Rating Polski. Agencja Fitch ostrzega rząd

Ocena ratingowa Polski została przez utrzymana agencję Fitch na poziomie A-/F1 dla długo- i krótkoterminowych zobowiązań w walucie zagranicznej oraz A-/F1 odpowiednio dla długo- i krótkoterminowych zobowiązań w walucie krajowej. Jednocześnie agencja ogłosiła decyzję o zmianie perspektywy ratingu na negatywną.

Decyzję agencji Fitch skomentował minister finansów Andrzej Domański.

"To konsekwencja blokowania przez prezydenta Nawrockiego kluczowych ustaw, co ogranicza przestrzeń do wzmocnienia fundamentów gospodarki i niezbędnej konsolidacji fiskalnej. W tle pozostaje wojna w Ukrainie i związana z nią konieczność ponoszenia rekordowych wydatków na obronność oraz globalna niepewność, której odzwierciedleniem były także ostatnie obniżki ratingów USA i Austrii" - ocenił na platformie "X".

Szef resortu podkreślił, że rząd odbudował wzrost gospodarczy, bezrobocie pozostaje na niskim poziomie, a inflacja spada najszybciej w Europie.

"Działamy tak, by łączyć stabilne finanse z inwestycjami i koniecznymi wydatkami na bezpieczeństwo. Niemniej, to sygnał ostrzegawczy, który wszyscy – w tym Prezydent i jego doradcy – powinni przyjąć do wiadomości. Poradzimy sobie także z tym wyzwaniem" - podsumował.

W komunikacie resortu wskazano, że zmiana perspektywy ratingu na negatywną spowodowana jest w szczególności zwiększonym deficytem w latach 2024 i 2025 (na poziomie prawdopodobnie 6,7 proc. PKB) a także zwiększonymi wyzwaniami politycznymi we wdrażaniu środków fiskalnych oraz - w ocenie agencji - brakiem wiarygodnej kotwicy fiskalnej, co prawdopodobnie skomplikuje zdolność Polski do przeprowadzenia znaczącej konsolidacji fiskalnej przed kolejnymi wyborami parlamentarnymi w 2027 r.

Fitch przewiduje, że wyższy deficyt fiskalny doprowadzi do szybszego wzrostu długu sektora instytucji rządowych i samorządowych, zmierzającego do 68 proc. PKB do 2027 r. W ocenie agencji deficyt wzrośnie do 6,9 proc. w 2025 r., a następnie nieznacznie spadnie do 6,8 proc. PKB w 2026 r., powyżej rządowej prognozy budżetowej wynoszącej 6,5 proc., z kolei w 2027 osiągnie 6,3 proc.

Agencja przewiduje, że dług publiczny wzrośnie w tym roku do 59,3 proc. PKB w 2025 r. Przypomniano, że w 2024 r. wyniósł on z 55,3 proc., a w 2023 49,5 proc. Relacja długu publicznego do PKB będzie zaś nadal rosła w kolejnych latach, o ile nie zostaną podjęte dodatkowe działania konsolidacyjne.

"Zdaniem Agencji, początek kadencji prezydenta Karola Nawrockiego uwypukla prawdopodobne wyzwania, z jakimi będzie musiała zmierzyć się koalicja w zakresie wdrażania polityki. Fitch zauważa, że od momentu inauguracji na początku sierpnia prezydent zawetował szereg ustaw, publicznie wyraził sprzeciw wobec podwyżek podatków i przedstawił propozycje ich obniżek" - zaznaczył resort finansów w komunikacie.

Ministerstwo zauważyło, że w warunkach wzmożonej polaryzacji politycznej, co pokazały majowe wybory prezydenckie, wpływ krajowych uwarunkowań politycznych na decyzje polityczne prawdopodobnie wzrośnie przed kolejnymi wyborami parlamentarnymi w październiku 2027 roku.

"Mogłoby to ograniczyć pole manewru we wdrażaniu kontrowersyjnych politycznie środków przed 2028 rokiem, w tym tych wspierających konsolidację fiskalną" - zaznaczono w komunikacie.

MFiG podkreśliło jednocześnie, że wg agencji rating Polski wspierany jest przez "dużą, zdywersyfikowaną i odporną gospodarkę, historię solidnej polityki makroekonomicznej opartej na członkostwie w UE, solidne finanse zewnętrzne oraz wyższą i bardziej stabilną bazę dochodów budżetowych niż w krajach o podobnej ocenie". W opinii resortu równoważy to negatywnie wpływający na ocenę wysoki deficyt, rosnący dług publiczny oraz niższy poziom dochodów i wskaźników jakości zarządzania w porównaniu z krajami o podobnej ocenie.

"Agencja Fitch prognozuje wzrost PKB na poziomie 3,2 proc., zarówno w 2025 r., jak i w 2026 r., powyżej mediany na poziomie 2,3 proc., ponieważ wpływ amerykańskich ceł na perspektywy wzrostu w strefie euro zostanie w dużej mierze złagodzony przez konsumpcję krajową i wzrost absorpcji funduszy UE (około 1 proc. PKB w 2025 r. i 3 proc. w 2026 r.). Niemniej jednak wdrożenie reform niezbędnych do utrzymania finansowania UE pozostanie kluczowe dla utrzymania silnego wzrostu PKB" - zaznaczono w komunikacie resortu.

Agencja Fitch prognozuje, że w latach 2025–2027 deficyt rachunku bieżącego wyniesie ok. 1 proc., co w zupełności zostanie pokryte dzięki napływowi netto bezpośrednich inwestycji zagranicznych wynoszącemu średnio 2 proc. PKB. Bufory zewnętrzne Polski nadal się wzmacniają, a prognozowane rezerwy walutowe mają osiągnąć 249 mld dolarów (214 mld euro) do końca 2025 r., pokrywając 5,3 proc. prognozowanych bieżących płatności zagranicznych.

Agencja przypomniała, że w wyniku redukcji zadłużenia sektora publicznego i prywatnego zadłużenie zagraniczne netto Polski spadło z 37,1 proc. PKB w 2013 r. do pozycji wierzyciela netto na poziomie -1,7 proc. w 2024 r. Fitch przewiduje, że w średnim terminie Polska będzie pod tym względem nadal wzmacniać swoją pozycję.

MFiG odniosło się do zmiany perspektywy ratingu na negatywną, wskazując, że czynnikami, które mogą wpłynąć na podniesienie oceny ratingowej jest wzrost zaufania do zdolności Polski dotyczącej konsolidacji fiskalnej w celu ustabilizowania relacji długu publicznego do PKB w perspektywie średnioterminowej.

Z kolei do obniżenia ratingu w przyszłości mogą się przyczynić znacznie niższe średnioterminowe perspektywy wzrostu, np. z powodu zmniejszenia konkurencyjności Polski lub słabszego otoczenia zewnętrznego.

Rating to ocena wiarygodności kredytowej będącej miarą ryzyka związanego z inwestycją w papiery dłużne emitenta. Rating nadawany jest przez agencję ratingową na podstawie oceny ryzyka ekonomicznego, politycznego i społecznego. Głównymi agencjami ratingowymi są: Fitch, Moody's i S&P.