W poprzednich artykułach sprawdzaliśmy, czy nadal opłaca się jazda samochodem z LPG i ile trzeba zapłacić za auto z instalacją gazową montowaną fabrycznie lub dokładaną przez dilera. Teraz przyszła pora na przybliżenie tego, jak przez lata zmieniały się instalacje LPG, czy jazda samochodem zasilanym płynnym gazem jest bezpieczna i jakie są jej wady i zalety.
Wady i zalety instalowania LPG w aucie. Ile to kosztuje, gdy zlecamy montaż w warsztacie?
Skoro wiemy już, ile trzeba zapłacić za samochód z fabryczną instalacją LPG lub z instalacją montowaną w autoryzowanym serwisie, sprawdźmy koszt "zagazowania" samochodu w zależności od rodzaju instalacji.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Rodzaje instalacji LPG i ich ceny
Można wymienić sześć generacji instalacji LPG. Różnice między nimi polegają na silnikach, z którymi współpracują. I tak:
· I generacja jest przeznaczona do silników gaźnikowych. To najprostszy typ instalacji gazowej: gaz po odparowaniu jest zasysany do miksera i trafia do komory spalania, a kierowca wybiera rodzaj paliwa ręcznie. Jej cena wynosi od 1 500 zł do 1 700 zł.
· II generacja przeznaczona jest do silników z jednopunktowym wtryskiem paliwa i katalizatorem (wyposażona jest dodatkowo w elektroniczny moduł służący do sterowania ilością gazu dopływającego do silnika i współpracujący z sondą Lambda). Taka instalacja kosztuje od 1 600 zł do 2 500 zł.
· III generacja to instalacja wtryskowa. Gaz jest w niej doprowadzany przez reduktor i parownik i trafia do każdego cylindra. Ta instalacja jest przeznaczona do silników z wielopunktowym wtryskiem paliwa. Jej koszt wynosi między 1 900 zł a 2 500 zł.
· IV generacja to tzw. instalacja sekwencyjna. Zastosowany w niej układ umożliwia wykorzystywanie przez wtryskiwacze gazu sygnałów sterujących wtryskiem benzyny. Podobnie jak instalacja III generacji, jest przeznaczona do silników z wielopunktowym wtryskiem benzyny. Koszt tej instalacji wynosi od 2 500 zł do nawet 7 000 zł.
· V generacja jest rozwinięciem układu sekwencyjnego. Gaz jest wtryskiwany do kolektora dolotowego w stanie ciekłym i odparowuje dopiero w kanałach dolotowych. Ten rodzaj instalacji jest stosowany w silnikach, które są wyposażone w układy diagnostyki EOBD (wymagają one bardzo precyzyjnego dawkowania paliwa). Koszt tej instalacji wynosi nawet 10 000 zł. Rozwinięciem piątej generacji jest instalacja gazowa VI generacji. Jej koszty są zbliżone do instalacji V generacji.
Na co trzeba zwrócić uwagę, wybierając instalację gazową i warsztat, który ją zainstaluje?
Pierwszym krokiem na drodze do jazdy "na gazie" jest dopasowanie instalacji LPG do silnika, jaki napędza nasz samochód. Jeżeli jest to nowoczesna jednostka, to powinniśmy zamontować w niej instalację nowej generacji, która będzie dobrze z nią współpracowała.
Kolejną, niemniej ważną, sprawą jest wybór producenta instalacji i warsztatu, który ją zamontuje w aucie. W tym przypadku nie powinniśmy kierować się zasadą im taniej, tym lepiej. Należy wybrać ofertę jednego ze znanych producentów (np. STAG, Landi Renzo, Lovato, Prins, czy Elpigaz) i autoryzowany przez niego warsztat. Niezależnie od tego, warto też zapoznać się z opiniami na temat warsztatów, znajdującymi się na forach internetowych, na których łatwo można sprawdzić, które warsztaty są polecane, a które nie. Można także skorzystać z doświadczeń znajomych, którzy montowali do swoich samochodów instalacje LPG.
Trzeba zastanowić się też nad kształtem zbiornika gazu. Jeżeli np. będziemy montować instalację w przestrzeni bagażowej pick-upa, to możemy wybrać zbiornik w kształcie walca. Nie sprawdzi się on z kolei w aucie osobowym, gdzie po pierwsze zajmie miejsce w bagażniku, a po drugie – uniemożliwi rozłożenie oparć tylnej kanapy.
Dlatego najczęściej wybierane są zbiorniki toroidalne, które montowane są we wnęce na koło zapasowe. Praktycznie nie ograniczają one przestrzeni bagażowej, zmniejszają jednak ładowność bagażnika. Trzeba jeszcze pamiętać, że jeżeli nasze auto jest wyposażone w koło zapasowe, to będziemy musieli znaleźć dla niego miejsce w bagażniku. Decydując się na taki zbiornik, trzeba dopasować go do miejsca, w którym będzie zamontowany.
