NIK w analizie wykonania założeń polityki pieniężnej za 2022 r. nie zostawiła suchej nitki na RPP. Jak możemy przeczytać w dokumencie, "nie jest w pełni uzasadnione, jakimi przesłankami kierowała się Rada Polityki Pieniężnej, podejmując w październiku 2022 r. decyzję o zatrzymaniu cyklu podwyżek stóp procentowych". W momencie, gdy Rada podjęła tę decyzję, wskaźnik inflacji kształtował się na poziomie 17,2 proc.
Biorąc pod uwagę kształtowanie się inflacji na historycznie wysokich poziomach, jak również odległy horyzont powrotu inflacji do celu, wskazany w projekcji inflacji i produktu krajowego brutto z lipca 2022 r., zatrzymanie cyklu podwyżek stóp procentowych mogło sprzyjać bardziej wspieraniu polityki gospodarczej Rządu, niż dążeniu do szybszego obniżenia inflacji do celu inflacyjnego – zauważyła NIK.
NIK negatywnie ocenia RPP
To nie koniec. W dokumencie Izba wprost wskazała, że "podstawowym celem działalności Narodowego Banku Polskiego jest utrzymanie stabilnego poziomu cen, przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej Rządu, o ile nie ogranicza to podstawowego celu Narodowego Banku Polskiego". Wynika to z ustawy o NBP.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
NIK oceniła, że Rada uznała, iż w sytuacji niepewności prognoz kształtowania się inflacji i rozwoju sytuacji gospodarcze jest ona w stanie przejściowo akceptować inflację na znacząco podniesionym poziomie. Jednak wyłącznie przy założeniu, że po wygaśnięciu efektów szoków zewnętrznych, które miały główny wpływ na kształtowanie się wysokiej inflacji, nastąpi jej spadek.
Takie stanowisko wiązało się jednak z ryzykiem wydłużenia okresu obniżania się inflacji do celu Narodowego Banku Polskiego, które wynikało między innymi z kształtowania się na wysokim poziomie również inflacji bazowej – wypunktowała NIK.
Decyzja o wstrzymaniu podwyżek przy gorszych prognozach
Kontrolerzy podkreślili, że w projekcji inflacji i PKB z listopada 2022 r. wydłużono horyzont projekcji do 2025 r. Daje to o trzy kwartały więcej w porównaniu do projekcji z lipca 2022 r. i cztery kwartały względem projekcji listopadowych z poprzednich lat.
Problem w tym, że z projekcji z lipca 2022 r. wynikało, że inflacja dotrze na poziom górnego dopuszczalnego odchylenia od celu (3,5 proc.) w czwartym kwartale 2024 r. Tymczasem już w listopadowej projekcji inflacja powyżej celu miała być jeszcze w pierwszym kwartale 2025 r. i wynosić 4,2 proc.
Tym samym przy mniej korzystnej prognozie kształtowania się inflacji, Rada Polityki Pieniężnej nie podjęła decyzji o podwyższeniu stóp procentowych, co zrobiła przy prognozach bardziej optymistycznych – oceniła NIK.
RPP podniosła stopy 11 razy z rzędu
RPP rozpoczęła cykl podwyżek stóp procentowych w październiku 2021 r., ledwie miesiąc po tym, jak prof. Adam Glapiński oceniał taki krok jako "szkolny błąd". Decyzję o podniesieniu stóp członkowie Rady podjęli 11-krotnie z rzędu, lecz po raz ostatni we wrześniu 2022 r. Od tamtego momentu stopa referencyjna wynosi 6,75 proc.
