"Brama północy" do rozbudowy. Polski port jest solą w oku Putina

Polska "brama północy" stała się szczególne istotnym naftowym oknem na świat po tym, jak rosyjska ropa znalazła się pod amerykańskimi i europejskimi sankcjami. Gdański Naftoport stanowi bowiem nie tylko kluczowy element krajowej infrastruktury energetycznej Polski, ale też ważny węzeł umożliwiający dostawy na ościenne rynki.

To sprawia, że polski port staje się solą w oku Putina. Ropa pochodzenia innego niż rosyjski przez Polskę trafia do Niemiec, ale również przez system krajowych rurociągów może być transportowana również Czech, na Słowację czy na Węgry. Ostatnie sankcje nałożone przez USA na największe rosyjskie koncerny naftowe Rosnieft i Łukoil, oraz ich 34 spółki zależne zmuszają pozostałe kraje do szybkiej zmiany dostawcy.

Przypomnijmy, że węgierski MOL miał wieloletni kontrakt na dostawy z Łukoilem do 30 czerwca 2025 r. i rekomenduje, by go nie przedłużać - wynika z raportu Center for the Study Of Democracy. Również Orlen zakończył ostatni kontrakt z Rosnieftem 30 czerwca 2025 roku, za sprawą którego zaopatrywał czeskie rafinerie.

Polska ma natomiast wszelkie atuty, aby stać się głównym szlakiem przeładunkowym. Już wcześniej Polska zaoferowała europejskim krajom wsparcie w różnicowaniu importu. Tylko w 2024 r. do Gdańska zawinęło 489 tankowców, które przywiozły ponad 40 mln ton ropy i paliw.

Polska zwiększa inwestycje, które mają ugruntować naszą pozycję, jako kluczowego węzła. Jak przekazał w rozmowie z money.pl rzecznik krajowego operatora naftowego PERN Paweł Łukaszewicz, do połowy 2028 r. zakończone zostaną prace nad rozbudową Naftoportu.

- Rosnące zapotrzebowanie na import drogą morską stało się impulsem do realizacji projektu budowy nowego stanowiska przeładunkowego "W", które zwiększy możliwości operacyjne terminalu i jego przepustowość - zaznacza Łukaszewicz.

Za jego sprawą przeładunek ropy naftowej w Gdańsku wzrośnie nawet do 49 mln ton rocznie. Rozbudowa o kolejne, szóste już stanowisko w Naftoporcie, pozwoli na przyjmowanie największych tankowców.

To będzie drugie nabrzeże przystosowane do obsługi największych tankowców świata VLCC (tzw. Very Large Crude Carrier) o długości przekraczającej 300 metrów i zanurzeniu 15 do 17 metrów.

- Przeładowywany w Naftoporcie wolumen umożliwi pokrycie przez Grupę PERN pełnego zapotrzebowania surowcowego rafinerii krajowych oraz wolumenu surowca obsługiwanego dla rafinerii zagranicznych - zaznacza rzecznik PERN.

Polska staje przed ogromną szansą, aby stać się kluczowym graczem w regionie. Już w tej chwili przez Gdańsk ropa jest transportowana do niemieckiej rafinerii PCK Schwedt obsługującej sam Berlin, jak i niemieckie stołeczne lotnisko oraz do zarządzanej przez francuski Total rafinerii w Leuna.

Aby jednak utrzymać przewagę w regionie konieczne są inwestycje. Niemcy posiadają własny port naftowy w Rostocku, ale jest on zbyt mały do potrzeb. Dlatego od lat korzystają z polskiego Naftoportu.

Rozbudowa nabrzeża, estakad rurowych, infrastruktury technicznej, dróg dojazdowych oraz systemów zabezpieczeń środowiskowych ma kosztować Polskę ok. 500 mln zł. Inwestycja ma się jednak opłacić.

Dzięki tej inwestycji Polska zyska nowe zdolności przeładunkowe i umocni się na pozycji hubu energetycznego regionu, gotowego do obsługi tranzytu surowca do państw ościennych -  zaznaczył rzecznik PERN.

Żeby jednak skutecznie dystrybuować pozyskany z morza surowiec potrzeba również systemu rurociągowego. Tu wraca pytanie o zwieszony na początku sierpnia ubiegłego roku projekt rozbudowy drugiej nitki Rurociągu Pomorskiego. Powodem miał być brak zainteresowania projektem i jego finansowanie przez partnerów krajowych i zagranicznych.

Liczący około 240 km ropociąg docelowo miał biec równolegle do istniejącej już magistrali, znacznie zwiększając możliwości odbioru i transportu ropy naftowej z portu na Bałtyku do Płocka.

Duże tankowce ma przyjmować również gdyński port. PERN, który zawiaduje bazą paliwową w Dębogórzu i Port w Gdyni podjęli wspólne działania, aby zwiększyć możliwości pozyskania większej ilości paliw.

W Porcie Gdynia rozbudowane ma zostać Stanowisko Przeładunku Paliw Płynnych. W połączeniu z rozbudową pojemności bazy w Dębogórzu oraz zwiększeniem możliwości załadunku paliw na transport kolejowy ma umożliwić w przyszłości obsługę tankowców o maksymalnej nośności ponad 100 tys. DWT (czyli obejmującą masę ładunku, zaopatrzenia i paliwa, jaką statek może przewieźć, aby osiągnąć maksymalne zanurzenie).

Pod koniec października PERN zakończył potężną inwestycję, oddając do użytku trzy nowoczesne zbiorniki do magazynowania paliw płynnych w Dębogórzu o łącznej pojemności 150 tys. m sześc.

Inwestycja pochłonęła blisko 150 mln zł i zwiększyła pojemność magazynową Bazy do ponad 500 tys. m sześc. Aktualnie baza w Dębogórzu jest największym tego typu obiektem w Polsce.

Dodatkowo, jak podaje PERN, projektowe są kolejne zbiorniki. W Koluszkach powstaną dwa nowe zbiorniki do magazynowania paliw, trzeci w Kawicach.

Ważnym elementem układanki może być odkrycie znaczącego złoża ropy naftowej u wybrzeży Polski. Chodzi o około 22 mln ton ropy naftowej. To ilość bliska skali rocznego krajowego przerobu ropy naftowej w Polsce.

Z informacji money.pl wynika, że obecnie spółka Central European Petroleum jest na etapie uzupełniania dokumentacji potwierdzającej odkryte zasoby. Jeśli te się potwierdzą, będzie to największe odkrycie złoża ropy naftowej w Polsce co najmniej od II wojny światowej.

Ta inwestycja, według ocen analityków, mogłaby zwiększyć roczne wydobycie ropy w Polsce do minimum 2 mln ton. Wskazał, że wydobycie złoża pozwoliłoby na zabezpieczenie ok. 4-5 proc. zapotrzebowania polskiej gospodarki na ropę naftową przez kilkanaście lat. Dla porównania w Polsce zużywamy około 27 mln ton ropy rocznie.

Przemysław Ciszak, dziennikarz money.pl