Świadectwa energetyczne - zmiany w przepisach prawnych

Świadectwo energetyczne domu czy świadectwo energetyczne budynku nazywane jest również certyfikatem lub paszportem energetycznym. To dokument, który wskazuje na ilość energii, jaką rocznie zużywa budynek. Jest zbiorem danych i wskaźników energetycznych budynku dotyczących oszacowania zapotrzebowania budynku na energię na cele:

• centralnego ogrzewania,
• ciepłej wody,
• wentylacji i klimatyzacji.

W przypadku świadectw energetycznych budynków użyteczności publicznej wskazywane jest w nich także zapotrzebowanie na energię na potrzeby oświetlenia. 

Do wydania takiego świadectwa konieczne jest opracowanie operatu energetycznego budynku, który ocenia jakość systemu zasilania energią oraz wydajność zastosowanych w nim rozwiązań. 

Z uwagi na fakt, że Prezydent RP, Andrzej Duda podpisał ustawę z dnia 7 października 2022 roku o zmianie ustawy o charakterystyce energetycznej budynków oraz ustawy – Prawo budowlane, od kwietnia 2023 roku dla wszystkich obiektów w Polsce, zarówno nowych, jak i tych starszych, zostaną wprowadzone obowiązkowe świadectwa energetyczne. Wskazana ustawa była koniecznością do tego, by wdrożyć do krajowego porządku prawnego przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie charakterystyki energetycznej budynków oraz efektywności energetycznej. 

Czy świadectwo energetyczne jest aktualnie w Polsce obowiązkowe? Niezupełnie. Takie certyfikaty obowiązują w naszym kraju już od kilku lat, ale dotyczą budynków, które zostały wybudowane po 2009 roku. Świadectwo energetyczne budynku wymagane jest obecnie w sytuacji, gdy obiekt:

• zbywany jest na podstawie umowy sprzedaży,
• zbywany jest na podstawie umowy sprzedaży spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu,
• będzie wynajmowany.

Świadectwo ważne jest przez 10 lat, ale jeśli w tym czasie budynek będzie remontowany i dokonywane będą w nim zmiany mające wpływ na zużycie energii, trzeba uzyskać nowe świadectwo potwierdzające wskaźniki energetyczne. 

Wszystko zmienia nowelizacja wskazanych ustaw. Spowoduje, że inwestorzy indywidualni będą zobowiązani do zlecenia przygotowania świadectwa charakterystyki energetycznej budynku. Jego kopia będzie musiała być dołączona do zawiadomienia o ukończeniu budowy lub wniosku o pozwolenie na użytkowanie. 

Wprowadzone po 1 kwietnia 2023 roku przepisy spowodują, że świadectwo energetyczne domu będzie obowiązkowe dla budynków wybudowanych przed 2009 rokiem, ale jeśli taki obiekt przejdzie modernizację, właściciel będzie musiał uzyskać dla niego świadectwo charakterystyki energetycznej. 

W przepisach dotyczących obowiązku przygotowywania świadectw energetycznych budynków uwzględniono kary dla właścicieli nieruchomości czy dla audytorów energetycznych. 

Za niedołączenie dokumentu na przykład w przypadku sprzedaży czy wynajmu nieruchomości, grozi nałożenie kary grzywny, której górna granica nie została jeszcze określona na podstawie przepisów ustawy. Natomiast osoby sporządzające świadectwa charakterystyki energetycznej budynków podpisują się pod nimi pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń. 

Nie ma jednej stawki za przygotowanie świadectwa energetycznego. Koszt zależy tutaj od kilku zmiennych:

• wielkości budynku oraz jego przeznaczenia – tańsze będzie przygotowanie świadectwa energetycznego mieszkania niż domu czy budynku wielorodzinnego,
• konstrukcji przegród zewnętrznych i wewnętrznych,
• stopnia skomplikowania bryły budynku,
• zastosowanych instalacji,
• dostępności dokumentacji technicznej,
• lokalizacji. 

Szacunkowo dla lokalu mieszkalnego za świadectwo energetyczne zapłacić trzeba około 400 zł, a dla domu jednorodzinnego 500-600 zł. 

Uprawnionymi do wystawiania świadectw charakterystyki energetycznej budynku są osoby, które zgodnie z art. 17 ustawy o charakterystyce energetycznej budynków:

• mają pełną zdolność do czynności prawnych;
• nie były skazane prawomocnym wyrokiem za przestępstwo przeciwko mieniu, wiarygodności dokumentów, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi lub za przestępstwo skarbowe;
• ukończyły studia wyższe o odpowiednim kierunku lub studia podyplomowe, których program uwzględnia zagadnienia związane z charakterystyką energetyczną budynków, wykonywaniem audytów energetycznych budynków, budownictwem energooszczędnym i odnawialnymi źródłami energii.

Do przygotowywania świadectw energetycznych budynków uprawnieni są zwykle absolwenci wyższych uczelni, którzy uzyskali tytuł zawodowy:

• inżyniera,
• inżyniera architekta,
• inżyniera architekta krajobrazu,
• inżyniera pożarnictwa,
• magistra inżyniera architekta,
• magistra inżyniera architekta krajobrazu,
• magistra inżyniera pożarnictwa, 
• magistra inżyniera.

Co więcej, taki dokument zgodnie z prawem sporządzi też osoba, która ma uprawnienia budowlane, zgodnie z art. 14 ust. 1 Prawa budowlanego.