Zacząć trzeba od ustalenia, o czym właściwie mówimy. W zakresie zarządzania energią istnieją bowiem równolegle dwa pojęcia – HEMS i EMS. Mimo że skróty te różni tylko jedna litera – ich funkcje są zgoła inne.
Pierwszy – Home Energy Management System, czyli System Zarządzania Energią Domową to platforma technologiczna składająca się zarówno ze sprzętu, jak i oprogramowania, która pozwala użytkownikowi monitorować i zarządzać (ręcznie i automatycznie) zużyciem energii w domu. Cel to oczywiście uzyskanie jak największej efektywności. Chodzi tu np. o odpowiednie ustawienie współpracy ogrzewania, klimatyzacji i wentylacji czy zarządzanie oświetleniem.
Drugie pojęcie – EMS – to Energy Management System (czyli System Zarządzania Energią). Brakuje tu odniesienia do domu (home), bo system odpowiada głównie za zarządzanie energią pozyskaną z paneli fotowoltaicznych. Koordynuje przepływy między instalacją PV, magazynem energii i domem jako całością (bez części "wewnętrznej", tu istotne jest tylko zapotrzebowanie energii "na wejściu"). W wielu przypadkach EMS odpowiada też za koordynację z siecią energetyczną, do której odprowadzany jest nadmiar wyprodukowanego prądu lub skąd pobierana jest energia konieczna do uzupełnienia własnej produkcji.
Dwa w jednym
Na rynku istnieje też rozwiązanie, które łączą funkcje HEMS i EMS w jeden system. Polska firma TECH Sterowniki, w ramach produkowanego przez siebie systemu Sinum, umożliwia sterowanie produkcją i zużyciem energii elektrycznej w budynku. Dzięki stałemu monitorowaniu aktualnych potrzeb i dobraniu najbardziej ekonomicznego rozwiązania w danej chwili energia jest zarządzana w sposób najbardziej efektywny.
Sinum pozwala zarządzać zużyciem energii wyprodukowanej przez instalację PV przez różne urządzenia, które są do niego podłączone. Przy nadprodukcji prądu umożliwia magazynowanie jej w bateriach lub przekształcenie w energię cieplną (przy wykorzystaniu grzałek i podgrzaniu zbiornika CWU). Możliwe jest także uruchomienie w tym czasie systemu chłodzenia np. klimatyzacji. Dzięki wykorzystaniu uniwersalnych protokołów komunikacyjnych umożliwia też integrację z producentami systemów pozyskania energii z jednej strony, a urządzeniami działającymi z wykorzystaniem tej energii w domu z drugiej.
Sinum, będący systemem HEMS/EMS, umożliwia np. skutecznie sterowanie pracą instalacji fotowoltaicznej. Dzięki temu możliwe jest efektywne wykorzystanie jej i obniżenie ogólnych kosztów przez optymalizację zużycia prądu z elektrowni i źródeł odnawialnych. Jednocześnie jest to system, dzięki któremu żyje się łatwiej i w większym komforcie. Sterowanie ogrzewaniem czy oświetleniem można w pełni zautomatyzować – odpowiednia konfiguracja systemu i podłączonych do niego urządzeń daje w efekcie dom "smart" – jest zawsze tak ciepło i jasno, jak sobie tego życzymy, a jednocześnie system dba o to, by zużycie energii było jak najbardziej ekonomiczne.
Podstawa wszystkiego – centrala
System zarządzania energią opiera się przede wszystkim na działaniu centrali, która przekazuje komunikaty między tym, co dzieje się w domu, użytkownikiem oraz produkcją i przepływem energii. W przypadku Sinum centrala EH-01 – poza komunikacją z innymi urządzeniami systemu, w tym czujnikami czy sterownikami oświetlenia i ogrzewania – zbiera i analizuje dane pozyskane z tych urządzeń.
To serce całego systemu, które z wyglądu przypomina zwykły router Wi-Fi. Dzięki centrali (z którą najwygodniej jest połączyć się przez aplikację) mamy stały podgląd tego, co się dzieje. Możemy stworzyć procesy automatyczne, np. harmonogramy ogrzewania czy sceny oświetleniowe.
Centrala umożliwia podłączenie urządzeń bezprzewodowych (jak choćby głowic grzejnikowych czy czujników temperatury), ale także posiada gniazda RS, przez które można podłączyć inny sprzęt firmy TECH Sterowniki, jak listwy do ogrzewania podłogowego, sterowniki instalacji, rekuperatorów czy pomp ciepła. Dwa dodatkowe wejścia MODBUS (ogólnoświatowy protokół komunikacyjny) pozwalają sterować urządzeniami zewnętrznymi. Jest nawet wejście na kartę microSD, które pozwala zapisać ustawienia i pobrać logi z pracy urządzenia.
