator dyskusji podczas spotkania podkreślił:

– Rozpoczynająca się właśnie kolejna kadencja Parlamentu będzie szczególna w kontekście obowiązywania unijnej Dyrektywy CSRD w zakresie raportowania zrównoważonego rozwoju. Nowy europejski standard raportowania, tzw. ESRS, dotknie bardzo dużą grupę podmiotów właśnie w czasie tej kadencji – zaznaczył. – To duże wyzwanie zarówno dla biznesu, jak i rządu czy ustawodawcy, aby odpowiedzieć na potrzeby polskich firm. Ważne, aby wywiązanie się z nowych unijnych zobowiązań przebiegło dla nich maksymalnie sprawnie i bezboleśnie. Dlatego niezmiernie cieszę się, że mieliśmy okazję spotkać się w licznym gronie liderów biznesu w murach Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, aby wypracować rekomendacje w obszarze ESG. Spotkanie było doskonałą okazją do dialogu, wymiany poglądów oraz wzajemnej inspiracji i mam poczucie, że wypracowaliśmy szereg ważnych rekomendacji.

Głos zabrali również Organizatorzy Kongresu ESG Polska Moc Biznesu, zapoznając gości z prezentacją dotyczącą poszczególnych filarów tematycznych oraz zapraszając partnerów biznesowych na zbliżającą się III edycję Kongresu ESG Polska Moc Biznesu.

– Polski Biznes czekają zmiany. Wybory parlamentarne, samorządowe, europejskie. Rok 2025 będzie rokiem ESG i Prezydencji Polski w Radzie UE. Najbliższe 2 lata to czas rozmów i nowych możliwości, a także okazja do działania, słuchania i budowania relacji na linii biznes-nowy rząd. Nadchodzi przełom w raportowaniu ESG, który ma znaczenie dla zmiany świadomości przedstawicieli biznesu w kontekście neutralizowania negatywnego wpływu na klimat. Przed nami kontynuacja zmian dotyczących zielonych inwestycji oraz wdrażania idei zrównoważonego rozwoju – mówi Agata Śmieja, Prezes Fundacji Czyste Powietrze. – Początek kadencji to dobry, magiczny czas, kiedy politycy słuchają. To także ważny moment dla ustalenia mapy drogowej na następne lata oraz skutecznej strategii: energetycznej, społecznej i tej dotyczącej praworządności. Pragniemy stworzyć przestrzeń do budowania lepszego jutra i zaczniemy to razem, już dziś! – dodaje.

Warsztatowa forma, jaką przyjęło spotkanie Liderów Biznesu, stworzyła okazję do wymiany poglądów i doświadczeń przed zbliżającą się III edycją Kongresu ESG Polska Moc Biznesu. Wydarzenie po raz kolejny połączy przedstawicieli biznesu, środowisk akademickich, NGO’s, a także przedstawicieli administracji. Odbędzie się już 4 grudnia na PGE Narodowym w Warszawie.

Bilety oraz szczegóły dotyczące przebiegu wydarzenia dostępne są na stronie: https://polskamocbiznesu.pl/registration.

Część warsztatową spotkania Liderów Biznesu rozpoczęła debata związana z rekomendacjami dotyczącymi czynników środowiskowych. W dobie nadchodzących zmian poruszono m.in. tematy związane z emisją CO2, optymalizacją zużycia zasobów, śladem węglowym czy odpowiedzialną gospodarką odpadami. Głos w tym obszarze zabrali m.in. przedstawiciele branży nieruchomości oraz rynku motoryzacyjnego.

– Wprowadzenie do polskiego porządku prawnego aktualnie procedowanej dyrektywy EPBD będzie stanowiło duże wyzwanie dla branży nieruchomości komercyjnych (...). Polski rząd powinien aktywnie uczestniczyć w pracach nad dyrektywą i ścieżką jej implementacji w kraju – podsumował Piotr Staniszewski, partner reprezentujący Dentons podczas spotkania Liderów Biznesu. – Bardzo ważna dla branży będzie współpraca merytoryczna z przedstawicielami rządu oraz określenie transparentnych wymogów, które będą musiały spełniać polskie budynki, jak również harmonogramu działań i wsparcia finansowego niezbędnych inwestycji.

W ramach debat nie zabrakło także rekomendacji związanych z koniecznością wypracowania przez rządzących polityki nieruchomości oraz sposobu i transparentnego informowania o tym, w jaki sposób priorytetowe inicjatywy będą finansowane przez stronę publiczną.

Jakub Faryś, Prezes Polskiego Związku Przemysłu Motoryzacyjnego zwrócił natomiast uwagę na wyzwania czekające branżę motoryzacyjną:

– ESG jest bardzo ważne dla dzisiejszego biznesu, w tym dla branży motoryzacyjnej. Chyba najważniejszą spośród tych trzech liter jest E, ponieważ dziś branża motoryzacyjna jest w momencie fundamentalnej zmiany, czyli przechodzenia na nisko i zeroemisyjność. To wymaga nie tylko oferowania produktów przyjaznych środowisku i przekonania klientów do ich używania, ale także wdrażania całego procesu produkcji w sposób przyjazny środowisku.

