Ekipa premier Beaty Szydło może dopisać kolejną pozycję do listy zrealizowanych obietnic. Po pięciu miesiącach od exposé stan realizacji zapowiedzi przedwyborczych, który money.pl pokazuje na Szydłometrze - specjalnym indeksie obrazującym, ile z planów PiS zostało wprowadzonych w życie - wzrósł o 2 punkty procentowe i wynosi teraz 16 proc. Niestety, ale kolejne duże projekty, nad którymi pracuje partia rządząca, przynoszą jej więcej wizerunkowej szkody niż pożytku. Mowa o podatku handlowym i obniżeniu wieku emerytalnego.
Najnowszym osiągnięciem rządu PiS jest ustanowienie przepisów, które od 30 kwietnia wstrzymują sprzedaż państwowych gruntów rolnych na okres 5 lat. Ziemię będzie mógł kupić tylko rolnik, a prawo pierwokupu stanie się przywilejem Agencji Nieruchomości Rolnych. Stało się to w ostatniej chwili, bo z końcem kwietnia wygasa okres ochronny blokujący zakup gruntów przez obcokrajowców, który został wprowadzony po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej.
Blisko ukończenia są prace nad stworzeniem regulacji, zapewniającej darmowe leki osobom, które ukończyły 75 lat. Przełom nastąpił także w sprawie stawki 12 zł za godzinę - przedstawiciele pracodawców i związków zawodowych wypracowali porozumienie.
O wiele gorzej wygląda sprawa podatku handlowego, który wciąż nie doczekał się ostatecznej wersji. Kolejne przymiarki rządu sprawiają coraz gorsze wrażenie i świadczą o tym, że w partii rządzącej nie ma w tej sprawie jednej i wspólnej wizji.
Podobnie wygląda sprawa obniżenia wieku emerytalnego. Ostatnia propozycja Ministerstwa Finansów mówi o zamrożeniu go na obecnym poziomie - 61 lat dla kobiet i 66 lat dla mężczyzn. *Ministrowie opowiedzialni za gospodarkę nie ukrywają, że przeszkodą do wprowadzenia prezydenckiego pomysłu w życie, a więc cofnięcia reformy przeprowadzonej przez PO do 60 lat dla kobiet i 65 dla mężczyzn, są bardzo wysokie koszty. *Tymczasem prezydent upiera się przy swojej propozycji, przekonując, że projekt powinien być przegłosowany jeszcze w tym roku.Najwyraźniej pojawiają się pierwsze różnice zdań między autorami wyborczego sukcesu PiS - Beatą Szydło i Andrzejem Dudą.
Podobnie jak w przypadku poprzednich rządów obietnice przedwyborcze podzieliliśmy na pięć kategorii - najważniejszych dla życia obywateli i funkcjonowania państwa. Za każdą premier może dostać 20 proc. Jeśli jej ekipie uda się spełnić wszystkie zapowiedzi z exposé - wskaźnik osiągnie wartość 100 proc.
Tworząc Szydłometr, przyjęliśmy, że nie wszystkie ujęte w naszym zestawieniu cele rządu będą miały jednakową wagę procentową. Przykładowo - obniżenie wieku emerytalnego, dotyczące wszystkich pracujących obecnie Polaków, należy do najważniejszych zmian i nie może być traktowane tak samo, jak cofnięcie reformy w oświacie, polegającej na obowiązkowym posyłaniu sześciolatków do szkół. Znaczenie każdej z tych zmian będzie pociągało za sobą inne konsekwencje, choćby w sferze finansów publicznych.
| ##Tyle zrobił rząd przez 5 miesięcy | ||
|---|---|---|
| Kategoria | Stan realizacji | Do zdobycia |
| Emerytury, ubezpieczenia i pomoc socjalna | 6 proc. | 20 proc. |
| Podatki | 4 proc. | 20 proc. |
| Rynek pracy | 0 proc. | 20 proc. |
| Gospodarka i inwestycje | 2 proc. | 20 proc. |
| Edukacja | 4 proc. | 20 proc. |
| Razem: | 16 proc. | 100 proc. |
Ocenę postępów rządu PiS podobnie jak to było za rządów PO publikujemy cyklicznie.
Kiedy przyznajemy punkty
Oto jak przedstawiają się zamierzenia gabinetu premier Szydło w poszczególnych dziedzinach:
Emerytury, ubezpieczenia i pomoc socjalna - 6 proc.
