Samorządy od dłuższego czasu narzekają na coraz mniejsze wpływy do budżetów, które wynikają m.in. z reform podatkowych rządu. Problemy spotęgował kryzys energetyczny po wybuchu wojny w Ukrainie i drastycznie rosnące ceny prądu.
Cześć gmin, szukając oszczędności, podejmują trudne decyzje o tym, by ograniczyć czas działania ulicznego oświetlenia. Przykładowo ulice w Krośnie na Podkarpaciu będą spowite mrokiem między północą o godz. 4 nad ranem. Inne miasta - np. Poznań czy Bydgoszcz - muszą unieważnić przetargi na dostawy energii, bo oferty wielokrotnie przekraczają założony budżet na ten cel.
Tymczasem Sejm w czwartek (15 września) głosował nad poprawkami Senatu do nowelizacji ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Przyjęto dokument, który pozwoli przekazać gminom 13,7 mld zł z budżetu państwa. Jeszcze w tym roku. Ustawa trafi teraz do podpisu prezydenta.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Ile otrzyma jeden samorząd?
Pieniądze mają m.in. zrekompensować ubytki w dochodach bieżących, mogą służyć do realizacji inwestycji. Ale nowe przepisy przewidują, że ze względu na wcześniejsze zasilenie finansowe samorządów w 2023 r. nie otrzymają one części rozwojowej subwencji ogólnej.
Co ważne, ustawa zobowiązuje samorządy do przeznaczenia na zadania z zakresu poprawy efektywności energetycznej i rozwoju odnawialnych źródeł energii wydatków w kwocie nie mniejszej niż równowartość 15 proc. kwot otrzymanych w tym roku dodatkowych dochodów z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych.
Zgodnie z nowymi przepisami, każda z gmin otrzyma co najmniej 2,8 mln zł, powiaty przynajmniej 6 mln zł, a województwa - nie mniej niż 32,6 mln zł.
Poprawki Senatu, które zaakceptowali posłowie
Zgodnie z rekomendacją sejmowych Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej posłowie zaakceptowali dwie poprawki Senatu do ustawy.
Pierwsza z nich ma charakter legislacyjny, "zapewnia spójność terminologiczną i merytoryczną".
Druga przyjęta poprawka "zmierza do tego, aby do wydatków, które jednostka samorządu terytorialnego będzie obowiązana ponieść w związku z otrzymaniem dodatkowych dochodów, wliczane były wydatki poniesione przez samorządową instytucję kultury, samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej, dla którego jednostka samorządu terytorialnego jest podmiotem towarzyszącym, oraz spółkę kapitałową, w której wartość nominalna udziałów albo akcji należących do JST stanowi nie mniej niż 51 proc. kapitału zakładowego spółki oraz jednostka samorządu terytorialnego dysponuje bezpośrednio większością głosów na zgromadzeniu wspólników labo walnym zgromadzeniu".