Konieczność wypracowania z rządem wspólnej ścieżki działania ma szczególne znaczenie także w kontekście unijnych regulacji dotyczących wstrzymania na terenie Unii Europejskiej po 2035 roku sprzedaży pojazdów, które obecnie stanowią główny filar rynku motoryzacyjnego – aut z napędem spalinowym.

W tej części spotkania Liderów Biznesu pojawiły się również głosy dotyczące odpowiedzialności za optymalne zużycie surowców czy świadomego podejścia do gospodarowania odpadami i konieczności wsparcia ze strony rządu w zakresie ułatwienia procedur z tym związanych.

– Mamy świadomość, że przemysł odzieżowy jest odpowiedzialny za około 10% emisji gazów cieplarnianych, jest drugim co do wielkości konsumentem wody na świecie oraz odpowiada za 5-10% odpadów komunalnych – powiedział Wojciech Wieroński, Członek Zarządu OTCF S.A. – Właśnie dlatego od stycznia 2022 wdrożyliśmy i rozwijamy gospodarkę obiegu zamkniętego dla ubrań, w ramach której z naszym partnerem Ubrania do Oddania nie tylko zbieramy odzież, ale też czyścimy, naprawiamy i wprowadzamy ją do drugiego obiegu. Modele cyrkularne to jeden z kluczowych elementów w ramach rozwoju ESG w Europie, które są wskazywane przez Komisję Europejską.

– Polski biznes stoi przed obligatoryjnym raportowaniem niefinansowym wskaźników ESRS. W tym między innymi wskaźnika ESRS E5 mówiącego o wykorzystaniu zasobów i gospodarce o obiegu zamkniętym. Musi się więc do tego przygotować. Nie odbędzie się to bez konkretnych rozwiązań systemowych – podkreśliła Paulina Tarczyńska, Kierowniczka Zespołu Zrównoważonego Rozwoju w Fakro S.A. – Dlatego też ważne są działania legislacyjne, które załagodzą przepisy oraz uproszczą procedury uzyskiwania odpowiednich zezwoleń. Dzięki temu przedsiębiorcy będą mogli w pełni zamykać obiegi i działać zgodnie z GOZ. Uważam, że regulacje prawne nie powinny stanowić bariery. Dlatego status "odpadu" powinien być nadawany jedynie w tych przypadkach, kiedy ten nie może zostać ponownie wykorzystany zgodnie z zachowaniem najwyższych standardów bezpieczeństwa i troską o środowisko.

Różnorodne doświadczenia i obserwacje sprawiły, że podczas spotkania udało się wypracować szereg wartościowych rekomendacji na rzecz świadomego działania dla środowiska.

Po przerwie kawowej uczestnicy spotkania skupili uwagę na rekomendacjach związanych z kolejnym obszarem – wskaźnikami społecznymi. Na tym etapie nie mogło zabraknąć rozmów na temat kwestii dotyczących różnorodności, dostępności i równości form zatrudnienia. Pojawiły się również głosy związane z wyzwaniami, jakie czekają rynek pracy w nadchodzącym czasie.

– Rząd powinien ustanowić jasne cele i terminy dotyczące osiągnięcia równości płci w miejscu pracy, monitorować postępy, wprowadzać zmiany w polityce zatrudnienia i równości zarobków kobiet – zwróciła uwagę Paulina Tarczyńska, Kierowniczka Zespołu Zrównoważonego Rozwoju w Fakro S.A. – Edukujmy specjalistów ESG, dofinansujmy studia na tym kierunku, otwierajmy dedykowane kierunki kształcenia. Aktualnie na rynku pracy brakuje takich specjalistów. Rząd powinien wypracować system audytowania i już teraz pomyśleć o wyszkoleniu audytorów ESG – dodaje.

Podczas budzących emocje debat pojawiły się rekomendacje związane z poszukiwaniem równowagi nie tylko w obrębie równości płci, ale również w zakresie harmonii między kosztami zatrudnienia, jakie ponosi pracodawca, a potrzebą komfortu i poczucia stabilności zatrudnienia, jakie towarzyszą pracownikowi. Nie zabrakło także głosów związanych ze zmianami, jakie powinien wziąć pod uwagę rząd, planując politykę migracyjną i wdrażając wytyczne w zakresie zatrudniania pracowników tymczasowych.

