INFLACJA

 

 

 

 

Definicja inflacji

Inflacja jest utrzymującym się przez dłuższy czas procesem wzrostu cen w gospodarce narodowej, połączonym z dużą utratą wartości pieniądza. Występuje wówczas duży wzrost podaży pieniądza i szybkości obiegu pieniądza oraz ucieczki od danej waluty do innych wartości pieniężnych i rzeczowych. Jeżeli procesom inflacyjnym towarzyszy stagnacja gospodarcza mówi się o stagflacji, natomiast w przypadku wystąpienia recesji gospodarczej o slumpflacji.

Rodzaje inflacji

W zależności od przyczyn wywołujących zjawiska inflacyjne wyróżnia się:

• inflację popytową, w której przyczyną wzrostu cen jest nadmierny popyt w stosunku do istniejącej podaży. Nazywana jest również inflacją pieniężną ze względu na nadmierną ilość pieniądza w obiegu.
• inflację kosztową, w której przyczyną wzrostu cen są rosnące koszty produkcji.
• inflację strukturalną, której przyczyną jest niedostosowanie struktury produkcyjnej do zmieniających się potrzeb nabywców. Inflacja strukturalna ma charakter inflacji popytowo - kosztowej.

W zależności od natężenia procesów inflacyjnych rozróżnia się:

• inflację pełzającą, gdy wzrost cen nie przekracza kilku procent rocznie, nie powodująca zakłóceń w przebiegu procesów gospodarczych, poddająca się kontroli
• inflację kroczącą, gdy wzrost cen wynosi kilkanaście procent, wywołująca określone zachowania podmiotów gospodarczych, zaczyna się wymykać spod kontroli
• inflację galopującą, gdy procent wzrostu cen wyraża się liczbą dwucyfrową i mogą powstawać napięcia o charakterze społeczno - gospodarczym (np. strajki), osłabienie systemów motywacyjnych, zahamowanie wzrostu gospodarczego.
• hiperinflacja, gdy następuje szybka (często błyskawiczna) utrata wartości pieniądza i gwałtowny wzrost cen spowodowany na ogół inflacjogennym finansowaniem przez państwo wydatków budżetowych.

Przyczyny inflacji

• nadmierna - w porównaniu z podażą dóbr - ilość pieniądza w gospodarce,
• kłopoty finansowe państwa i konieczność finansowania deficytu budżetowego,
• nadmierny wzrost płac w gospodarce,
• znaczny wzrost cen surowców energetycznych np. wzrost cen ropy naftowej
• ograniczenie podaży dóbr np. zboża z powodu nieurodzaju, ropy naftowej w związku z ograniczeniami limitów wydobycia przez OPEC,
• wysokie obciążenia podatkowe,
• nadmierna ilość monopoli w gospodarce

 

Skutki inflacji

• spadek wartości niezabezpieczonych oszczędności (pieniądze w tzw. "kieszeni" oraz na nisko oprocentowanych lokatach bankowych - a'vista),
• brak stabilności w prowadzeniu działalności gospodarczej,
• naciski pracowników na wzrost płac,
• spadek wartości i zaufania do pieniądza,
• rozbieżność pomiędzy planowanymi a rzeczywistymi zyskami,
• wyższe dochody nominalne,
• ograniczenie produkcji,
• utrudnienia w rozliczaniu transakcji zagranicznych.