PIT-2 – czym jest? Po co go składać? Jak wypełnić?

Polski Ład przynosi ze sobą rozwiązania, które mają pomóc Polakom zaoszczędzić. Jednymi z najczęściej komentowanych są ulga dla klasy średniej i PIT-2. Warto się zapoznać z warunkami korzystania z ulg, kto może się o nie ubiegać oraz czy podatnikowi w ogóle się one opłacają.

Oprócz wielu zmian podatkowych, w tym zasad rozliczenia składek na ubezpieczenia zdrowotne, Polski Ład podwyższa kwotę wolną od podatku do 30 tys. zł. Wraz z podwyżką wzrosła także kwota zmniejszająca zaliczki na podatek. Od nowego roku 2022 wynosi ona 425 zł miesięcznie.

W tym samym czasie zaczęły również obowiązywać nowe zasady rozliczenia składki zdrowotnej, a w nich zniesienie możliwości odliczania składki od podatku. Co za tym idzie, zwiększa się miesięczna zaliczka na podatek dochodowy, przez co pracownik zatrudniony na umowę o pracę może otrzymać pomniejszone wynagrodzenie. Aby tego uniknąć, można złożyć deklarację PIT-2.

Co to PIT-2? Jest to oświadczenie pracownika upoważniające pracodawcę do pomniejszenia zaliczki za dany miesiąc o kwotę zmniejszającą podatek. Stanowi ono podstawę dla zakładu pracy do stosowania kwoty wolnej w zaliczkach. Pracodawca może wówczas pomniejszyć je o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, czyli 425 zł. We wcześniejszych latach kwota ta wynosiła niespełna 44 zł miesięcznie, więc złożenie oświadczenia nie było aż tak istotne. PIT-2 wpływa na wysokość zaliczek pobieranych przez rok podatkowy. Dotyczy jednak wyłącznie osób zatrudnionych na umowę o pracę.

PIT-2 składa się dobrowolnie i jednorazowo, przed pierwszą wypłatą, zaraz po podjęciu pracy u danego pracodawcy. Osoby, które zaczynały pracę już w roku 2022, mogły zauważyć obecność tego oświadczenia wśród innych dokumentów przy podpisywaniu umowy. Istnieje jednak możliwość przyjęcia przez pracodawcę oświadczenia w dowolnym momencie roku podatkowego. W związki z tą kwestią pojawiło się sporo wątpliwości.

Przekazywana powszechnie informacja, że oświadczenie należy złożyć przed podjęciem pracy lub na początku roku przed pierwszą wypłatą, stoi w kontrze z informacjami zamieszczonymi na stronach rządowych. Można na nich przeczytać, że nie będzie to skutkowało żadnymi negatywnymi konsekwencjami ani dla pracodawcy, ani dla pracownika. Złożony PIT-2 nie traci ważności i utrzymuje ją przed kolejne lata podatkowe aż do jego odwołania czy wycofania złożonego przez pracownika.

Jak wygląda sytuacja PIT-2 dla osób do 26 roku życia? Tacy pracownicy mają prawo korzystać z ulgi związanej z brakiem konieczności odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy. Wówczas nie mają oni obowiązku składać oświadczenia PIT-2. Mogą to zrobić dopiero po ukończeniu 26 roku życia.

Istnieją jednak sytuacje, w których pracownik nie powinien składać oświadczenia PIT-2. Dzieje się tak w przypadku emerytów, przedsiębiorców czy pracowników zatrudnionych na kilka etatów. Wieloetatowiec może złożyć PIT-2 tylko u jednego pracodawcy, aby obowiązywała tylko w przypadku jednej wypłaty w miesiącu. Składając swój podpis na dokumencie, pracownik oświadcza również, że nie pobiera emerytury bądź renty, nie otrzymuje świadczeń pieniężnych wypłacanych z Funduszu Pracy lub Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Pracownik nie powinien również podpisywać oświadczenia, jeśli osiąga dochody z działalności gospodarczej lub z najmu bądź dzierżawy.

Kto straci, a kto zyska? Jeśli pracownicy dopuszczeni do korzystania z PIT-2 nie złożą stosowanego oświadczenia, mogą doświadczyć niższej pensji na swoim koncie. Warto jednak pamiętać, że pieniądze te będzie można odzyskać przy zwrocie podatku w rozliczeniu rocznym. Po podpisaniu PIT-2 pracownik może otrzymywać wynagrodzenie na rękę wyższe o ok. 40 zł. Taki scenariusz zakłada jednak mniejszy zwrot podatku po rozliczeniu rocznym.

Kto musi złożyć PIT-2? Wypełnienie oświadczenia na szczęście nie należy do skomplikowanych. Składa je pracownik w swoim miejscu pracy. Jakie dane będą niezbędne, aby złożyć oświadczenie? Na wstępie należy uzupełnić identyfikator podatkowy NIP lub PESEL pracownika. Następie wymagane jest zamieszczenie danych dotyczących zakładu pracy. Na końcu podatnik umieszcza datę oraz swój podpis. 

Wzór wniosku PIT-2 można pobrać ze stron rządowych. Może się również okazać, że przed rozpoczęciem pracy oświadczenie PIT-2 znajdzie się w pakiecie dokumentów gotowych do podpisania przez pracownika. Warto przypomnieć, że oświadczenie PIT-2 złożone w 2021 roku jest wciąż aktualne w 2022 roku, pod warunkiem, że stan faktyczny z niego wynikający nie uległ zmianie.