Każdego roku emerytury i renty są waloryzowane. To pozwala niwelować negatywny efekt inflacji, czyli, mówiąc prościej, wzrostu cen. Waloryzacja ma być więc swego rodzaju rekompensatą za drożyznę w sklepach. Dokonuje się jej w marcu.
Waloryzacji podlegają jednak nie tylko renty i emerytury, ale także dodatki do tych świadczeń. Od 1 marca 2021 roku wzrosną więc dodatki: pielęgnacyjny, za tajne nauczanie, dla sierot, kombatancki, kompensacyjny, do renty inwalidy wojennego.
Wyższe będą też świadczenia pieniężne dla żołnierzy-górników i te przysługujące osobom deportowanym do przymusowej pracy oraz osadzonym w obozach pracy III Rzeszy i ZSRR.
O ile wzrosną świadczenia? - Mechanizm waloryzacji procentowej polega na pomnożeniu kwoty świadczenia i podstawy jego wymiaru przez wskaźnik waloryzacji, który uzależniony jest od wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych i realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia - przypomina Wojciech Dyląg, regionalny rzecznik ZUS w województwie podkarpackim.
Wskaźnik waloryzacji ogłasza Minister Rodziny i Polityki Społecznej w komunikacie w Monitorze Polskim.
- Od 1 marca tego roku wskaźnik waloryzacji wynosi 104,24 proc.. Zakresem waloryzacji objęte są świadczenia przysługujące w dniu 28 lutego 2021 roku. Nową wysokość ustalamy poprzez pomnożenie kwoty brutto przysługującej w dniu 28 lutego przez wskaźnik waloryzacji tj. 104,24 proc. - wyjaśnia Wojciech Dyląg.
Kilkadziesiąt złotych miesięcznie
Dodatek pielęgnacyjny wzrośnie z 229,91 zł do 239,66 zł, czyli o 9,75 zł. Przysługuje on osobie, która jest całkowicie niezdolna do pracy oraz do samodzielnej egzystencji albo ukończyła 75 lat.
Dodatek nie przysługuje, jeśli emeryt bądź rencista przebywa w zakładzie opiekuńczo-leczniczym lub w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym powyżej 2 tygodni w miesiącu. Nie otrzymają go także te osoby, które pobierają zasiłek pielęgnacyjny. Dodatek pielęgnacyjny otrzymywało na koniec 2020 roku, jak wynika z danych ZUS, 2,4 mln osób.
Tyle samo co dodatek pielęgnacyjny będzie wynosiło świadczenie za tajne nauczanie. Przysługuje ono nauczycielom, którzy w czasie okupacji podczas II wojny światowej prowadzili tajne nauczanie albo przed 1 września 1939 roku nauczali w języku polskim w szkołach polskich na terenie III Rzeszy Niemieckiej lub byłego Wolnego Miasta Gdańska. Na koniec 2020 roku taki dodatek otrzymywało 100 osób.
O 14,62 zł wzrośnie dodatek pielęgnacyjny dla inwalidy wojennego całkowicie niezdolnego do pracy i samodzielnej egzystencji. W marcu tego roku urośnie z 344,87 do 359,49 zł. Dodatek dla sieroty wzrośnie natomiast o 18,32 zł, z 432,12 do 450,44 zł.
Przysługuje on osobom, które pobierają rentę rodzinną, a których oboje rodzice nie żyją. Ten dodatek można również otrzymać, jeśli pobiera się rentę rodzinną po zmarłej matce, a ojciec jest nieznany. Dodatek wypłacany jest każdej osobie, która uprawniona jest do tej samej renty rodzinnej. Na koniec 2020 roku dodatek dla sieroty pobierało 31 tys. osób.
Od marca w górę pójdzie również dodatek kombatancki. Wzrośnie o niecałe 10 zł z 229,91 do 239,66 zł. Dodatek przysługuje kombatantom bądź ofiarom represji pobierającym emeryturę lub rentę. Mogą oni także otrzymywać dodatek kompensacyjny. Ten po waloryzacji wyniesie 35,95 zł. Po śmierci kombatanta dodatek kompensacyjny po nim może pobierać małżonek. Na koniec 2020 roku dodatek kombatancki otrzymywało 48,5 tys. osób, natomiast dodatek kompensacyjny - 124,6 tys. osób.
Po waloryzacji zwiększy się również świadczenie pieniężne dla żołnierzy zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnianych w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach wydobywania rud uranu i batalionach budowlanych. Z 229,91 zł wzrośnie w marcu do 239,66 zł, czyli o 9,75 zł. Świadczenie przysługuje żołnierzom, którzy w latach 1949-1959 byli przymusowo zatrudniania w kopalniach lub batalionach budowlanych. Na koniec 2020 roku dodatek ten pobierało 9,5 tys. żołnierzy.
Na wzrost świadczenia będą mogli też liczyć emeryci i renciści pobierający je w związku z deportacją do przymusowej pracy lub osadzeniem w obozach III Rzeszy lub ZSRR. Wysokość tego dodatku uzależniona jest od okresu deportacji.
Obecnie otrzymać można od 11,50 zł (za miesiąc przymusowej pracy) do 218,45 zł (za 19 miesięcy). Po waloryzacji kwoty te będą wynosić od 12,02 do 227,71 zł. O ten dodatek ubiegać mogą się osoby represjonowane, jeśli w latach 1939-1945 były osadzone w obozie pracy przymusowej z przyczyn politycznych, narodowościowych, rasowych lub religijnych albo zostały deportowane na co najmniej 6 miesięcy do III Rzeszy i na tereny przez nią okupowane albo do ZSRR.
Świadczenie można otrzymać tylko wtedy, gdy w czasie podlegania represji było się obywatelem polskim i nadal się nim pozostaje. Na koniec 2020 roku dodatek ten pobierało 37,8 tys. osób.
W marcu wzrośnie również kwota obowiązującego od maja 2019 roku dodatku do renty inwalidy wojennego. Po waloryzacji urośnie z 880,26 do 917,58 zł. Dodatek przysługuje żołnierzom, którzy, w związku z działaniami wojennymi lub mającymi charakter wojenny, stali się inwalidami. Z danych ZUS wynika, że na koniec 2020 roku takie świadczenie pobierało 1 tys. osób.