Ministerstwo Finansów zaktualizowało Program Konwergencji na 2022 rok. Dokument zawiera wiele istotnych informacji o stanie finansów państwa, które podlegają nadzorowi budżetowemu Unii Europejskiej.
Z raportu wynika m.in., że rząd coraz skuteczniej walczy z oszustami, którzy unikają płacenia podatków, w tym szczególnie VAT. Według wstępnych szacunków Ministerstwa Finansów w 2021 roku luka VAT uległa ograniczeniu (o 6,1 pkt proc.) i wynosiła około 4,3 proc. potencjalnych wpływów.
"Opierając się na podejściu Komisji Europejskiej dotyczącym analizy tzw. compliance effect można oszacować, że w 2021 roku poprawa dochodów z VAT dzięki lepszemu przestrzeganiu przez podatników obowiązujących regulacji wyniosła 14,3 mld zł" - czytamy w dokumencie.
Luka VAT coraz mniejsza
W latach 2013-2015 luka VAT była na poziomie około 25 proc. W kolejnych latach spadła w okolice 10-11 proc. i w ubiegłym roku doszło do ponownego mocnego uszczelnienia (do 4,3 proc.).
Przypomnijmy, że luka VAT to różnica pomiędzy kwotą spodziewanych dochodów z podatku VAT a faktycznie pobraną kwotą podatku. Zgodnie z założeniami pojęcie to obejmuje nie tylko straty w dochodach budżetu państwa w związku z wyłudzeniami, ale również będących efektem unikania opodatkowania, błędów administracyjnych czy uchylania się od opodatkowania.
Nie tylko procentowo luka VAT jest najniższa od co najmniej 2013 roku. Równocześnie wpływy do budżetu z tym związane są wyjątkowo duże. W porównaniu z 2020 rokiem są prawie 5-krotnie większe. Przebiły też bardzo dobry wynik z 2017 roku, gdy dodatkowe dochody z VAT sięgały prawie 11 mld zł.
W dokumencie opublikowanym przez MF znajdziemy porównanie luki VAT w poszczególnych krajach UE w 2019 roku. Wtedy Polska była nieco powyżej średniej, co nie świadczyło najlepiej o naszym kraju. Wynik za 2021 rok plasowałby nas wtedy wśród elity krajów skutecznie ściągających podatek.
Luka VAT. Ogromny problem UE
Oszustwa na podatku VAT to ciągle bardzo duży problem w krajach UE. Ostatnie oficjalne dane pokazują, że każdej sekundy tracą w sumie ponad 4 tys. euro. W 2019 roku zabrakło 134 mld euro, które powinny znaleźć się w budżetach.
- Takie straty są dla budżetów krajowych nie do przyjęcia. Pokrycie tego niedoboru spocznie na barkach zwykłych obywateli - ostrzegał unijny komisarz Paolo Gentiloni.
Utracone dochody z podatku VAT bardzo negatywnie wpływają na wydatki na dobra i usługi publiczne, takie jak szkoły, szpitale i transport, z których wszyscy korzystamy.
UE podejmuje różne działania w celu usprawnienia poboru VAT. Komisja Europejska wspiera państwa członkowskie w lepszym współdziałaniu w sieci "Eurofisc", składającej się z urzędników krajowych z 27 państw członkowskich oraz Norwegii.
Od 2019 roku członkowie sieci aktywnie korzystają z finansowanego przez UE narzędzia do analizy sieci transakcji (TNA), aby szybko wymieniać się danymi dotyczącymi VAT i wspólnie je przetwarzać. Umożliwia im to automatyczne wykrywanie transgranicznych oszustw.