- Aktualnie wszyscy obserwujemy, że coraz więcej sklepów, w tym wielkopowierzchniowych, korzysta z możliwości obejścia przepisów, poprzez stosowanie zapisów o możliwości handlu przez placówki pocztowe - mówił we wtorek Mińkowski podczas posiedzenia sejmowej komisji ds. kontroli państwowej. - Jest to działanie wbrew założeniom ustawodawcy i jest ewidentnym elementem obejścia przepisów - przyznał.
- W roku 2020 skontrolowaliśmy 4 tys. 483 placówki handlowe, plus odwiedziliśmy 412 - jak się okazało - zamkniętych placówek. Łącznie w roku 2020 czynności objęły prawie 5 tys. sklepów. Natomiast w pierwszym półroczu 2021 analogiczne działania prowadziliśmy w 668 placówkach, z których 53 naruszyły zakaz handlu - powiedział Mińkowski.
Dodał, że skala naruszeń malała i była różna w poszczególnych województwach. Najwyższy odsetek nieprawidłowości stwierdzono na terenie Okręgowego Inspektoratu Pracy w Lublinie; a najniższy w woj. lubuskim.
- Działania podejmowane w poszczególnych latach: 2018, 2019, 2020 wykazały, że maleje stopień naruszeń tej ustawy i to jest niewątpliwie pozytywny wątek - powiedział przedstawiciel inspekcji pracy.
Wysyp "placówek pocztowych", sądy bezradne
Jednak pojawiły się "duże problemy" dotyczące interpretacji zapisów ustawy. Chodzi o sytuacje, kiedy pracodawcy starali się obejść przepisy. - Ten najbardziej znany to jest twierdzenie, że przeważająca działalność dotyczy handlu tytoniem, wyrobami tytoniowymi. To jest pierwsza formuła, którą zaczęto stosować i korzystać z tego wyłączenia. Druga to znany już temat, czyli umowy z operatorami pocztowymi - przyznał Mińskowski.
Jak wskazał, przedsiębiorcy wykorzystywali również zapisy dotyczące możliwości handlu w niedzielę, jeśli prowadzi się działalność we własnym imieniu bądź korzysta z nieodpłatnej pomocy członków rodziny.
- W większości spraw, które skierowaliśmy do sądu, zostały one rozstrzygnięte w ten sposób, że zaakceptowano praktykę stosowaną przez poszczególnych pracodawców, wskazujących na to, że są to również placówki pocztowe i w związku z tym korzystają z tego wyłączenia - powiedział.
Nowelizacja zakazu handlu ukróci obchodzenie przepisów?
Mińkowski przyznał, że Inspekcja z dużą nadzieją patrzy na nowelę ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni z 14 października 2021 r. Jak dodał, nowa regulacja będzie obowiązywała od 1 lutego 2022 r.
- Generalnie ustawa o zakazie handlu w niedziele i święta niewątpliwie w większości przypadków spełniła pokładane w niej nadzieje. I była stosowana przez dużą część pracodawców, szczególnie w placówkach wielkopowierzchniowych, zgodnie z jej literą i intencją - powiedział Mińkowski.
Jednocześnie przyznał, że "jak zawsze, nie udało się w pełni osiągnąć stosowania tych przepisów bez żadnych uwag". - Istotnym, pozytywnym efektem było to, że z biegiem czasu od 2018 do 2020 r. liczba tych naruszeń spadała - podkreślił. Dodał, że powodem, dla którego pracodawcy naruszali przepisy ustawy, było uzyskanie dodatkowego dochodu.
Złożona i forsowana przez "Solidarność" ustawa wprowadzająca stopniowo zakaz handlu w niedziele weszła w życie 1 marca 2018 r. Od 2020 r. zakaz handlu nie obowiązuje jedynie w siedem niedziel w roku. Przewidziano także katalog 32 wyłączeń. Zakaz nie obejmuje m.in. działalności pocztowej, a ponadto nie obowiązuje w: cukierniach, lodziarniach, na stacjach paliw płynnych, w kwiaciarniach, w sklepach z prasą ani w kawiarniach. Za złamanie zakazu handlu w niedziele grozi od 1000 zł do 100 tys. zł kary, a przy uporczywym łamaniu ustawy – kara ograniczenia wolności.
Celem nowelizacji zakazu handlu, o którą dopominała się również "Solidarność", jest wyeliminowanie nieprawidłowego stosowania zawartych w ustawie wyłączeń pozwalających na prowadzenie handlu i wykonywanie czynności związanych z handlem. Pozwoli ona na otwarcie w niehandlowe niedziele sklepów, które świadczą też usługi pocztowe, ale tylko jeśli przychody z tej działalności przekroczą 40 proc. przychodów danej placówki.
Czytaj też: Zakaz handlu. Posłowie nie nadążają z uszczelnianiem przepisów. Trik na ryby zamiast poczty nie przejdzie