Jeszcze jedną kwestią, którą trzeba rozważyć, jest miejsce zamontowania zaworu do tankowania gazu. Najczęściej montowane są w zderzaku. W takim przypadku, żeby zatankować gaz, wystarczy odkręcić korek i podpiąć pistolet. Kiedy nie chcemy, żeby zawór był widoczny, można umieścić go pod klapką wlewu paliwa (o ile umożliwia to konstrukcja samochodu). W tym miejscu zazwyczaj umieszczane są zawory w autach z fabrycznie montowanymi instalacjami LPG.
Bezpieczeństwo i ograniczenia instalacji LPG
Mimo tego, że płynny gaz, jest, jak pokazują testy (w tym ostrzelanie zbiorników z broni maszynowej) i statystyki, paliwem bezpiecznym, na posiadaczy samochodów, które są nim napędzane, nakładane są ograniczenia i obowiązki.
Pierwszy obowiązek to badanie techniczne. O ile posiadacze nowych samochodów benzynowych czy np. z silnikiem Diesla, muszą po raz pierwszy odwiedzić stację diagnostyczną przed upływem 3 lat od daty pierwszej rejestracji, to w przypadku aut z LPG badania techniczne trzeba wykonywać co 12 miesięcy. Co więcej, jest ono droższe: kosztuje 162 zł (z czego 63 zł kosztuje sprawdzenie instalacji gazowej) i nie mogą ich dokonywać wszystkie stacje kontroli pojazdów, a tylko te, które są oznaczone literą "c".
Obowiązek drugi to homologacja na zbiornik. Nowo zamontowany zbiornik na gaz otrzymuje homologację, która jest ważna przez 10 lat. Po tym okresie trzeba pojechać do warsztatu, który ma upoważnienie wydane przez Transportowy Dozór Techniczny (TDT). Podczas takiego badania diagnosta sprawdza, czy zbiornik może być nadal bezpiecznie używany: czy na jego powierzchni nie ma wgnieceń i śladów korozji, czy jest na nim umieszczona tabliczka znamionowa (na niej m.in. znajduje się data produkcji, informacje o producencie, ciśnienie próby, stopień napełnienia, znak 67 R nadawany zbiornikom LPG produkowanym w Polsce). Sprawdzana jest też szczelność butli. Jeżeli badanie przebiegnie pomyślnie, zbiornik otrzymuje homologację na kolejne 10 lat. Po tym okresie trzeba wymienić go na nowy (maksymalny okres użytkowania zbiornika LPG to 20 lat).
Homologacja zbiornika LPG to koszt w granicach 200 – 250 zł. Za nowy zbiornik trzeba zapłacić między 400 a 500 zł. Do tej ceny trzeba jeszcze doliczyć koszt montażu.
Trzeci obowiązek to umieszczenie odpowiedniego wpisu w dowodzie rejestracyjnym pojazdu. Kiedy założymy instalację LPG do auta, jesteśmy zobowiązani do zgłoszenia tego w odpowiednim wydziale komunikacji. W tym celu trzeba okazać w nim:
· świadectwo homologacji zbiornika,
· wyciąg ze świadectwa homologacji sposobu montażu instalacji gazowej,
· fakturę za montaż.
Przed wjazdami na parkingi podziemne często możemy zobaczyć znaki zakazujące wjazdu samochodom z LPG. Co ciekawe, w kodeksie drogowym nie ma takiego zakazu. Prawo nie określa też znaków tego zakazujących. Jeżeli zatem garaż czy parking podziemny wyposażony jest w wentylację mechaniczną, to nie istnieją powody, żeby samochód wyposażony w instalację gazową mógł do niego wjechać.
Jazda samochodem zasilanym LPG może być dobrym sposobem na oszczędzanie. Gaz, mimo tego, że także podrożał, nadal jest o połowę tańszy. Tak więc, jeżeli w ciągu miesiąca przejeżdżamy np. 3 tys. km, a nasze auto spala 8 l benzyny na 100 km, to nawet przy założeniu, że zużycie gazu będzie o 15 proc. większe, to na samym paliwie oszczędzimy miesięcznie ponad 500 zł. Z kolei to, po jakim czasie zwróci się nam koszt instalacji, zależy też od tego, jaka była jej cena (zakładając, że kosztowała 6,5 tys. zł, to jej koszt zamortyzuje się po ok. 9 miesiącach). Jednak zanim zamontujemy ją w swoim samochodzie, powinniśmy dokładnie przeanalizować wszystkie za i przeciw i sprawdzić, czy w naszym przypadku będzie to opłacalne rozwiązanie.
Maciej Kazimierski