W tej kategorii jest najwięcej obietnic, których spełnienie premier Szydło zapowiadała w ciągu pierwszych 100 dni pracy rządu. Z ambitnego planu udało się wprowadzić w życie tylko przepisy regulujące działanie programu Rodzina 500+. Z pozostałych najbliżej wprowadzenia są przepisy dotyczące bezpłatnych leków dla seniorów.
| *Program Rodzina 500+ * | Najważniejszy punkt polityki prorodzinnej rządu Beaty Szydło. Rodziny mają dostawać 500 zł na dziecko, począwszy od drugiego, a w biedniejszych rodzinach - także na pierwsze. 17 lutego prezydent Duda podpisał ustawę o pomocy państwa w wychowaniu dzieci, która wprowadza przepisy regulujące działanie programu "Rodzina 500+". Wypłaty mają ruszyć od 1 kwietnia. |
|---|---|
| *Obniżenie wieku emerytalnego dla kobiet i mężczyzn * | Wiek emerytalny ma być przywrócony do poziomów, które obowiązywały do końca 2012 r. - 60 lat dla kobiet i 65 dla mężczyzn. 30 listopada prezydent Duda złożył projekt nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Po pierwszym czytaniu skierowano go do komisji, a 12 stycznia odbyło się wysłuchanie publiczne projektu. Zmiany te mają objąć osoby podlegające ZUS i KRUS i premier zapowiedziała ich wprowadzenie w ciągu pierwszych 100 dni rządu, co jednak nie nastąpiło. |
| *Podniesienie najniższych emerytur * | W exposé premier nie podała konkretów, poza tym, że podwyżka dotyczyłaby w szczególności tych emerytów, którym świadczenia nie pozwalają na zaspokojenie podstawowych potrzeb. |
| *Bezpłatne leki dla osób od 75. roku życia * | Ta obietnica padła z ust pani premier jako jedna z pierwszych i miała być wprowadzona podczas pierwszych 100 dni. Gabinet Beaty Szydło jednak w tym czasie nie zdążył tego dokonać. Projekt ustawy, zakładający przyznanie osobom, które ukończyły 75 lat, uprawnienia do bezpłatnych leków i wyrobów medycznych został uchwalony w marcu przez Sejm, a na posiedzeniu 20 kwietnia Senat nie zgłosił do niego żadnych poprawek. Darmowe leki mają zostać wyszczególnione w wykazie ogłoszonym przez resort zdrowia. Pierwszy wykaz minister zdrowia ma ogłosić najpóźniej 1 września 2016 r. |
| *Ubezpieczenia rolnicze * | Stosowna ustawa miała być gotowa w ciągu pierwszych 100 dni od powołania rządu, ale tak się nie stało. Dopiero 15 marca rząd przyjął projekt zmieniający ustawę o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich, którego celem jest powszechność takich ubezpieczeń. Według założeń resortu rolnictwa, państwo będzie dopłacać do 65 proc. składki ubezpieczeniowej na uprawy i 0,5 proc. sumy ubezpieczenia na zwierzęta. Nowe przepisy mają wejść w życie 1 stycznia 2017 r. |
Podatki - 4 proc.
W dziedzinie podatków ekipa PiS jak na razie może pochwalić się tylko jednym sukcesem - wprowadzeniem podatku bankowego. Druga z nowych danin, którą początkowo miały być obłożone supermarkety rodzi się w wielkich bólach. Rząd zmienił koncepcję i przemianował ją na podatek od sprzedaży detalicznej. Powstało kilka wersji tego jak miałby być naliczany i według jakich zasad nakładany podatek handlowy. Minister finansów pod koniec kwietnia przyznał, że jego resort preferuje wersję progresywną podatku (pod uwagę brana jest także liniowa). Ostatecznego projektu jednak jeszcze nie ma.
Rząd nie pali się także do podwyższenia kwoty wolnej od podatku. Wprawdzie prezydencki projekt został złożony w Sejmie bardzo szybko, bo jeszcze w listopadzie 2015 r., ale od tego czasu prace nad nim zamarły.
