Słubice, Kostrzyn nad Odrą czy Lubieszyn. Te przygraniczne miejscowości żyją z niemieckich klientów.
Niemcy przyjeżdżali na zakupy, czasem na obiad, do mechanika czy do fryzjera. W nastawionych na niemieckiego klienta sklepach i punktach usługowych zatrudnienie znajdowały tysiące Polaków.
W sobotę 24 października Niemcy uznały jednak Polskę za "obszar ryzyka pandemicznego". A to oznacza, że każdy, kto przekracza granicę, musi pokazać negatywny test na koronawirusa - lub udać się na dwutygodniową kwarantannę.
Tuż przed wprowadzeniem tym zasad, polsko-niemieckie granice się zakorkowały. Tłumy Niemców ruszyły na "zakupy ostatniej szansy". Najczęściej wybierali papierosy, alkohole, ale i ozdoby świąteczne.
Jak wyglądają przygraniczne miasteczka kilka dni później? Odwiedziliśmy zachodniopomorski Lubieszyn. Są tam zarówno wielkie hale targowe, jak i nieduże sklepy czy zakłady fryzjerskie. Zwykle z ich oferty korzystają tysiące niemieckich klientów dziennie.
Teraz jednak miasto wygląda niczym wyludnione. Niektóre targowiska są zupełnie zamknięte. W jednym z największych z nich działały tylko pojedyncze stoiska - zwykle z tanimi pracownikami. Kilkadziesiąt boksów, w których kwitł handel ubraniami, słodyczami czy gadżetami, zostało owiniętych foliami i zupełnie zamkniętych.
Czytaj też: Pogranicze. Trzy pogrzeby i wesele
Przygraniczny biznes ma problem
- Chyba się będę zwijał. Ruch jest minimalny. Otworzyłem się w zasadzie tylko dlatego, żeby nie siedzieć w domu i się nie zamartwiać - usłyszeliśmy od jednego z działających handlarzy.
Inny handlarz mówi, że "zamknięta granica to dla niego wyrok". Nie spodziewa się, że klientów z Niemiec mogą zastąpić Polacy, bo ci na zakupy w takie miejsca nie jeżdżą. Z kolei, jak zauważa, sytuacja epidemiczna w Polsce jest coraz poważniejsza. Trudno więc liczyć, że Niemcy prędko zniosą ograniczenia.
Nawet tania stacja benzynowa, pod którą zwykle ustawiają się rzędy aut na niemieckich blachach, stoi niemal pusta.
Funkcjonują ciągle niektóre punkty usługowe, budki z jedzeniem oraz sieciowe sklepy i markety. Tych w okolicy jest kilka. Sprzedawcy jednak mówią, że "ruch jest minimalny". Na parkingach czasem pojawiają się auta na niemieckich tablicach rejestracyjnych. - Jednak najczęściej to Polacy, którzy mieszkają w Niemczech i wybierają się np. do rodziny - opowiada jedna z ekspedientek.
Nastroje w Lubieszynie są bardzo złe. Mieszkańcy, z których większość pracuje w handlu, mówią, że sytuacja wygląda jeszcze poważniej niż na wiosnę. Wtedy to o zamknięciu granicy zdecydował polski rząd. Handlowcy zwracają uwagę, że tym razem trafiło na tradycyjny okres żniw - czyli tygodnie poprzedzające Boże Narodzenie.
Handlowcy nie spodziewają się otwarcia granic przed świętami. Nie liczą też, że Niemcy będą wykonywać testy na koronawirusa po zakupach w Polsce. - Obawiam się, że epidemia może nas wykończyć. Pogranicze może nie wyglądać już jak dotychczas - słyszymy od jednego z przedsiębiorców.
Tymczasem na samej granicy przy Lubieszynie ustawiło się kilkunastu funkcjonariuszy niemieckiej straży granicznej i policji. Kontrolują niemal każdy pojazd, który próbuje przekroczyć granicę. Zdecydowana większość z nich to auta dostawcze i ciężarówki. Są jednak pojedyncze samochody osobowe, zwykle na polskich rejestracjach. To zwykle Polacy, którzy dojeżdżają do pracy po drugiej stronie granicy. Na mocy zarządzeń regionalnych zostali w większości zwolnieni z obowiązku przedstawiania testów lub przechodzenia kwarantanny.