Polacy cierpią na wypalenie zawodowe. Problem dotyka konkretne zawody

Obecnie blisko 37 proc. Polaków zmaga się z różnymi problemami psychicznymi. Przyczyniła się do tego m.in. pandemia, kryzys gospodarczy, wzrost inflacji i geopolityczna niepewność.

W efekcie obecnie w Polsce ponad jedna trzecia ankietowanych miała lub ma problemy ze zdrowiem psychicznym. Ten problem jest bardzo mocno powiązany także z sytuacją zawodową. Z badania LiveCareer.pl, które cytuje Rzeczpospolita", wynika, że Polacy uważają, że za mało zarabiają i skarżą się, że praca nie daje im poczucia bezpieczeństwa. W efekcie coraz więcej osób zmaga się z wypaleniem zawodowym.

Według definicji wypalenie zawodowe to reakcja organizmu głównie na przewlekły stres, którego źródłem jest praca. Towarzyszą mu: niezadowolenie i brak wiary we własne dokonania, niezadowolenie z rezultatów swojej pracy, niski poziom zaangażowania, obojętność i poczucie marnowania czasu.

Spośród 142 osób, które wzięły udział w badaniu LiveCareer.pl, aż 33 proc., miało wynik wskazujący na wypalenie zawodowe, a kolejne 29 proc. otrzymało wynik, który oznacza, że może im to grozić w przyszłości.

- Wypalenie ma związek z długim czasem pracy oraz trudnościami z pogodzeniem roli rodzinnej i zawodowej, a także dużymi wymaganiami klientów - komentuje Przemysław Kabalski, dr hab. z Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Łódzkiego, cytowany przez "Rzeczpospolitą".

Zjawisko staje się w tej chwili wyzwaniem także dla pracodawców i lekarzy. W czerwcu 2019 r. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) wpisała wypalenie zawodowe do Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób (ICD-11). Nowa jednostka chorobowa stała się oficjalnie obowiązującą od 1 stycznia 2022 roku.

Zdaniem ekspertów z syndromem wypalenia zawodowego wiąże się często praca w sektorze finansów. Szczególnie narażeni są księgowi, audytorzy, maklerzy, analitycy i osoby zarządzające funduszami.

Jednak w praktyce wypalenie zawodowe może dotknąć każdego i na każdym stanowisku — od szeregowego pracownika po menadżera wielkiej korporacji. Zdaniem ekspertów najbardziej narażeni są jednak pracownicy, których praca wiąże się ze stresem, dużą odpowiedzialnością i częstymi kontaktami z ludźmi.

Na liście najczęstszych przyczyn wypalenia zawodowego znajdują się przede wszystkim takie czynniki jak: nadmiar obowiązków, długotrwały stres, niskie wynagrodzenie, niska kultura pracy, nieefektywne zarządzanie zespołem, niemożność sprostania nakładanym wymaganiom i monotonia pracy. Kolejnymi czynnikami są rywalizacja ze współpracownikami, brak możliwości rozwoju zawodowego i zaburzona równowagę między pracą a życiem osobistym.

Eksperci zajmujący się tym zjawiskiem zwracają uwagę na trzy etapy, które przechodzą osoby, które zostały nim dotknięte.

Pierwszy to wymiar emocjonalny. Charakteryzuje go większe zmęczenie, drażliwość i obniżona aktywność. Kolejny etap, określany jako interpersonalny cechuje dystans w kontaktach ze współpracownikami. Ostatni wymiar, poznawczy obejmuje utratę wiary we własne możliwości i dokonania.

Pierwszą fazą wypalenia jest poczucie ciągłego zmęczenia, po którym następują problemy w relacjach z innymi. Jeśli syndrom wypalenia będzie się dalej rozwijał, pojawia się zwiększone poczucie wiary w wartość zawodowych dokonań.

Ciągłe zmęczenie, brak zadowolenia ze swojej pracy mogą odbijać się na życiu osobistym. Z czasem może to przeszkodzić w wykonywaniu codziennych obowiązków. W skrajnych sytuacjach może to przerodzić się w depresję lub zespół przewlekłego zmęczenia.

Zdaniem ekspertów wypalenie zawodowe różni się od chwilowego załamania, które jest krótkotrwałe, tym, że nieleczone może trwać latami, a z czasem negatywne skutki mogą się pogłębiać.

Dlatego osoby dotknięte tym problemem powinny szukać pomocy, na początku przede wszystkim u psychologia. Odpowiednia terapia pomoże pomóc w odnalezieniu przyczyn wypalenia i złego samopoczucia i znalezieniu nowych rozwiązań.

Ważna jest także reakcja pracodawcy, który powinien zapewnić pracownikowi odpowiednie warunki do pracy. Czasami może pomóc także zmiana środowiska zawodowego lub zajmowanego stanowiska.