Postęp widać za to na polu uszczelniania systemu podatkowego. W Sejmie trwają już prace nad projektami, które m.in. wprowadzą klauzulę przeciw unikaniu opodatkowania oraz uszczelnią pobór VAT za sprawą narzędzi informatycznych.
| Podniesienie kwoty wolnej od podatku | Jedna ze sztandarowych obietnic, która padła w kampanii wyborczej. 30 listopada prezydent Duda skierował do Sejmu projekt nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który zakłada podniesienie kwoty wolnej od podatku do 8 tys. zł. Po pierwszym czytaniu 2 grudnia projekt skierowano do komisji finansów publicznych. Wbrew zapowiedziom z expose zmiana ta nie została wprowadzona w pierwszych 100 dniach rządu. |
|---|---|
| Wprowadzenie podatku bankowego | Celem wprowadzenia tego podatku jest przede wszystkim zapewnienie pieniędzy na finansowanie programu 500 zł na drugie dziecko. 3 grudnia projekt PiS wpłynął do Sejmu, a 15 stycznia został uchwalony. W tym samym dniu prezydent podpisał ustawę. Podatek obowiązuje od lutego 2016 r. |
| Wprowadzenie podatku od sprzedaży detalicznej | Także ta nowa danina ma zapewnić państwu dochody, które zostaną przeznaczone na wydatki związane z programem 500+. Na razie ten projekt sprawił dużo kłopotów rządowi PiS. |
| *Obniżenie podatku CIT dla małych przedsiębiorstw * | Wedle zapowiedzi z expose, stawka CIT dla małych firm ma wynosić 15 proc. Taką stawką objęte byłyby firmy, których roczny obrót netto nie przekracza 1,2 mln euro. Pod koniec lutego resort finansów przygotował projekt ustawy, która według zapowiedzi ministra finansów ma wejść w życie od 1 stycznia 2017 r. Obecnie trwają konsultacje społeczne. |
| *Poprawienie ściągalności podatku VAT i ograniczenie jego wyłudzeń * | Resort finansów chce w II połowie 2016 r. przetestować, a w 2017 r. wdrożyć systemy informatyczne, które pozwolą automatycznie wykrywać patologie podatkowe. W Sejmie po pierwszym czytaniu i pracach w komisji jest projekt ustawy dotyczący wykonywania zadań informatycznych przez administrację podatkową i służby celne, który ma doprowadzić od uszczelnienia poboru VAT. Po pierwszym czytaniu jest również projekt nowelizacji Ordynacji podatkowej, który ma wprowadzić klauzulę przeciwko unikaniu opodatkowania. Oprócz tego Sejm uchwalił 13 kwietnia ustawę zmniejszającą limit transakcji gotówkowych między firmami z 15 tys. euro do 15 tys. zł. Ma on pomóc w uszczelnieniu systemu podatkowego. |
| *Reforma administracji podatkowej * | Resort finansów przygotowuje zmiany systemowe, które pozwolą skuteczniej pobierać akcyzę oraz podatek dochodowy CIT od dużych korporacji. Od lipca wobec dużych firm stosowany będzie tzw. Jednolity Plik Kontrolny, czyli informatyczne narzędzie służące do lepszej obsługi podatników, zwłaszcza dużych podmiotów i zarazem pozwalające na wykrywanie przestępstw, tzw. karuzeli podatkowych. |
##
Na kolejnej stronie o tym, co planuje rząd Szydło w gospodarce i edukacji
Rynek pracy - 0 proc.
Najbardziej zaawansowane są prace przy wprowadzeniu minimalnej stawki godzinowej dla umów-zleceń. Projekt ten zyskał pozytywną opinie Rady Dialogu Społecznego, w której zasiadają przedstawiciele związków zawodowych jak i pracodawców. Minister rodziny, pracy i polityki społecznej Elżbieta Rafalska uznała kompromis wypracowany przez radę w tej sprawie za "historyczny".