– Rosnąca konkurencja wśród pracodawców, zmiany demograficzne, które powodują wejście na rynek pracy mniejszej liczby pracowników, niż tych odchodzących na emeryturę, wymagające rozwoju umiejętności przywódcze kadry zarządzającej i brak możliwości rozwoju dla pracowników, to wszystko powoduje, że firmy coraz częściej sięgają do międzynarodowych baz talentów. Na polskim rynku ta zmiana jest szczególnie widoczna w rekrutacji i pojawiających się możliwościach rozwoju dla pracowników zatrudnionych w agencjach pracy tymczasowej. Napływ pracowników z Ukrainy spowodował zwiększone zapotrzebowanie np. na stanowiska liderskie i menadżerskie – zwróciła uwagę Anna Schulz działająca w sektorze Leadership & HR Consulting, Coaching. – Wsparcie pracodawców w skutecznym zarządzaniu D&I, czyli różnorodnością w miejscu pracy, to kolejny aspekt, który nowo powstający rząd powinien wziąć pod uwagę, ułatwiając pracodawcom regulacje związane z tym obszarem działania.

Podczas rozmów podkreślono m.in. także rolę aspektów systemowych rozwiązujących lukę pokoleniową oraz konieczność wsparcia kobiet powracających na rynek pracy po okresie urlopu macierzyńskiego lub wychowawczego.

Nadchodzące zmiany nie ominą trzeciego, nie mniej ważnego filaru, jaki wpisuje się w działania dotyczące realizacji idei ESG – zrównoważonego zarządzania w oparciu o wskaźniki dotyczące ładu korporacyjnego. Rekomendacje dla rządu wygłaszane w tej części spotkania skupiły się m.in. na konieczności wypracowania uproszczonych zasad partnerstwa publiczno-prywatnego. Równie istotnym obszarem stała się konieczność aktywnego przygotowania na zmiany w systemie raportowania projektów ESG.

– Raportowanie zrównoważonej działalności (ESG) będzie w najbliższej przyszłości niezwykle istotne pod kątem zdobywania przez firmy deweloperskie preferencyjnego finansowania. O ile duże firmy deweloperskie doskonale radzą sobie z tą materią, o tyle należy pamiętać, że nasz sektor jest sektorem rozdrobnionym, w skład którego wchodzą również małe podmioty, dla których kompleksowe wdrożenia ESG są drogie – podkreślił Konrad Płochocki, wiceprezes Polskiego Związku Firm Deweloperskich. – Dlatego bardzo ważne jest takie skonstruowanie obowiązków w zakresie raportowania niefinansowego, by mniejsze firmy nie zostały wykluczone z zielonego finansowania.

Głos dotyczący wymogu raportowania działań ESG, zgodne z dyrektywą CSRD zabrał m.in. także Wojciech Wieroński, Członek Zarządu OTCF S.A.:

– Dla firm wiąże się to nie tylko ze zbieraniem danych, ich agregacją i przygotowaniem raportów, ale przede wszystkim z transformacją biznesu, w celu spełnienia wszystkich wymagań, których te raporty dotyczą – zaznaczył. – Na spółkę OTCF S.A. obowiązek raportowania spada w roku 2026 (za rok 2025), ale nasze przygotowanie rozpoczęliśmy w kwietniu 2022 roku, mając świadomość, że są obszary, które jeszcze wymagają transformacji. Ponadto zrównoważony rozwój to wyzwanie nie tylko dla dedykowanej komórki, ale przede wszystkim całej organizacji, co wiąże się z budowaniem świadomości, zaangażowania, a co za tym idzie – odpowiedniej kultury organizacyjnej i odpowiedniego czasu.

W trakcie rozmów uwzględniono również rekomendacje na temat zmian w obrębie zielonego procesu zakupowego i współpracującego z nim łańcucha dostaw. Pojawiły się także wskazówki związane transparentnością, działaniem w duchu lokalnego patriotyzmu i wprowadzeniem systemowych rozwiązań wspierających lokalnych przedsiębiorców.

Wspólnie wypracowane rekomendacje oraz ekspercki głos wybrzmią raz jeszcze – podczas III edycji Kongresu ESG Polska Moc Biznesu. Wydarzenie obejmie trzy sceny tematyczne, stwarzając tym samym przestrzeń do rozmów prowadzonych w duchu ekologii, społecznej równości oraz zrównoważonego biznesu.

Podobnie jak w minionym roku, wydarzeniu towarzyszy konkurs "DNA – BO POMAGANIE MAMY W GENACH". Tegoroczna edycja kierowana jest do przedstawicieli firm oraz NGO’s, którzy do 19 listopada 2023 roku mają szansę podzielić się swoimi projektami zrealizowanymi w duchu idei ESG. Regulamin oraz formularz zgłoszeniowy dostępne są na stronie: https://www.polskamocbiznesu.pl/articles/dna-bo-pomaganie-mamy-w-genach-konkurs.

Wydarzenie rozpocznie się już 4 grudnia 2023 roku. Zwieńczy je Gala Polskiej Mocy Biznesu, podczas której wyłonieni zostaną zwycięzcy konkursu. Uroczysty charakter spotkania uświetnią występy cenionych polskich artystów.