Zeznanie roczne seniorów. Kto nie musi, a kto powinien rozliczyć PIT samodzielnie

Ulgą dla seniorów można objąć odprawę emerytalną czy ekwiwalent za urlop w roku przejścia na emeryturę pod warunkiem, że otrzymano je przed wypłatą pierwszej emerytury. Maksymalna korzyść z tej ulgi do ponad 25 tys. zł podatku mniej do zapłaty.

Zeznania podatkowe udostępniane w usłudze Twój e-PIT są przygotowywane na podstawie danych zgromadzonych przez administrację skarbową od płatników, w tym organy rentowe.

Emeryci i renciści, jeśli nie mają innych dochodów, nie muszą się przejmować zeznaniem podatkowym. Brak działania z ich strony oznacza, że wstępnie przygotowane zeznanie w usłudze Twój e-PIT zostanie automatycznie zaakceptowane z dniem upływu terminu, tj. 30 kwietnia 2025 r. W ubiegłym roku 6,2 mln deklaracji zostało zaakceptowane automatycznie, wiele z nich dotyczyło właśnie emerytów i rencistów.

Ingerencja w zeznanie jest konieczna, jeśli senior, chcą rozliczyć jakąś ulgę podatkową albo zmienić organizację pożytku publicznego, na rzecz której chcą przekazać swoje 1,5 proc. podatku.

Co do zasady, osobom starszym przysługują takie same ulgi jak pozostałym podatnikom. Seniorzy mają jednak jedną ulgę tylko dla siebie. Chodzi o ulgę dla aktywnych seniorów. Ulga polega na zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych niektórych przychodów podatników, którzy - pomimo osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego - nadal są aktywni zawodowo.

Z ulgi mogą więc korzystać kobiety powyżej 60. roku życia oraz mężczyźni powyżej 65. roku życia, jeżeli nie otrzymują, mimo nabycia uprawnienia emerytury lub renty rodzinnej.

Limit przychodów zwolnionych z opodatkowania w ramach ulgi dla pracujących seniorów to 85 528 zł rocznie. Poza tym, aby skorzystać ze zwolnienia, przychody muszą podlegać ubezpieczeniom społecznym.

Ulga nie obejmuje m.in. przychodów z zasiłków chorobowych, z umów o dzieło, z praw autorskich (z wyjątkiem tych uzyskanych w ramach umowy o pracę). Ale można ją zastosować do dochodów z działalności gospodarczej. Najczęściej z ulgi korzystają osoby, które osiągnęły odpowiedni wiek i mogłyby przejść na emeryturę, ale kontynuują zatrudnienie, np. u dotychczasowego pracodawcy bez żadnej przerwy. Aby skorzystać z ulgi, nie jest bowiem konieczna decyzja z ZUS przyznająca emeryturę.

Uwaga: osoby w służbie mundurowej, np. policjant lub policjantka, którzy osiągnęli wiek emerytalny i dalej pracują, nie skorzystają z ulgi, ponieważ ich wynagrodzenie nie podlega ubezpieczeniom społecznym.

Nie skorzysta z niej również emeryt, który pobiera emeryturę oraz uzyskuje dodatkowe wynagrodzenie na podstawie umowy o pracę lub zlecenia. To dlatego, że uzyskuje już świadczenie emerytalne. Wyjątkiem jest tu jedynie emerytura zagraniczna, która stawia takich emerytów w lepszej sytuacji niż emeryci z emeryturą z polskiego ZUS. Taką interpretację przepisów potwierdza Ministerstwo Finansów w poradniku poświęconym uldze dla seniorów, w odpowiedzi na jedno z pytań.

Mam 65 lat, wróciłem z zagranicy i pracuję na umowę zlecenie zawartą z polską firmą (ze składkami ZUS). Nie otrzymuję żadnych świadczeń rentowych z Polski, mam jednak emeryturę z Niemiec. Czy moje przychody z umowy zlecenia mogą skorzystać z ulgi dla pracujących seniorów?

Tak. Twoje przychody z umowy zlecenia są objęte ulgą. Emerytura z zagranicy nie pozbawia Cię prawa do ulgi, jeżeli spełniasz pozostałe warunki.

(Źródło: podatki.gov.pl)

Nie wszystkie przypadki można jednak intuicyjnie ocenić, np. nagroda jubileuszowa w pracy na etacie jest objęta ulgą, nawet jeśli korzysta ze zwolnienia z ZUS. Również odprawa emerytalna albo ekwiwalent za urlop w roku przejścia na emeryturę korzystają z ulgi, pod warunkiem, że otrzymanie tych świadczeń nastąpiło przed wypłatą pierwszej emerytury.

Ulgi dla pracujących seniorów nie rozlicza się automatycznie tak jak np. ulgi dla młodych. Tu konieczna jest aktywność podatnika. Ulga może być co prawda uwzględniana przez płatnika (pracodawcę czy zleceniodawcę) już w zaliczkach, ale tylko wówczas, jeśli senior złoży wniosek w ramach formularza PIT-2 lub w innej formie, oświadczając jednocześnie, że spełnia pozostałe wymogi uprawniające go do ulgi. Jeśli tego nie zrobi i tak może skorzystać z ulgi w zeznaniu rocznym. Musi jednak samodzielnie i świadomie uwzględnić tę ulgę w zeznaniu rocznym.

Jeśli bowiem nie złożył stosownego oświadczenia pracodawcy, będzie musiał kwotę przychodu ręcznie przenieść w zeznaniu rocznym PIT-37 w rubrykę jako przychód zwolniony, mimo że w PIT-11 będzie on ujęty jako przychód opodatkowany. Takie działanie potwierdza interpretacja indywidualna dyrektora KAS z 23 grudnia 2024 r.

Z ulgi dla pracujących seniorów w 2022 r. skorzystało 127 902 podatników, a w roku 2023 - 142 076.

Małgorzata Samborska, doradca podatkowy