| *Podniesienie minimalnej stawki godzinowej do 12 zł * | Kolejna z obietnic wyborczych, która została wpleciona do expose. Resort rodziny i pracy zapowiedział, że nowe przepisy mają być stosowane do wszystkich umów, bez względu na sposób ustalania wynagrodzenia (stawka godzinowa, miesięczna, tygodniowa itp.). Według ostatnich ustaleń powziętych przez Radę Dialogu Społecznego stawka zaczęłaby obowiązywać od 1 stycznia 2017 r. |
|---|---|
| *Likwidacja umów śmieciowych * | To następny element, który według rządu ma poprawić sytuację materialną wielu Polaków. Premier nie wskazała jednak terminu, kiedy miałyby wejść w życie przepisy dokonujące tej radykalnej zmiany. |
| *Pakt o podniesieniu płac * | Z wystąpienia Beaty Szydło wynika, że ma być zawarty pod patronatem państwa, między organizacjami pracowniczymi a przedsiębiorcami. |
| Plan tworzenia wielkiej liczby nowych miejsc pracy | Jak wyjaśniła w swoim przemówieniu premier Szydło, jego częścią musi być zwiększenie popytu, do czego niezbędne są wspomniane w punktach wyżej podniesienie płac i likwidacja umów śmieciowych. Można więc wnioskować, że rząd chce pobudzać w ten sposób gospodarkę, co z kolei powinno się przełożyć na tworzenie nowych miejsc pracy. |
Gospodarka i inwestycje - 2 proc.
Pierwsze punkty w tej kategorii gabinet Beaty szydło zdobywa za ustawę dotyczącą ochrony polskiej ziemi przed spekulacyjnym wykupem. Ekipie PiS udało się to zrobić praktycznie tuż przed końcem 12-letniego moratorium na zakup polskiej ziemi przez cudzoziemców. Od chwili wejścia w życie ustawy, podstawową formą zagospodarowania państwowej ziemi będzie dzierżawa.
Jednak głównym zadaniem jaki rząd postawił sobie na polu gospodarki jest przyjęty 16 lutego "Plan na rzecz odpowiedzialnego rozwoju", nazywanym potocznie planem Morawieckiego (od nazwiska wicepremiera, w którego resorcie dokument przygotowano). Plan wskazuje kierunki działań państwa i nowe impulsy, które zapewnią polskiej gospodarce stabilny wzrost. Odpowiedzialny rozwój ma się opierać na pięciu filarach: reindustrializacji, rozwoju innowacyjnych firm, kapitału dla rozwoju, ekspansji zagranicznej, zrównoważonego rozwoju społecznego i regionalnego. Szczegóły mają być przygotowane do jesieni, ale już teraz nie brak głosów krytycznych, że jest to tylko "zbiór sloganów rodem z PRL".
Z ogólnych założeń planu Morawieckiego wyłoniły się pierwsze bardziej konkretne zamierzenia, jak np. projekt ustawy, która ma pomóc w odbudowie przemysłu stoczniowego w Polsce. W marcu rząd przyjął ponadto projekt nowelizacji ustawy o gwarantowanych przez Skarb Państwa ubezpieczeniach eksportowych. Był to pierwszy krok do utworzenia Grupy Polskiego Funduszu Rozwoju, który 13 kwietnia został zarejestrowany w KRS. Spółka PFR powstała na bazie spółki Polskie Inwestycje Rozwojowe. Jej celem będzie zintegrowanie istniejących instytucji zajmujących się wspieraniem rozwoju i eksportu (m.in. Korporacji Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych, Agencji Rozwoju Przemysłu, Polskiej Agencji Informacji i Inwestycji Zagranicznych oraz Polskich Inwestycji Rozwojowych).
| Projekt biliona złotych na rozwój | Program anonsowany w kampanii wyborczej, którego celem, jak wyjaśniła w exposé premier Szydło, jest znaczne zwiększenie udziału inwestycji w PKB (obecnie około 20 proc.) i aktywizacja polskiego kapitału. Źródłami finansowania mają być: 1. Fundusze europejskie 2. Środki banków - PiS chce wykorzystać stosowany w Europie system niskooprocentowanych pożyczek na cele rozwojowe na wzór instrumentów finansowych stosowanych przez Europejski Bank Centralny. 3. Kilkaset miliardów złotych oszczędności z kont przedsiębiorstw, które mogą być inwestowane w system zachęt inwestycyjnych. 4. Zasoby Banku Gospodarstwa Krajowego, a także zmiana formuły działania dotychczasowego przedsiębiorstwa Polskie Inwestycje Rozwojowe. 5. Niewykorzystywane możliwości wielkich przedsiębiorstw państwowych, z których można by utworzyć fundusz inwestycyjny. |
