Rachmistrzowie ruszają w Polskę. Jeżeli zapukają, nie możesz odmówić. Wyjaśniamy zasady spisu

Już 23 czerwca zaczyna się kolejny etap Narodowego Spisu Powszechnego. Jeżeli dotąd nie spisaliście się przez sieć lub telefonicznie, to odwiedzi was w miejscu zamieszkania rachmistrz.

Bezpośrednia forma spisu nie wszystkim przypadła do gustu. – Wolę przez internet, ale nie miałam dotąd czasu na zalogowanie się i odpowiedź na wszystkie pytania – mówi pani Paulina z Olsztyna.

Forma spisu może budzić też pewne obiekcje sanitarne. Choć przyrost dobowy nowych stwierdzonych zakażeń koronawirusem spada, to mimo wszystko stan zagrożenia epidemicznego wciąż obowiązuje.

Nie chodzi też nawet o samo zakażenie, ale o potencjalną kwarantannę, w przypadku kontaktu z chorym rachmistrzem. – Trochę się tego obawiam. Jestem zaszczepiony, ale niestety nie zwolni mnie to z kwarantanny, a 10 dni zamknięcia w takiej temperaturze, to na pewno nic przyjemnego – mówi informatyk Tomasz.

Z takiego pomysłu zadowoleni są za to seniorzy, którzy często wolą tę formę spisania się. – Nie spisałem się przez internet, z którego nie korzystam. Poczekam na wizytę rachmistrza. Tak będzie najwygodniej – mówi Stanisław, senior z Olsztyna.

GUS oczywiście zdaje sobie sprawę z zagrożenia, dlatego rachmistrzowie mają codziennie raportować swój stan zdrowia, a w trakcie wywiadów będą zachowywać pełen reżim sanitarny.

– Każdego dnia rachmistrz wpisuje stan swojego zdrowia w aplikacji, z której korzysta w ramach spisu. Informacja ta będzie dostępna dla dyspozytorów – mówi zastępca dyrektora Urzędu Statystycznego w Olsztynie Janusz Pappelbon.

W przypadku pogorszenia stanu zdrowia pracownik GUS nie będzie danego dnia mógł przeprowadzać wywiadów z obywatelami.

W przypadku wizyty pracownika GUS nie możemy odmówić udzielania wywiadu w ramach spisu powszechnego.

- Nie można odmówić rachmistrzowi udzielenia wywiadu. Można umówić się co najwyżej na inny termin, ale odmówić rachmistrzowi nie można — mówi Janusz Pappelbon. Oczywiście ma to odpowiednią podstawę prawną, dlatego też nie ma innej możliwości, niż odbycie wywiadu w tej formie. W momencie rozpoczęcia wywiadu w ramach spisu, zablokowana zostanie nam możliwość spisania się w innej formie.

Jeżeli rachmistrz nie zastanie nikogo w domu, to będzie próbował do skutku.

Jeżeli wcześniej już umówiliśmy się na spisanie telefoniczne, to w takim wypadku nasz adres wypadnie z puli spisu powszechnego.

Jeżeli rachmistrz stwierdzi, że unikamy wzięcia udział w spisie, może to zgłosić. Grozi za to kara do 5 tys. złotych.

Wizyty rachmistrzów na pewno zwrócą uwagę oszustów, którzy starają się wykorzystać każdą możliwą okazję do wyłudzenia danych osobowych. Dlatego bardzo istotne jest to, żeby weryfikować, kto do nas zapukał.

Jak sprawdzić, czy w naszym progu nie stanął oszust? Każdy rachmistrz spisowy posiada identyfikator zawierający: imię i nazwisko wraz ze zdjęciem, numer identyfikatora oraz hologram, nazwę i logo wojewódzkiego biura spisowego, podpis osoby upoważnionej do wystawienia identyfikatora oraz okres, na jaki identyfikator został wystawiony. W razie wątpliwości można skorzystać z dedykowanej aplikacji na smartfony (można ją znaleźć pod adresem: https://rachmistrz.stat.gov.pl/) lub kontaktując się z infolinią spisową pod numerem 22 279 99 99.

O szczególną ostrożność apelują też policjanci, którzy zdają sobie sprawę z kreatywności oszustów.

- Ostrzegamy przed osobami mogącymi podawać się za rachmistrzów. Oszuści mogą starać się w ten sposób wyłudzić od nas dane lub pieniądze. Apelujemy o czujność, szczególnie zwracamy się do seniorów i ich rodzin, aby przestrzec osoby starsze przed potencjalnym zagrożeniem – ostrzega Rafał Jackowski ze sztabu prasowego Komendy Wojewódzkiej Policji w Olsztynie.

Należy pamiętać też, że w spisie nie ma pytań dotyczących zarobków, oszczędności czy banku, w którym przechowujemy pieniądze.

Rachmistrz nie może też żądać od nas dowodu osobistego i możliwości wejścia do mieszkania (spis może odbyć się w drzwiach). W razie jakichkolwiek zastrzeżeń, należy jak najszybciej skontaktować się z policją.