Przedawnienie oznacza, że po upływie określonego czasu nie można egzekwować grzywny. Na przedawnienie mandatu ma wpływ moment uprawomocnienia się takiego mandatu, a jest on związany z tym, jaki rodzaj mandatu został wystawiony.
Rodzaje mandatów
Przepisy postępowania mandatowego określają, że grzywna może zostać nałożona poprzez wystawienie: mandatu gotówkowego, kredytowanego lub zaocznego.
Mandat gotówkowy może być nałożony wyłącznie wobec osoby, który nie mieszka na stałe w Polsce. Dotyczy to przede wszystkim cudzoziemców, którzy czasowo przebywają w Polsce. W przypadku takiego mandatu uprawomocnia się on w momencie, gdy grzywna jest opłacona do rąk funkcjonariusza.
Mandat kredytowany nakładany jest wobec wszystkich innych osób. Mandat taki trzeba opłacić w terminie 7 dni. Na mandacie znajdziemy też pouczenie, jakie są skutki tego, że mandat nie będzie opłacony w terminie. Uprawomocnienie się tego mandatu następuje w chwili, gdy osoba ukarana kwituje jego odbiór.
Mandat zaoczny nakłada się w sytuacji, gdy sprawcy wykroczenia nie ma na miejscu, w którym popełniono wykroczenie. Oczywiście w takim wypadku nie może być żadnych wątpliwości odnośnie do tożsamości takiej osoby. Mandat zaoczny trzeba wtedy zostawić w miejscu, z którego sprawca może go odebrać. Grzywnę taką trzeba opłacić w terminie do 7 dni. Uprawomocnienie takiego mandatu zachodzi w momencie, gdy uiszczona zostaje grzywna.
Jeśli mandat nie zostanie opłacony w terminie, to wtedy organ, który taki mandat wydał, może złożyć wniosek do sądu o ukaranie sprawcy.
Wynika z tego fakt, że o przedawnieniu można mówić wyłącznie w przypadku mandatu kredytowanego i to nie w odniesie do niego samego, a grzywny nałożonej w drodze mandatu. Wszystko dlatego, że o przedawnieniu można mówić wyłącznie w kontekście prawomocnej kary, a w przypadku mandatu gotówkowego prawomocności nabieramy, dopiero gdy grzywna zostanie uiszczona. Gdy nie zapłacisz mandatu zaocznego, to nie da się przeprowadzić egzekucji, ponieważ nie stanie się prawomocny.
Mandat kredytowany i przedawnienie
W przypadku mandatu kredytowanego możemy mówić o przedawnieniu grzywny nałożonej w ten sposób. Termin przedawnienia wynosi 3 lata, a liczony jest od momentu uprawomocnienia. Dla przypomnienia: mandat karny kredytowany uprawomocnia się w momencie jego pokwitowania. W przypadku takiej grzywny egzekucję prowadzi Naczelnik Urzędu Skarbowego. Jeśli egzekucja się nie powiedzie, w ciągu 3 lat od uprawomocnienia się mandatu, sprawa jest umarzana.
Nie płacę mandatu na czas. Co się dzieje?
Zdarzają się sytuacje, że mandat nie jest opłacony w terminie. W takim wypadku nie będą naliczone odsetki, ale mandat wyegzekwuje komornik, urzędnik wyznaczony przez wojewodę albo Urząd Skarbowy. Karalność wykroczenia ustaje, jeśli zostało ono popełnione rok wcześniej. W przypadku gdy jednak zostało wszczęte postępowanie w tej sprawie, to wykroczenie ustaje po 2 latach od popełnienia czynu.
Ważna informacja jest taka, że nawet jeśli grzywna wystawiona w drodze mandatu ulegnie przedawnieniu, nie znaczy to, że nie trzeba będzie jej zapłacić. Wierzyciel ma prawo złożenia w sądzie pozwu o zapłatę i wtedy dług będzie dochodzony na drodze postępowania sądowego. Wtedy dłużnik będzie musiał przekazać do urzędu skarbowego pismo z zarzutem przedawnienia i poprosić o oddalenie powództwa.