|---|---|
| *Reindustrializacja Polski * | Z zapowiedzi szefowej rządu wynika, że ekipa rządząca będzie dążyć do odbudowy gospodarki morskiej i wsparcia tych dziedzin i branż gospodarki, które mają największe szanse rozwojowe przynajmniej w skali naszego regionu. Tu Beata Szydło wymieniła: przemysł energetyczny, chemiczny, zbrojeniowy, a także sektor usług IT oraz przemysły kreatywne, m.in. związane z np. tworzeniem gier komputerowych. 14 marca rząd zaprezentował projekt ustawy wprowadzającej ulgi podatkowe dla stoczni. |
| Bezpieczeństwo energetyczne | Rząd będzie się starał je zapewnić m.in przez zachowanie polskiego węgla (także brunatnego) jako źródła energii, jak również przez działania zmierzające do zagwarantowania Polsce w każdej sytuacji dostaw gazu i ropy. To drugie ma zagwarantować dokończenie budowy i rozbudowa gazoportu oraz ewentualna budowa drugiego gazoportu w okolicach Trójmiasta. |
| *Ochrona polskiej ziemi * | Ustawa, która wprowadza wstrzymanie handlu państwową ziemią na 5 lat, została 26 kwietnia podpisana przez prezydenta. Przepisy obowiązują od 30 kwietnia. Grunty rolne będą mogli nabywać tylko rolnicy indywidualni, a prawo pierwokupu otrzymuje ANR. |
| *Program dla małych firm * | Ma pomóc w ich rozwoju, a narzędziem, które do tego posłuży, będzie m.in. podwójny odpis inwestycyjny dla przedsiębiorców, którzy będą reinwestowali zarobione pieniądze w rozwój swoich firm. - Mamy program, który doprowadzi do tego, że małe firmy będą stawać się średnimi, a średnie dużymi, a duże będą konkurowały na rynku globalnym - zapowiedziała premier Szydło. |
| *Program mieszkaniowy * | Jego celem będzie budowa tanich mieszkań na działkach, które odstąpi za symboliczną opłatę państwo i różne przynależące do niego instytucje. Mieszkania budowane w tym trybie z kredytów bankowych będą wynajmowane, a czynsz będzie obejmował także długoletnią spłatę kredytu, równoznaczną z powolnym wykupem mieszkania. Na razie resort infrastruktury analizuje zasób gruntów publicznych, które mogły by być wykorzystane pod budynki mieszkaniowe na wynajem. |
Edukacja - 4 proc.
Pierwszą zrealizowaną obietnicą w sferze edukacji jest cofnięcie reformy poprzedniego rządu, której skutkiem jest obowiązkowe posłanie 6-latków do szkół. Plany dotyczące oświaty jednak na tym się nie kończą. Rząd chce także cofnąć reformę systemu szkolnictwa z 1999 r. i zlikwidować gimnazja.
| *Kontynuacja rozbudowy przedszkoli i bezpłatne z nich korzystanie * | Beata Szydło zamierza kontynuować, to co zaczęli jej poprzednicy, ale oprócz budowy nowych placówek, zamierza także sprawić, by przedszkola były bezpłatne. - Przynajmniej dla rodzin o niższych i średnich dochodach - zapowiedziała w expose. |
|---|---|
| *Cofnięcie reformy wprowadzającej obowiązek szkolny od wieku 6 lat * | Premier Szydło zapowiedziała wycofanie reformy poprzedników z koalicji PO-PSL polegającej na posyłaniu 6-latków do szkół. 9 grudnia PiS złożył w Sejmie projekt nowelizacji, która została uchwalona 29 grudnia, a 7 stycznia podpisał ją prezydent. |
| *Likwidacja gimnazjów * | Powrót do systemu oświaty złożonego z 8-letniej szkoły podstawowej i 4-letniej średniej ma następować stopniowo w drodze ewolucji. Na razie MEN organizuje w różnych miastach spotkania na temat przyszłości polskiej edukacji. W lipcu, po zakończeniu cyklu debat wojewódzkich, ma nastąpić podsumowanie, a potem we wrześniu resort zaprezentuje projekt nowelizacji ustawy o systemie oświaty. |
| Dostosowanie szkolnictwa zawodowego do potrzeb gospodarki i rynku | Jednym z celów rządu jest odbudowa polskiego szkolnictwa zawodowego, co ma nastąpić przy współpracy z przedsiębiorcami. Premier napomknęła, że potrzebne są szkoły zawodowe nie tylko na poziomie średnim, ale też na wyższym. Kształcenie zawodowe jest jednym z tematów ogólnopolskich debat organizowanych przez MEN. |
Zobacz także: 12 zł za godzinę pracy. Jak Polska wypada na tle innych krajów UE?