"Piątka Kaczyńskiego", czyli nowe obietnice wyborcze PiS, to: rozszerzenie programu 500+ na pierwsze dziecko, wypłata 13. emerytury w kwocie 1100 zł brutto, likwidacja podatku PIT dla osób do 26. roku życia, zwiększenie kwoty wolnej od podatku i przywrócenie lokalnych połączeń autobusowych. Koszt tego programu rząd wyliczył na 42 mld złotych.
Tymczasem ekonomiści zastanawiają się nad konsekwencjami przedwyborczych obietnic z punktu widzenia gospodarki i finansów publicznych. Z jednej strony będzie to duże obciążenie dla kasy państwa, co grozi nawet przekroczeniem granicy dopuszczalnego deficytu. Z drugiej strony wskazują na krótkoterminowe pozytywne konsekwencje. Podobnie jak w latach 2007-2008 Polska może łagodniej niż inne kraje przejść przez nadchodzące globalne spowolnienie, dzięki znaczącej stymulacji konsumpcji.
Zobacz: 500+ a inflacja. Ile będzie warte 500 zł za 18 lat?
Deficyt na krawędzi
Ekonomiści PKO BP szacują koszty obietnic na więcej niż rząd: 45 mld zł. Mimo tego oceniają, że realizacja pakietu nie pociągnie konieczności nowelizacji tegorocznego budżetu, natomiast w przyszłym roku doprowadzi do zbliżenia deficytu w relacji do PKB w pobliże granicznej bariery 3 proc. A to grozi rozpoczęciem przez Komisję Europejską tzw. procedury nadmiernego deficytu.
Na problem znaczącego wzrostu deficytu zwróciła uwagę także agencja ratingowa Fitch, która przypomina, że w ubiegym roku deficyt wynosił zaledwie 0,5 proc. PKB. To oznacza 5-krotny wzrost w 2 lata.
Większość ekspertów bankowych podziela obawy związane z powiększaniem się deficytu, choć nie wszyscy. Optymistyczni pod względem deficytu są eksperci ING. Szacują łączny koszt wydatków na wyborcze obietnice w 2020 roku na 42 mld zł, co ich zdaniem podniesie deficyt do poziomu 2,2-2,5 proc. PKB. Zostanie więc jeszcze pewien margines błędu.
Wpływ na gospodarkę
"Pakiet działań rządu będzie miał naszym zdaniem wyraźny, choć krótkotrwały wpływ na konsumpcję i umiarkowany wpływ na wzrost PKB. Tym mniejszy, im większa część tej konsumpcji skieruje się na towary importowane i im większa część nowych kosztów będzie finansowana oszczędnościami budżetowymi na innych polach, a nie przyrostem deficytu i długu" - komentują sytuację ekonomiści Santandera.
Eksperci sugerują, że realizacja obietnic PiS pozwoli częściowo zrekompensować spowolnienie w przemyśle i eksporcie, będące efektem słabnącej koniunktury w Europie. Do tego kolejne transfery pieniędzy do rodzin przełożą się na wzrost konsumpcji. A ta była fundamentem nadzwyczajnie szybkiego rozwoju gospodarki w ubiegłym roku.
"Spodziewamy się, że nowe programy podbiją konsumpcję prywatną o około 0,5 pkt proc. w drugim kwartale 2019 i o 1,4 pkt proc. w drugiej połowie roku. (...) Na tej podstawie spodziewamy się wzrostu dochodów budżetu z podatków pośrednich o około 1,5 mld zł w 2019 i 4 mld zł w 2020 roku" - szacują ekonomiści.
Również analitycy mBanku nie mają wątpliwości, że w krótkim okresie wpływ propozycji rządu na gospodarkę będzie pozytywny i objawi się większymi wydatkami rodzin, które będą miały więcej pieniędzy. Z tym zastrzeżeniem, że efekt będzie mniejszy niż przy wprowadzeniu w 2016 roku pierwotnej wersji 500+.
Ekonomiści większą wagę przykładają do dalszych konsekwencji. Tu również nie brakuje pozytywnych efektów. Likwidacja progów dochodowych w 500+ powinna mieć pozytywny wpływ na aktywność zawodową (nie będzie się opłacało zaniżać dochodów). Z drugiej strony większy strumień pieniędzy budżetowych do rodzin może skutkować presją na wzrost cen.
Ekonomiści są zgodni, że w obliczu działań rządu nie ma szans na obniżki stóp procentowych. To rozwiewa nadzieje na niższe raty u osób spłacających kredyty.
Eugeniusz Gatnar, członek Rady Polityki Pieniężnej, jasno powiedział, że propozycje rządu całkowicie wykluczają dyskusje o obniżkach oprocentowania. Co więcej, zasugerował nawet konieczność minimalnych podwyżek w drugiej połowie tego roku.
Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl