Nowe otwarcie rządu Donalda Tuska. Money.pl dotarł do kluczowego dokumentu

Przygotowanie listy priorytetów zlecił ministerstwom Maciej Berek, minister ds. nadzoru nad wdrażaniem polityki rządu. Rada Ministrów przyjęła dokument na wtorkowym posiedzeniu, jednak wciąż nie opublikowano tej listy. - Plany pokrzyżowały rosyjskie drony - tłumaczy rozmówca z koalicji.

To o tyle ważny dokument, że pokazuje plany ekipy rządzącej do końca kadencji. Lista priorytetów ma być po rekonstrukcji kolejnym otwarciem rządu Donalda Tuska.

Łącznie wykaz zawiera ponad 50 działań rządu podzielonych na 16 obszarów tematycznych, od bezpieczeństwa i obrony przez gospodarkę i cyfryzację, po politykę społeczną i administrację. Każdy priorytet ma określonego lidera ministerialnego oraz szczegółowy opis celów i planowanych działań.

Lista resortowych propozycji została podzielona na takie obszary jak:

• "Bezpieczna Polska. Bezpieczni Polacy",
• "Innowacyjna, konkurencyjna gospodarka",
• "Sprawne państwo. Wysoka jakość usług publicznych",
• "Nowoczesne państwo cyfrowe".

Jeśli chodzi o najważniejsze czy najgłośniejsze działania, to w obszarze bezpieczeństwa priorytetem jest m.in. dronizacja armii i szkolenia obronne dla 100 tys. osób rocznie od 2027 roku. Planowana jest modernizacja zabezpieczeń granic z Rosją i Białorusią oraz dalsze wsparcie dla Ukrainy. Polska Grupa Zbrojeniowa ma produkować 180 tys. sztuk amunicji rocznie.

Gospodarka ma być wzmacniana przez program rozwoju inwestycji do 2035 roku, umiędzynarodowienie firm, repolonizację i poszukiwania surowców krytycznych.

W infrastrukturze kluczowe projekty to CPK, "Renesans kolei" czy program "Polskie Morze". Jeśli chodzi o finanse, MF trzyma kurs na krajowy system e-Faktur (KSeF) od lutego 2026 roku i chce wprowadzić - zapowiedziane niedawno przez Andrzeja Domańskiego - Osobiste Konto Inwestycyjne.

Kontynuowana ma być też deregulacja, a cyfryzacja obejmie elektroniczną dokumentację medyczną, centralny rejestr oświadczeń majątkowych (wraz z elektronicznymi formularzami do wypełniania przez osoby do tego zobowiązane), dalszy rozwój mObywatela czy implementację AI Act - regulacji, które mają obowiązywać dostawców rozwiązań bazujących na AI i podmioty, które z nich korzystają.

W zdrowiu priorytetem jest program "Zdrowe serce, zdrowy mózg" i reforma szpitali. Energetyka otrzyma pakiet antyblackout'owy, utrzymane będą - choć metodami innymi niż ustawowe mrożenie - ceny energii na poziomie nieprzekraczającym 500 zł/MWh. Planowany jest też rozwój energetyki jądrowej i budowa 200 tys. magazynów energii.

Rząd zapowiada także realizację wyborczych zapowiedzi bonu senioralnego i związki partnerskie, modernizację 2 tys. Orlików i ochronę ziemi rolnej do 2036 roku.

Lista priorytetów powstała na podstawie zgłoszeń resortów i ma służyć do rozliczenia ich działań w ciągu dwóch lat kadencji. Trudno więc rządowi zarzucić brak jakichś istotnych pozycji, ale to, na co zwracają nasi rozmówcy, to wielość priorytetów, która może powodować kłopoty komunikacyjne

Ważne jest, nie tylko to, co się znalazło w dokumencie, ale i to, czego w nim nie ma. Nigdzie nie jest wspomniana np. podwyżka kwoty wolnej z 30 do 60 tys. zł. Koalicjanci wprawdzie podkreślają, że to postulat KO, a nie ich, ale stawia to znak zapytania nad wprowadzeniem tej obietnicy KO w tej kadencji.

Jeśli chodzi o obszar "bezpieczeństwo", to tu - poza oczywistościami w postaci dalszej rozbudowy inicjatywy "Tarcza Wschód" - znajdują się takie propozycje jak np. powołanie wojsk dronowych.

"Dronizacja Sił Zbrojnych stanowi jeden z priorytetów Programu Rozwoju Sił Zbrojnych na lata 2025-2039". Przyczyni się do poprawy efektywności systemów rozpoznania, rażenia oraz przetrwania wojsk. Umożliwi obniżenie kosztów szkolenia wojsk. Dodatkowo przyczyni się do kształtowania kultury innowacji w Siłach Zbrojnych RP" - wynika z dokumentu.

Jako priorytet wskazano też:

• program powszechnych szkoleń obronnych (szkolenia z zakresu podstaw pomocy medycznej),
• przygotowania na sytuacje kryzysowe,
• zachowania w czasie konfliktu oraz cyberobrony realizowane przy udziale WOT i służb ratowniczych.

Plan zakłada przeszkolenie w tym roku do 5 tys. osób w ramach pilotażu, następnie do 30 tys. w roku 2026 oraz do 100 tys. rocznie, począwszy od roku 2027 (łącznie z innymi formami szkolenia).

W tym dziale znalazł się także punkt dotyczący bezpieczeństwa naszych granic. W grę wchodzi m.in. modernizacja i wzmocnienie elektronicznego zabezpieczenia zewnętrznej granicy UE na odcinku Polski z Rosją i Białorusią, budowa "Elektronicznego Zabezpieczenia Granicy Państwowej" na odcinku granicy z Ukrainą w Nadbużańskim i Bieszczadzkim oddziale Straży Granicznej czy ustanowienie Centrum Bezpieczeństwa Morskiego.

Znalazła się także wzmianka dotycząca dalszego "wielowymiarowego wsparcia Ukrainy wobec rosyjskiej agresji". Ogólnikowo mówi się o wsparciu politycznym, dyplomatycznym, ekonomicznym, militarnym i humanitarnym.

Ale jest też potencjalnie punkt zapalny w relacjach rządu z prezydentem Nawrockim. "Priorytetem pozostaje utrzymanie pozytywnego trendu i ambitnego kalendarza negocjacji akcesyjnych do UE oraz wdrażania reform i standardów przez Ukrainę". To dość jednoznaczna deklaracja, ale pozostająca w kontrze do tego, co ostatnio, przebywając na Litwie, mówił Karol Nawrocki. Polski prezydent powiedział, że przystąpienie Ukrainy do NATO jest "niemożliwe", natomiast dyskusja o przyjęciu jej do UE - "przedwczesna".

Wygląda też na to, że szykuje się duże wzmocnienie Polskiej Grupy Zbrojeniowej. Plan rządu zakłada bowiem "zabezpieczenie stabilnego finansowania zdolności do produkcji obronnej", z uwzględnieniem wiodącej roli spółek Grupy Kapitałowej PGZ S.A. w perspektywie do 2030 roku. Jako cele szczegółowe wymienia się tu m.in. produkcję amunicji wielkokalibrowej do 180 tys. sztuk rocznie w perspektywie trzech lat, skrócenie cyklu produkcyjnego i zwiększenie skali produkcji nowych platform bojowych (m.in. Borsuków, artylerii lufowej i rakietowej) czy wzmocnienie współpracy z polskimi poddostawcami i instytucjami badawczo-rozwojowymi.

Jeśli chodzi o służby podległe MSWiA, takie jak policja czy straż pożarna, to tu rządowe plany zakładają m.in. zmianę w systemie zakwaterowania funkcjonariuszy (wprowadzenie rozwiązań wzorowanych na tych z Wojska Polskiego) czy ustanowienie Karty Rodziny Mundurowej. "Celem proponowanego rozwiązania, oprócz wsparcia rodzin mundurowych, jest zachęcenie kolejnych pokoleń do podejmowania służby w Siłach Zbrojnych RP oraz w formacjach mundurowych MSWiA" - wskazują autorzy inicjatywy.

Tu nie ma zaskoczeń. Z jednej strony, jest trzymanie kursu na fundamentalne zmiany w KRS, TK i SN - tak by te organy, jak można przeczytać, mogły pełnić przypisaną im w Konstytucji rolę. Tyle że nastawienie prezydenta Karola Nawrockiego nie wróży, by szanse miały ewentualne zmiany ustawowe w tym kierunku. Z drugiej strony, jest mowa o usprawnieniu sądów i prokuratury m.in. przez poszerzenie zakresu spraw, w których mogą orzekać asesorzy, umożliwienie orzekania sędziom, którzy osiągnęli wiek spoczynku, wreszcie dalszą informatyzację sądów.

W tej sekcji wyróżnia się m.in. szykowany przez Ministerstwo Finansów i Gospodarki "Program rozwoju inwestycji w polskiej gospodarce do 2035 roku". Głównym jego założeniem jest poprawa naszej konkurencyjności, głównie poprzez udzielanie pomocy publicznej dla trzech rodzajów inwestycji.

Pierwszą określono mianem kluczowych inwestycji technologicznych (technologie cyfrowe, zielone technologie; mikroelektronika i fotonika, biotechnologia medyczna i zaawansowane technologie medyczne, zdrowa żywność, sektor lotniczy i kosmiczny, wysokie technologie w obszarze przemysłu obronnego i towarów podwójnego zastosowania).

Drugi rodzaj to inwestycje strategiczne (charakteryzujące się wysoką kapitałochłonnością i generujące znaczną liczbę nowych miejsc pracy).

Ostatni rodzaj to kluczowe inwestycje usługowe, czyli inwestycje ukierunkowane na realizację procesów o szczególnym znaczeniu dla polskiej gospodarki.

W planach jest także zwiększenie umiędzynarodowienia polskich firm, przy jednoczesnym zwiększaniu udziału krajów pozaunijnych w eksporcie. Duży nacisk ma być także położony na modną ostatnio repolonizację, w opisywanym dokumencie określoną jako "zarządzanie mieniem państwowym w sposób zapewniający promowanie zwiększenia zaangażowania udziału krajowych przedsiębiorstw w projektach inwestycyjnych realizowanych przez spółki z udziałem Skarbu Państwa lub ich spółki zależne".

Do listy priorytetów zapisano także - opisywany przez nas wcześniej - Krajowy Program Poszukiwań Surowców Krytycznych, którego realizacja jest wypełnieniem unijnego rozporządzenia, ale z drugiej ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa surowcowego Polski poprzez rozwój krajowej bazy zasobowej.

Tu są trzy priorytety. Pierwszy to program CPK jako strategiczna inwestycja infrastrukturalna, której celem jest stworzenie nowoczesnego systemu transportowego kraju. "CPK ma stać się jednym z 10 najlepszych lotniczych portów świata, generując impuls gospodarczy, nowe miejsca pracy i dochody budżetowe" - czytamy.

Osobnym projektem ma być "Renesans polskiej kolei", który zakłada rozwój tego środka transportu. "Cała polska kolej przewiozła w 2024 roku 407,5 mln podróżnych, o 9 proc. więcej niż rok wcześniej. (...) Uwzględniając wzrost liczby pasażerów każdego roku o około 10 proc. szacuje się, że za dwa lata ta liczba zbliży się nawet do pół miliarda" - czytamy.

Mają temu towarzyszyć duże inwestycje. "PKP Intercity ma zakontraktowane z polskimi producentami zakupy o łącznej wartości ponad 16,5 mld zł" - czytamy.

Trzecim priorytetem ma być program "Polskie Morze", który zakłada budowę promów dla polskich armatorów, zwiększenie atrakcyjności polskiej bandery i rozbudowę infrastruktury portowej i morskiej w tym terminala kontenerowego w Świnoujściu, czy terminala instalacyjnego dla morskich farm wiatrowych w Gdańsku.

Jeśli chodzi o obszar finansów, tu priorytetem jest wprowadzenie krajowego systemu e-Faktur (KSeF). Pierwotnie miał wejść w życie jeszcze w 2024 r., obecny termin to 1 lutego 2026 r. dla przedsiębiorców, których wartość sprzedaży przekroczyła w 2024 r. 200 mln zł, a od 1 kwietnia 2026 r. dla pozostałych. To kolejny krok w uszczelnieniu systemu podatkowego.

Inny priorytetem jest najnowszy pomysł Andrzeja Domańskiego wprowadzenia OKI - Osobistego Konta Inwestycyjnego (OKI), które ma zwolnić z podatku dochodowego inwestycje osobiste do 100 tys. zł. Wśród priorytetów są też deregulacyjny w tym uproszczenie prawa podatkowego oraz wdrożenie do końca II kwartału 2026 r. co najmniej 200 postulatów deregulacyjnych inicjatywy SprawdzaMy Rafała Brzoski.

W tym obszarze sporo miejsca poświęcono sferze zdrowotnej. Tu jako główne cele wskazano Elektroniczną Dokumentację Medyczną czy wprowadzenie centralnej e-rejestracji wizyt.

Duży nacisk kładziony jest także na mObywatela, rządową aplikację, w której możemy m.in. przechowywać cyfrową wersję dowodu osobistego czy prawa jazdy. Pojawić się ma możliwość korzystania z e-usług i dokumentów w całej Unii Europejskiej.

Osobną sekcję na liście uzyskała sztuczna inteligencja. Jako priorytet resort cyfryzacji wskazał prace nad ustawą mającą implementować do polskiego prawa unijny AI Act. Rozwijane mają być też fabryki AI, gwarantujące odpowiednio duże moce przeliczeniowe. Chodzi m.in. o "Baltic Gigafabryka AI" - inicjatywę polskiego rządu wspólnie z Łotwą, Litwą i Estonią, mająca na celu wzmocnienie ekosystemu sztucznej inteligencji w regionie. "Fabryka zapewni dostęp do zaawansowanych możliwości AI i mocy obliczeniowej" - wynika z dokumentu.

Pada także deklaracja, że od 2027 roku pojawi się rewolucja w oświadczeniach majątkowych. Chodzi przede wszystkim o wprowadzenie ujednoliconego, elektronicznego formularza, nałożenie jednolitych terminów na składanie oświadczeń dla wszystkich grup zawodowych czy wprowadzenie centralnego rejestru oświadczeń o majątkowych.

Oprócz kwestii dotyczących cyfryzacji dokumentacji medycznej, w pakiecie dotyczącym zdrowia znalazły się dwa priorytety. Po pierwsze, projekt "Zdrowe serce, zdrowy mózg", którego celem jest wdrożenie kompleksowej, koordynowanej opieki w obu obszarach, obejmującej działania profilaktyczne, diagnostyczne, terapeutyczne i rehabilitacyjne. Ma to pozwolić za minimalizowanie zagrożenia zdrowia przez takie czynniki ryzyka jak otyłość, brak aktywności fizycznej, palenie tytoniu czy spożywanie alkoholu.

Rząd stawia też na dokończenie reformy szpitali pod hasłem "Zdrowy szpital - bezpieczny pacjent". Założenia reformy to m.in uelastycznienie i racjonalizacja funkcjonowania szpitali, wprowadzenie możliwości tworzenia SPZOZ przez związki jednostek samorządu terytorialnego i możliwość ich łączenia, czy wprowadzenie planów naprawczych w przypadku wystąpienia straty.

W tym obszarze są opisywane przez nas już wcześniej zmiany w prawie pracy, zwłaszcza wzmocnienie Państwowej Inspekcji Pracy oraz uproszczenie regulacji dotyczących mobbingu czy pilotaż skróconego czasu pracy. Resort chce też wprowadzić Rzecznika Praw Pracownika.

Zapowiada także reformy dotyczące pomocy społecznej - ich celem ma być ograniczenie ubóstwa, poprawa jakości życia osób w trudnej sytuacji i wzmocnienie wspólnot lokalnych. Kolejne obszary to system asystencji osobistej dla osób z niepełnosprawnościami, który ma zwiększyć ich samodzielność i niezależność.

Resort myśli także o przeglądzie i uporządkowaniu systemów świadczeń oraz o reformie opieki i edukacji wczesnodziecięcej.

W tym dziale znalazły się też zapowiedzi realizacji dwóch obietnic wyborczych partii tworzących koalicję: bonu senioralnego i związków partnerskich. Oba projekty ustaw są już od jakiegoś czasu gotowe, w przypadku pierwszego hamulcem są względy finansowe a drugiego - brak zgody w koalicji, co może być za chwilę przełamane.

Tu priorytetem rządu jest "bezpieczeństwo i stabilność dostaw energii". Ma w tym pomóc m.in. pakiet antyblackout'owy. "Propozycje będą procedowane etapami, by jak najszybciej wprowadzić najpilniejsze zmiany. Elementem pakietu jest również reforma przyłączeń do sieci elektroenergetycznych" - wskazuje resort energii.

Ważnym zadaniem dla rządu będzie ustabilizowanie cen energii elektrycznej w gospodarstwach domowych na poziomie nieprzekraczającym 500 zł/MWh. Na razie w planach jest zagwarantowanie tego ustawowo do końca bieżącego roku, ale rząd chce - innymi mechanizmami - utrzymać ten stan w całym 2026 roku.

W tym celu ma być m.in. dokonany przegląd przepisów mających wpływ na wysokość ceny energii elektrycznej czy regulujących zasady ustalania taryf dla energii elektrycznej, a także "tworzenie sprzyjającego klimatu gospodarczego dla przedsiębiorstw energetycznych".

Stworzone mają też być "spójne ramy" rozwoju energetyki jądrowej w Polsce, zarówno tej wielkoskalowej, jak i małych reaktorów (SMR). W tym celu podjęte zostaną trzy działania: aktualizacja "Programu polskiej energetyki jądrowej", opracowanie "Mapy drogowej dla SMR w Polsce" oraz przygotowanie projektu ustawy o Centrum Kompetencji Jądrowych.

Oczywiście priorytetem pozostaje też OZE. Działania rządu mają zmierzać do zwiększenia liczby przydomowych magazynów energii do poziomu 200 tys. sztuk. Zgodnie z danymi Agencji Rynku Energii, na koniec pierwszego kwartału 2025 r. zainstalowanych było około 60 tys. magazynów energii o łącznej pojemności 735 tys. kWh.

Jednocześnie - jak szacuje rząd - obecnie jest ponad 1,5 miliona prosumentów w Polsce, którzy powinni być potencjalnie zainteresowani instalacją takiego magazynu.

Ta sekcja zawiera zaledwie dwie propozycje. Pierwsza to likwidacja miejsc nielegalnego magazynowania odpadów niebezpiecznych. Druga - utworzenie Parku Narodowego Doliny Dolnej Odry z siedzibą w Gryfinie.

Jeśli chodzi o edukację, to oprócz różnych kwestii związanych z cyfryzacją jak "Cyfrowy uczeń" do listy priorytetów wpisana jest "Reforma26. Kompas Jutra". To programowe zmiany w szkole, które już zaczęły być wdrażane od tego roku przez wprowadzenie dwóch przedmiotów: edukacji obywatelskiej i zdrowotnej.

Z kolei od 1 września 2026 roku zacznie być wprowadzana nowa podstawa programowa w przedszkolu oraz i klasach 1-4 szkoły podstawowej. A potem kolejno w wyższych i szkołach średnich.

W dziale nauka jako priorytet wymieniony jest nowy model ewaluacji, który zakłada jej uproszczenie i zmniejszenie roli punktów na rzecz oceny eksperckiej w całej instytucji. Zamiast ilości liczyć się będzie jakość.

Kolejnym priorytetem jest wzmocnienie dostępności do infrastruktury badawczej, co zakłada modernizację lub budowę kluczowych laboratoriów i centrów badawczych

W tych dwóch sekcjach przewidziane są takie zmiany jak wprowadzenie zabezpieczenia socjalnego dla osób wykonujących zawód artystyczny. "Projektowana ustawa stanowić będzie podstawowe narzędzie prawne umożliwiające realizację tego celu przez wprowadzenie mechanizmu dopłat do składek ZUS oraz powołanie instytucji wspierających aktywizację zawodową artystów" - wskazuje resort kultury.

Z kolei jeśli chodzi o sport, to tu największym projektem wydaje się modernizacja wszystkich Orlików, wybudowanych w latach 2008-2012. Rząd zakłada, że do końca tego roku uda się zmodernizować 500 boisk (a kolejnych 500 będzie w realizacji).

Do końca kadencji (2027/2028 rok) zmodernizowanych ma być 2 tys. obiektów, z czego 1,5 tys. to będą Orliki "po remoncie", 300-400 to będą zupełnie nowe boiska. Do tego pojawić ma się ponad 100 pełnowymiarowych boisk piłkarskich w ramach programu "Nowe Orły".

W tym dziale są trzy priorytety: ochrona funkcji produkcyjnych wsi, wzmocnienie pozycji rolników aktywnych zawodowo oraz ochrona polskiej ziemi rolnej. Ten ostatni zakłada przedłużenie wstrzymania sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa o kolejne 10 lat do 2036 r.

Inne zmiany mają chronić rolników m.in. przed pozwami sąsiadów o prowadzanie szkodliwej działalności czy zakłócanie im spokoju. To proces wynikający z przeprowadzki na wieś mieszkańców miast, którym zaczynają przeszkadzać zwierzęta gospodarskie, odgłosy czy zapachy z gospodarstw.

Grzegorz Osiecki i Tomasz Żółciak, dziennikarze money.pl