Podatki, daniny, składki. W 2026 r. rząd chce sięgnąć do kieszeni wielu Polaków

W 2026 roku Polacy odczują w portfelach falę podwyżek podatków - wynika z analizy blisko 20 projektów nowych przepisów, przeprowadzonej przez money.pl. Podkreślmy, że aby wejść w życie, projekty te muszą jeszcze przejść całą ścieżkę legislacyjną i na koniec uzyskać podpis prezydenta Karola Nawrockiego - a to nie jest pewne. Projekty pokazują jednak, jakie plany fiskalne ma rząd i co chce zrobić, by spiąć budżet.

Część obciążeń dotknie konsumentów bezpośrednio. Inne - dotyczące firm - zapewne przełożą się na wyższe ceny usług i produktów, gdyż firmy najpewniej przerzucą rosnące koszty na klientów. Przedsiębiorcy zostaną objęci obowiązkiem cyfrowego fakturowania w systemie KSeF, co uznawane jest za element uszczelnienia podatkowego. Pracujący na własny rachunek zapłacą też wyższą składkę zdrowotną.

Podatkowe plany rządu komentuje w rozmowie z money.pl Piotr Kuczyński, analityk domu inwestycyjnego Xelion. - Nie ulega wątpliwości, że rząd ma problemy z budżetem państwa - mówi, przypominając, że w lipcu deficyt zaczął rosnąć w przyspieszonym tempie.

To już zaczęło budzić obawy o konieczność nowelizacji budżetu. Nie jest to "deficyt grozy", którym epatuje były premier Mateusz Morawiecki, ale nie ulega wątpliwości, że pojawia się problem - ocenia.

Przypomina, że minister finansów ma zawsze możliwość przerzucenia części wydatków na następny rok. - Dlatego też, ale nie wyłącznie dlatego, wydatki na rok 2026 też mogą być duże. I rząd się już do nich przymierza. Szczególnie że rok 2026 jest rokiem przedwyborczym, co nie sprzyja oszczędnościom - dodaje.

Zdaniem Kuczyńskiego podnoszenie danin będzie wprowadzane tak, by "nie rzucało się w oczy".

Od 1 stycznia 2026 roku Ministerstwo Finansów zamierza zwiększyć stawkę wielu podatków pośrednich. Pośrednich, żeby nie drażnić nas tymi bezpośrednimi, jak PIT. To nie wszystko. Pojawi się też nowy podatek. Od 1 stycznia 2026 roku zacznie obowiązywać tzw. opłata reprograficzna – tłumaczy.

Opłata reprograficzna to dodatkowe 2 proc. doliczane do ceny sprzętu elektronicznego (np. smartfonów, laptopów czy telewizorów), ale też papieru A3 i A4.

Jedną z najbardziej odczuwalnych zmian dla przeciętnego obywatela będzie akcyza na alkohol, która od stycznia 2026 roku wzrośnie o 15 proc. w porównaniu do stawek z 2025 r. To znacząca zmiana w stosunku do dotychczasowej "mapy drogowej", która zakładała roczne podwyżki o zaledwie 5 proc. Na 2027 roku przewidziano kolejny wzrost o 10 proc.

Podwyżki te przełożą się bezpośrednio na ceny w sklepach. Według wyliczeń branżowych półlitrowa butelka wódki 40-procentowej może zdrożeć o około 4 zł, osiągając cenę detaliczną w granicach około 29,40 zł. Akcyza będzie stanowić blisko 62,5 proc. tej kwoty. Cena piwa (0,5 litra) wzrośnie średnio z około 3,15 zł do 3,25 zł.

Kontynuowane będą również podwyżki akcyzy na wyroby tytoniowe. Według szacunków Ministerstwa Finansów w latach 2025-2027 cena paczki 20 papierosów będzie rosła średnio o 2,7-3,1 zł rocznie. Oznacza to, że w 2026 roku paczka papierosów może kosztować około 23,85 zł. Zmiany obejmą również opodatkowanie urządzeń do waporyzacji i jednorazowych e-papierosów.

Znaczące zmiany czekają również podatek cukrowy. Od 1 stycznia 2026 roku opłata stała wzrośnie z 0,5 zł do 0,7 zł za litr napoju. Opłata zmienna - za każdy gram cukru powyżej 5 gramów w 100 ml napoju - zwiększy się z 0,05 zł do 0,1 zł. Najbardziej drastyczna podwyżka dotyczy napojów z dodatkiem kofeiny lub tauryny - opłata wzrośnie z 0,1 zł do 1 zł za litr. Maksymalny limit opłaty cukrowej zostanie podniesiony z 1,2 zł do 1,8 zł na litr napoju.

