Zmiany ws. naliczania stażu pracy. Czas na decyzję posłów
We wtorek w Sejmie przeprowadzone zostały pierwsze czytania dwóch projektów nowelizacji Kodeksu pracy - rządowego i poselskiego. Zakładają one, że okresy przepracowane na umowach cywilnoprawnych czy jednoosobowej działalności gospodarczej będą wliczane do stażu pracy. Projekty zostały skierowane do dalszych prac w komisji.
Ministra rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk
Sejm przeprowadził we wtorek pierwsze czytanie rządowego projektu nowelizacji Kodeksu pracy, który zakłada, że okresy przepracowane na umowach cywilnoprawnych czy jednoosobowej działalności gospodarczej będą wliczane do stażu pracy. Jednocześnie posłowie dyskutowali o poselskim projekcie Lewicy, który jest tożsamy z propozycją MRPiPS, ale przewiduje inne terminy wejścia w życie nowych przepisów. Teraz prace nad projektami będą kontynuowane w sejmowej Komisji Nadzwyczajnej ds. Zmian w Kodyfikacjach.
Projekt rządowy zakłada dwie daty – od 1 stycznia 2026 r. dla sektora publicznego i od pierwszego dnia miesiąca po upływie sześciu miesięcy od ogłoszenia ustawy – dla sektora prywatnego. Z kolei projekt poselski przewiduje wejście w życie ustawy 1 stycznia 2026 r. i nie zawiera dodatkowych regulacji.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
30 milionów przychodu na handlu używanymi autami - Paweł Miszta w Biznes Klasie
– Wyobraźmy sobie pana Jacka, który przez pierwsze siedem lat swojej aktywności zawodowej pracował na umowie-zleceniu, a potem zdecydował się założyć jednoosobową działalność gospodarczą, prowadził ją przez kilka kolejnych lat, nabywając w tym czasie doświadczenia i ważnych umiejętności. Ile wynosi w świetle dzisiejszego prawa staż pracy pana Jacka? Zero – mówiła w Sejmie ministra rodziny Agnieszka Dziemianowicz-Bąk.
Dodała, że takich osób w Polsce są tysiące i ubiegając się o pracę na etacie, "muszą zaczynać od zera". Stwierdziła, że "takie prawo to krzywdzący absurd". Zwróciła uwagę, że pracownicy w Polsce czasem doświadczają nadużyć i są przymuszani do zawierania umów cywilnoprawnych. Zapowiedziała reformę Państwowej Inspekcji Pracy, która zyska narzędzia do radzenia sobie z patologiami rynku pracy.
Zmiany w Kodeksie pracy. Oto szczegóły
Obecnie do stażu pracy wliczają się wyłącznie okresy przepracowane na umowie o pracę. Jak wyjaśniło MRPiPS, oznacza to, że osoby pracujące przykładowo przez kilka czy kilkanaście lat wyłącznie na podstawie umowy-zlecenia mają w świetle prawa niższy staż pracy niż osoba zatrudniona na etacie, np. od roku. Tak samo wygląda sytuacja osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą.
Według rządowego projektu do okresu zatrudnienia wliczane będą m.in.:
- okresy prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej,
- okresy współpracy z osobą prowadzącą działalność gospodarczą,
- czas zawieszenia działalności gospodarczej w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem,
- okresy wykonywania umów-zleceń, o świadczenie usług lub agencyjnych oraz czas jako osoba współpracująca,
- okresy członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej i spółdzielni kółek rolniczych, udokumentowane okresy wykonywania pracy zarobkowej za granicą (innej niż zatrudnienie).
Ministerstwo zaznaczyło, że wymienione okresy będą potwierdzane zaświadczeniami wydawanymi przez ZUS.
Okresy zatrudnienia niepodlegającego zgłoszeniu do ZUS i okresy inne niż zatrudnienie pracy zarobkowej za granicą będą potwierdzane na zasadach ogólnych reguł dowodowych. Ich zaliczenie do stażu pracy będzie wymagało przedstawienia odpowiednich dokumentów.
Na przykład pracownik z siedmioletnim stażem pracy, który przedłoży dokumenty potwierdzające czteroletnią pracę na umowie-zleceniu, po 1 stycznia 2026 r. będzie miał prawo do 26 dni urlopu wypoczynkowego zamiast dotychczasowych 20.
W obecnym stanie prawnym wymiar urlopu wypoczynkowego wynosi:
- 20 dni, jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat,
- 26 dni, jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat.
Zmiany w stażu pracy. Przepisy będą działały wstecz
Nowe przepisy mają wejść w życie od 1 stycznia 2026 r. (dla sektora publicznego, a dla sektora prywatnego - od pierwszego dnia miesiąca po upływie sześciu miesięcy od ogłoszenia ustawy). Resort zaznaczył, że okresy sprzed wejścia w życie ustawy także będą wliczane do stażu pracy. Warunkiem będzie ich właściwe udokumentowanie. Na przedstawienie dokumentów swojemu aktualnemu pracodawcy pracownik będzie miał 24 miesiące od wejścia w życie ustawy.
MRPiPS, powołując się na badania BAEL (Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności) za 2023 rok, podało, że udział osób pracujących niebędących pracownikami (czyli niezatrudnionych na umowę o pracę) wynosi 19,9 proc. To oznacza, że zmiany mogą dotyczyć blisko 1,9 mln osób w sektorze publicznym i prywatnym.
