Rewolucja w produkcji żywności: coraz więcej firm rezygnuje z jaj klatkowych

Ponad jedna trzecia firm, które zadeklarowały rezygnację z jaj z chowu klatkowego, już to zrobiła – w tym popularne sieci supermarketów, rodzimi producenci żywności czy fast foodowe sieci restauracyjne. Najwięksi producenci jaj deklarują, że nie będą już inwestować w chów klatkowy, przygotowując się na nadchodzące w UE zmiany.

Stowarzyszenie Otwarte Klatki opublikowało we współpracy z Fundacją Alberta Schweitzera piątą edycję raportu podsumowującego zmiany w branży spożywczej, handlowej i HoReCa w zakresie rezygnacji ze sprzedaży i używania jaj pochodzących z chowu klatkowego. Do końca zeszłego roku 150 działających w Polsce firm podjęło oficjalne zobowiązanie do wycofania "trójek" najpóźniej do 2025 roku.

Już teraz ponad jedna trzecia (35%) firm wdrożyła zobowiązanie w życie – są wśród nich popularne sieci handlowe (Biedronka, Netto, Kaufland, MAKRO, Frisco.pl i Żabka), sieci restauracji, takie jak Dominium, Subway, KFC, Burger King i MAX Premium Burgers, a także producenci żywności – Colian, FROSTA, czy Lubella. W 2022 roku dołączyły do nich m.i.n. New York Pizza Department, Salad Story, McDonald's, Airport Hotel Okęcie i Hotel HP Park Poznań (B&D Hotels), a także producenci żywności U Jędrusia i Develey Polska (marka Develey).

W 2022 roku trend rezygnacji z jaj klatkowych był szczególnie silny w branży handlowej. Biedronka, Makro, Kaufland oraz Żabka Polska zakończyły proces wycofywania świeżych jaj "trójek" ze sprzedaży. Co więcej, dokonały tego na 3 lata przed zakładanym terminem. Dołączyły tym samym do pionierskich sklepów Frisco.pl oraz Netto, które spełniły swoje deklaracje odpowiednio w latach 2019 i 2021.

Zmiany widoczne są również w strukturze produkcji jaj – już 26,4% kur niosek w Polsce utrzymywanych jest w hodowlach innych niż klatkowe – ściółkowej, wolnowybiegowej i ekologicznej. Udział hodowli klatkowej w strukturze utrzymania kur niosek w Polsce sukcesywnie spada od 2014 roku (GIW, marzec 2022). Pięciu producentów jaj, w tym Fermy Drobiu Woźniak, Fermy Drobiu Mizgier, Polskie Fermy Grupa, Producentów Sp. z o.o., Aktiw Sp. z o.o. oraz PW Amigo, oświadczyło, że nie planuje już żadnych inwestycji w chów klatkowy; Aktiw zadeklarował zakończenie produkcji jaj klatkowych już w 2023 roku.

Trend odchodzenia od jaj z chowu klatkowego jest globalny – w wyniku działań międzynarodowej koalicji Open Wing Alliance ponad 2400 firm na całym świecie zdecydowało się na rezygnację z jaj pochodzenia klatkowego, z tego 1150 zobowiązań zostało już zrealizowanych (Chicken Watch, 2023). Co więcej, Komisja Europejska jesienią 2023 roku ma przedstawić wniosek ustawodawczy obejmujący wprowadzenie zakazu chowu klatkowego kur niosek i innych zwierząt gospodarskich na poziomie całej Unii Europejskiej. Zakaz chowu klatkowego może wejść w życie już w 2027 roku. Perspektywa zakazu może przyspieszyć transformację w systemy bezklatkowe.

– Niezmiernie cieszy nas toczący się proces całkowitego wycofywania jaj "trójek", przekładający się na odchodzenie od chowu klatkowego kur niosek i tym samym znaczącą poprawę warunków ich życia. Zmiany te nie byłyby możliwe bez odważnych decyzji przedstawicieli branży handlowej, spożywczej i HoReCa. Pomimo niełatwej sytuacji na rynku, firmy konsekwentnie realizują plan wycofania jaj z chowu klatkowego i transparentnie informują o swoich postępach. Jednocześnie dzięki takim działaniom przygotowują się na nieuchronne zmiany w perspektywie nadchodzącego zakazu chowu klatkowego w Unii Europejskiej – mówi Maria Madej, Menadżerka ds. Zmian Rynkowych w Stowarzyszeniu Otwarte Klatki.

– Produkcja jaj trójek powinna przejść do historii i mamy nadzieję, że unijny zakaz hodowli zwierząt w klatkach zostanie wdrożony w najbliższych latach. Ostatnie badanie postępu w wycofywaniu jaj klatkowych pokazuje, że procentowy udział jaj z systemów alternatywnych każdego roku wzrasta. Przedsiębiorcy również zdają sobie sprawę z potrzeby wprowadzenia tej zmiany i dążą do realizacji swoich zobowiązań – komentuje Ewa Prokopiak, managerka ds. relacji z biznesem, Fundacja Alberta Schweitzera.

Potrzebę zmiany dostrzega również polskie społeczeństwo. Według badań Biostatu z 2022 roku, 81% respondentów uważa, że hodowla klatkowa nie zapewnia kurom odpowiednich warunków do życia, a 62,4% zgadza się, że w Polsce powinien zostać wprowadzony zakaz chowu klatkowego kur.

Raport powstał we współpracy z Fundacją Alberta Schweitzera. Jest dostępny do pobrania pod linkiem: https://otwarteklatki.pl/wycofanie-jaj-klatkowych.