Zajęcie pensji przez komornika a świadectwo pracy

Potrącenie wierzytelności z pensji pracownika następuje w momencie otrzymania przez pracodawcę zawiadomienia o zajęciu komorniczym, w którym komornik powołuje się na wyrok Sądu. Wówczas wynagrodzenie podlega egzekucji w zakresie ściśle określonym w przepisach Kodeksu pracy oraz Kodeksu postępowania cywilnego. Stosownie do ich treści zajęcie pensji może zostać dokonane zarówno z tytułu stosunku pracy, jak i umowy zlecenia.

Od chwili przekazania informacji o zajęciu komornik wzywa pracodawcę, aby nie wypłacał on dłużnikowi wynagrodzenia poza częścią wolną od zajęcia, ale:

•  przekazał zajęte wynagrodzenie bezpośrednio wierzycielowi egzekwującemu, zawiadamiając komornika o pierwszej wypłacie lub 
• przekazał zajęte wynagrodzenie komornikowi w sytuacji, gdy do pensji jest skierowana lub zostanie w dalszym toku postępowania egzekucyjnego jeszcze inna egzekucja, a wynagrodzenie w części wymagalnej nie wystarczy na pokrycie wszystkich egzekwowanych świadczeń. 

Zajęcie pensji przez komornika dotyczyć będzie natomiast:

• periodycznego wynagrodzenia za pracę i za prace zlecone,
• nagród i premii przysługujących pracownikowi za okres jego zatrudnienia,
• zysku lub udziału w funduszu zakładowym oraz wszelkich innych funduszy wynikających z umowy o pracę.

W związku z postępowaniem egzekucyjnym komornik wzywa dodatkowo pracodawcę, aby w ciągu 7 dni:

• przedstawił za okres trzech miesięcy poprzedzających zajęcie pensji, za każdy miesiąc oddzielnie, zestawienie periodycznego wynagrodzenia dłużnika za pracę oraz oddzielnie jego dochodu z wszelkich innych tytułów;
• podał, w jakiej kwocie i w jakich terminach część wynagrodzenia będzie przekazywana wierzycielowi;
• w razie istnienia przeszkód do wypłacenia wynagrodzenia za pracę złożył oświadczenie o rodzaju tych przeszkód, a w szczególności podał, czy inne osoby roszczą sobie prawa, czy i w jakim sądzie toczy się sprawa o zajętą pensję i czy oraz o jakie roszczenia została skierowana do zajętego wynagrodzenia egzekucja przez innych wierzycieli.

Za nieprzekazanie komornikowi powyższych informacji pracodawcy grozi kara grzywny w wysokości 5000 zł, która zgodnie z art. 886 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego może być powtarzana w przypadku dalszego uchylania się od obowiązku udzielenia informacji.

Potrącenie z wynagrodzenia następuje po odliczeniu składek na ubezpieczenie społeczne, zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych oraz wpłat dokonywanych do pracowniczego planu kapitałowego i dotyczyć będzie w następującej kolejności:

• sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych,
• sum egzekwowanych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne,
• zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi,
• kar pieniężnych przewidzianych w art. 108 k.p. 

Potrącenia odnoszące się do innych należności każdorazowo będą natomiast wymagać pisemnej zgody pracownika.

Minimalna wysokość kwoty, którą komornik może zająć, zależna jest od płacy minimalnej w danym roku, ponieważ najniższa krajowa nie podlega zajęciu. Istnieje również maksymalny limit zajęcia pensji wyższej niż minimalna krajowa. Komornik może maksymalnie potrącić 60 proc. wynagrodzenia miesięcznego, jeżeli długi dotyczą świadczeń alimentacyjnych oraz 50 proc. wynagrodzenia miesięcznego w przypadku pozostałych dłużników.

Przy zbiegu tytułów potrąceń pracodawca jest natomiast zobowiązany stosować maksymalnie dopuszczane kwoty potrąceń. W przypadku zbiegu alimentów i innych świadczeń może on potrącić ⅗ (60 proc.) wynagrodzenia, a przy zbiegu innych świadczeń niż alimentacyjne potrąceniu podlegać będzie połowa pensji. 

Pozostała część pensji pracownika nazywana jest kwotą wolną od zajęcia komorniczego, którą komornik musi pozostawić dłużnikowi. 

W chwili rozwiązania stosunku pracy z dłużnikiem, obowiązkiem pracodawcy jest zawarcie wzmianki o zajęciu należności w wydawanym pracownikowi świadectwie pracy. Ponadto, dotychczasowy pracodawca może również zawiadomić nowego pracodawcę o zajęciu egzekucyjnym oraz przesłać mu zawiadomienia komornika i dokumenty dotyczące postępowania. Wówczas o tym fakcie powiadamia on również komornika i dłużnika. 

Wszelkie zajęcia komornicze muszą zostać wyszczególnione w ust. 7 świadectwa pracy. Pracodawca powinien uwzględnić w dokumencie oznaczenie komornika, numer sprawy egzekucyjnej oraz wysokość potrąconych już wierzytelności. Dodatkowo w ust. 8 możliwe jest podanie podania informacji uzupełniających. Nie ma zatem możliwości uniknięcia wzmianki o zajęciu w wydawanym świadectwie pracy.

Warto także pamiętać, że zajęcie wynagrodzenia ma miejsce wyłącznie w granicach egzekwowanego świadczenia. Oznacza to, że po spłacie wierzytelności, egzekucja ustaje. Jeżeli dłużnik chce rozwiązać umowę o pracę w momencie, kiedy jego wierzytelność została już spłacona, w takiej sytuacji nie ma konieczności zamieszczania informacji o postępowaniu komorniczym w świadectwie pracy.