Od 1 stycznia 2026 roku wzrośnie również stawka podatku od wygranych - z 10 do 15 procent. Zmiana ta dotyczy wygranych w konkursach, grach, zakładach wzajemnych oraz nagród związanych ze sprzedażą premiową. Nowa stawka obejmie wygrane uzyskane zarówno w Polsce, jak i w krajach Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

Zmiany obejmą również podatek od nieruchomości, o którym decydują władze lokalne. Dla budynków mieszkalnych górna granica wzrośnie z 1,19 zł do 1,25 zł za metr kwadratowy.

Zmiany czekają także sektor bankowy. Ministerstwo Finansów chce (na razie są tylko założenia do projektu), by w roku 2026 stawka CIT dla banków wynosiła 30 proc., w roku 2027 - 26 proc., a od 2028 roku i w kolejnych latach - 23 proc. (obecnie wynosi 19 proc.). Równolegle z podwyżką CIT, rząd zapowiedział stopniowe obniżanie podatku bankowego. Stawka tego obciążenia ma zostać zmniejszona o 10 proc. w 2027 roku oraz o 20 proc. w 2028 roku względem obecnego stanu.

- Podobno ma to wspomóc wysiłek zbrojny Polski. Tak jakby nie można było wyemitować obligacji "na zbrojenia" gwarantowane przez Skarb Państwa - komentuje Piotr Kuczyński.

Zdaniem eksperta zysk branży może być nawet o 25-30 proc. mniejszy od osiągniętego w 2025 roku. - Jak będą wyglądały wyceny banków? - pyta ekspert, wskazując na spadające kursy.

Niejeden czytelnik ucieszy się z tego, że banki zostaną tak opodatkowane, a z pewnością ucieszy się minister Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz, która od dawna forsowała takie rozwiązania. Jednak to zadowolenie będzie trwało do czasu, kiedy okaże się, że akcja kredytowa nie będzie tak szeroka, jak chciałby tego rząd, a marże kredytowe, które według na przykład pani minister są za duże, jeszcze wzrosną - ostrzega analityk.

Rok 2026 przyniesie przedsiębiorcom obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Wdrożenie będzie przebiegać etapowo. Od 1 lutego 2026 roku obowiązek obejmie przedsiębiorców, których wartość sprzedaży przekroczyła w 2025 roku 200 mln zł, w kwietniu - również mniejsze firmy.

Każda firma współpracująca z podmiotami objętymi obowiązkiem KSeF będzie musiała korzystać z systemu i odbierać oraz weryfikować otrzymane w nim faktury. Przewidziano jednak okres przejściowy - do końca 2026 roku kary za brak wysłania faktury do KSeF lub jej błędne wystawienie nie będą nakładane.

Od 1 stycznia 2026 roku wejdą w życie również nowe przepisy ograniczające możliwość odliczania wydatków na samochody firmowe z silnikiem spalinowym. Dla samochodów elektrycznych i wodorowych limit pozostanie bez zmian i wyniesie 225 tys. zł. Zmiany te oznaczają, że przy leasingu czy amortyzacji auta za około 160 tys. zł, część wydatków powyżej nowego limitu nie będzie mogła być zaliczona w koszty uzyskania przychodu. Strata może wynieść około 20 tys. zł w całym okresie finansowania.

Z końcem 2025 roku wygasa również przepis umożliwiający liczenie składki zdrowotnej od 75 proc. minimalnego wynagrodzenia. Od 2026 roku podstawa wraca do 100 proc. Przy prognozowanej płacy minimalnej 4806 zł, składka wzrośnie z 314,96 zł do 432,54 zł miesięcznie, co oznacza dodatkowe obciążenie w wysokości 117,58 zł miesięcznie, czyli 1410,96 zł rocznie.

Piotr Kuczyński przypomina, że podatkowe zmiany rządu mogą spalić na panewce. - Wprowadzane są ustawami. Zapewne przejdą przez Sejm i Senat. Ale jest jeszcze prezydent, który musiałby takie ustawy podpisać - wskazuje.

- A przecież Karol Nawrocki podpisał przed wyborami zobowiązanie do niepodnoszenia podatków. Co więc wybierze: złamanie zobowiązania i pomoc rządowi, czy może jednak weto? Im szybciej poznamy odpowiedź prezydenta, tym lepiej, bo przecież do zmian podatkowych trzeba się przygotować - podsumowuje Piotr Kuczyński.

Robert Kędzierski, dziennikarz money.pl