Steruj każdym elementem
System Sinum to – poza wspomnianą już centralą – urządzenia pozwalające na sterowanie temperaturą i oświetleniem w całym domu oraz dbanie o bezpieczeństwo.
Za ogrzewanie odpowiadają siłowniki instalowane na grzejnikach, czujniki temperatury lub podłączone do systemu listwy ogrzewania podłogowego. Centrala automatycznie dostosowuje temperaturę w poszczególnych pokojach do zadanych wartości, zapewniając komfort cieplny i jednocześnie oszczędzając energię. Dzięki temu możemy uniknąć sytuacji, w której jedno pomieszczenie jest zbyt chłodne, a inne przegrzewa się. Dodatkowo, dzięki integracji z czujnikami w oknach, system wie, kiedy są one otwarte i odpowiednio steruje pracą ogrzewania.
Oświetlenie możemy dostosować do pory dnia, roku czy nawet trybu życia. Na przykład dzięki integracji z czujnikami ruchu światło automatycznie gaśnie w pomieszczeniach, które nie są używane przez pewien czas. To nie tylko oszczędność energii, ale także komfort dla mieszkańców. Co więcej, system pozwala na tworzenie indywidualnych scen i automatyzacji, które dostosowują oświetlenie do konkretnych sytuacji, takich jak wieczór czy poranek albo – oglądanie telewizji lub wypoczynek.
O bezpieczeństwo domowników także możemy zadbać wykorzystując urządzenia systemu Sinum. Znajdziemy tu czujniki zadymienia, które w przypadku wykrycia dymu natychmiast informują o zagrożeniu. Czujniki zalania chronią dom przed skutkami awarii hydraulicznych, natomiast czujniki jakości powietrza dbają o nasze zdrowie, informując o niekorzystnych zmianach w środowisku. Dostępne są też wszechstronne czujniki ruchu, światła, temperatury i wilgotności, które pozwalają na automatyczne dostosowanie parametrów w domu do aktualnych potrzeb, a także mogą służyć jako zabezpieczenie antywłamaniowe (dzięki powiadomieniom wysyłanym do mobilnej aplikacji).
Jak wybrać system?
Istnieje pięć kluczowych funkcji, które każdy dobry system zarządzania energią powinien oferować.
Pierwsza sprawa to monitorowanie. Użytkownik powinien móc zalogować się do interfejsu (zwykle przez przeglądarkę internetową lub aplikację na smartfona) z dowolnego miejsca i zobaczyć, które urządzenia są włączone i zużywają energię. Czy wszystko działa, jak powinno, czy coś jest nie tak?
Oprócz możliwości sprawdzenia, co dzieje się w zakresie energii w domu, warto też móc podjąć konkretne działanie, np. ręcznie włączając i wyłączając urządzenia lub automatyzując ich działanie za pomocą timerów lub algorytmów. System powinien pozwolić też podjąć te działania z dowolnego miejsca z dostępem do internetu.
Powinniśmy również móc przeglądać dane historyczne, aby zidentyfikować trendy, zmiany i możliwości poprawy. Na przykład, które urządzenia w domu pobierają energię, gdy nie jest to konieczne? Czy dany klimatyzator lub grzejnik nie działa częściej niż to konieczne? Czy jakieś starsze urządzenia odpowiadają za nieproporcjonalnie dużą część rachunków za energię, więc mogą wymagać wymiany?
Wreszcie system zarządzania energią powinien pozwalać monitorować i zarządzać nie tylko energią zużywaną, ale także energią produkowaną i magazynowaną w możliwie najbardziej opłacalny sposób – tu mówimy o wszystkich połączeniach i współpracy z panelami PV, pompą ciepła czy magazynami energii.
Na rynku jest wiele firm oferujących rozwiązania jednostkowe – umożliwiające sterowanie samą produkcją czy samym zużyciem energii albo pozwalające na zarządzanie ogrzewaniem czy oświetleniem. Najprostszym przykładem tych ostatnich są zwykłe żarówki czy wtyczki do gniazdek, których działanie można kontrolować przez aplikację. Jednak prawdziwe korzyści można osiągnąć tylko przez kompleksowe zarządzanie energią – od panelu PV po lampkę w salonie, od pompy ciepła po grzejnik w sypialni. Wszystko powinno być ze sobą kompatybilne i współpracować. Tu Sinum od TECH Sterowniki sprawdza się doskonale – wieloletnie doświadczenie tej polskiej firmy pozwoliło stworzyć system, który nie tylko działa efektywnie i bezproblemowo, ale też jest konkurencyjny cenowo w stosunku do rozwiązań innych producentów.
Płatna współpraca z firmą TECH Sterowniki