Jawność wynagrodzeń i zasiłek pogrzebowy. Sejm uchwalił ważne ustawy

9 maja Sejm uchwalił nowelizację Kodeksu Pracy. Jak podkreślano w trakcie prac, w ogłoszeniu o pracę ma być przedstawiana wysokość proponowanego wynagrodzenia. Pracodawcy mają wskazywać początkową wysokość wynagrodzenia lub jego przedział.

Nowelizacja dodaje do Kodeksu Pracy art. 183ca, zgodnie z którym pracodawca będzie udzielał osobie ubiegającej się o stanowisko informacji o wynagrodzeniu (jego początkowej wysokości lub przedziale). Aby zapewnić przejrzystość negocjacji, pracodawca ma zostać zobowiązany do tego, żeby z właściwym wyprzedzeniem udzielić powyższych wiadomości w formie papierowej lub elektronicznej. Informacje będą przekazywane: w ofercie pracy, przed rozmową kwalifikacyjną lub przed nawiązaniem stosunku pracy.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Przyjęta przez Sejm ustawa to nie jest implementacja dyrektywy, która ma zostać wdrożona do czerwca 2026 r. Jak informuje Ministerstwo Rodziny Pracy i Polityki Społecznej, projekt ustawy dotyczący wdrożenia dyrektywy dotyczącej luki płacowej oraz jawności wynagrodzeń poznamy pod koniec 2025 r.

Komentowana ustawa jest obecnie procedowana w Senacie gdzie mogą pojawić się poprawki.

Od 2011 r. wysokość zasiłku pogrzebowego wynosi 4 tys. zł. Na początku 2026 r. nastąpi jego podwyżka, gdyż Sejm przyjął ustawę, która zakłada podwyższenie wysokości świadczenia do 7 tys. zł. Kwota zasiłku pogrzebowego podlegać będzie waloryzacji od 1 marca w sytuacji, gdy inflacja przekroczy 5 proc. w roku poprzednim.

Zasiłek pogrzebowy stanowi jednorazowe świadczenie, które przysługuje w razie śmierci osoby ubezpieczonej, osoby, która pobierała emeryturę lub rentę, lub spełniała warunki do uzyskania tych świadczeń albo członka rodziny wymienionych powyżej osób. Zasiłek pogrzebowy przysługuje osobie (podmiotowi), która poniosła koszty związane z pogrzebem.

Dodatkowo ustawa przewiduje możliwość przyznania zasiłku celowego na pokrycie kosztów pogrzebu. Zasiłek będzie przyznawany niezależnie od dochodu i będzie mógł być przyznany osobie, która pokryła koszty pogrzebu:

• Jeśli po zmarłym nie przysługuje zasiłek pogrzebowy,
• jeśli osoba, która pokryła koszty pogrzebu jest uprawniona do zasiłku pogrzebowego i poniosła w związku z pogrzebem nadzwyczajne, trudne do przewidzenia, niemożliwe do pokrycia z kwoty zasiłku pogrzebowego, koszty (m.in. transport zwłok z zagranicy).

Obecnie zasiłek celowy z pomocy społecznej może być przyznawany przez gminy w celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej, a także w związku z poniesieniem strat w wyniku zdarzenia losowego albo klęski żywiołowej lub ekologicznej.

Komentowana ustawa jest obecnie procedowana w Senacie, gdzie mogą pojawić się poprawki.

W ostatnich dniach GUS opublikował medianę wynagrodzeń. Najnowsze dostępne dane dotyczą listopada 2024 r., a te dotyczące grudnia 2024 r. poznamy na początku czerwca. Mediana wynagrodzeń w gospodarce narodowej w listopadzie 2024 r. wyniosła 6842 zł.

Oznacza to, że połowie zatrudnionych zostało wypłacone wynagrodzenie nie wyższe niż ta kwota, a druga połowa otrzymała wynagrodzenie nie niższe. Wartość mediany wynagrodzeń różniła się w zależności od płci – w przypadku mężczyzn wyniosła 7077,60 zł i była o 462,14 zł wyższa niż dla kobiet. Biorąc pod uwagę wiek zatrudnionych, najwyższą wartość mediany wynagrodzeń odnotowano w grupie wieku 35-44 lata ‒ wyniosła ona 7119 zł.

W listopadzie 2024 r. mediana wynagrodzeń miesięcznych brutto w gospodarce narodowej była niższa o 18,3 proc., od przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w tym samym miesiącu - wynika z danych GUS. Przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w listopadzie 2024 roku wyniosło 8376,58 zł.

Prezydent Andrzej Duda zawetował ustawę, która dotyczyła zmiany mechanizmu obliczania składki zdrowotnej dla przedsiębiorców od 2026 r. Obniżkę składki zdrowotnej dla części przedsiębiorców Sejm uchwalił na początku kwietnia. "Za" głosowała Koalicja Obywatelska, Polska 2050 oraz PSL. Przeciwko zmianie było PiS, Lewica i Razem, natomiast Konfederacja wstrzymała się od głosu.

Zmiana przepisów miała na celu wprowadzenie dwuelementowej podstawy wymiaru składki zdrowotnej dla przedsiębiorców – do pewnego poziomu byłaby ona ryczałtowa, a od nadwyżki dochodów – procentowa.

Zmiany miały objąć ok. 2,5 mln prowadzących działalność gospodarczą. W przypadku przedsiębiorców rozliczających się ryczałtem druga część składki miała być naliczana od nadwyżki przychodów powyżej trzykrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (stawka 3,5 proc.). Obniżka składki zdrowotnej miała uszczuplić budżet NFZ o 4,6 mld zł, ale rząd zadeklarował, że pokryje te braki z budżetu państwa. Co ważne, nowe przepisy nie zmieniały wysokości składki zdrowotnej płaconej np. przez pracowników na etacie.

Oskar Sobolewski, ekspert emerytalny i rynku pracy w HRK Payroll Consulting