"Absolutne kuriozum". Były prezes odpowiada Portom Lotniczym. Złożyły na niego zawiadomienie

Money.pl ustalił, że Polskie Porty Lotnicze złożyły już w Prokuraturze Regionalnej zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa przez dwóch byłych prezesów - Mariusza Szpikowskiego i Stanisława Wojterę. Zarzucają im niegospodarność menedżerską, skutkującą wyrządzeniem szkody majątkowej w wielkich rozmiarach za sprawą budowy lotniska Warszawa-Radom.

To właśnie za czasów Mariusza Szpikowskiego Polskie Porty Lotnicze podjęły decyzję o wykupieniu radomskiego lotniska-bankruta i zbudowaniu go od nowa za około 800 mln zł. Z treści dokumentu, do którego dotarł money.pl, wynika, że PPL zarzuca Szpikowskiemu wyrządzenie szkody majątkowej w wysokości co najmniej 815 mln 523 tys. 202,93 zł.

Według Mariusza Szpikowskiego, który kierował spółką w latach 2016-2020, już samo wyliczenie tej kwoty jest błędne. Składa się na nią bowiem koszt nabycia spółki Port Lotniczy Radom S.A. (12,7 mln zł), rozbudowa lotniska (ponad 738 mln zł) i jego utrzymanie w latach 2023-2024 (straty w wysokości 32,8 mln zł oraz 28,6 mln zł).

Szpikowski twierdzi, że analogiczne zawiadomienia do prokuratury w sprawie niegospodarności należałoby złożyć przeciwko zarządzającym np. lotniskami w Modlinie czy w Łodzi, które dotychczas generowały straty.

"Należałoby zsumować wartość inwestycji w te lotniska oraz ich skumulowane straty. Paradoksem jest, że w zarządzie PPL obecnie jest osoba, która na przestrzeni wszystkich tych lat była w zarządzie Modlina, kiedy te wszystkie straty były i są generowane (Marcin Danił - przyp.red.)" - przekonuje Szpikowski w odpowiedzi na prośbę money.pl o komentarz.

Według Polskich Portów Lotniczych, Mariusz Szpikowski miał nadużyć udzielonych mu uprawnień, podejmując i realizując decyzję o inwestycji w Port Lotniczy Warszawa-Radom "bez sporządzenia rzetelnego biznesplanu, przy braku analiz rynku, przepustowości oraz otoczenia konkurencyjnego, a także poprzez oparcie się na wadliwych i iluzorycznych opracowaniach analitycznych". Również z tym zarzutem były prezes się nie zgadza.

Przypomina, że port lotniczy Warszawa-Radom został zbudowany jako lotnisko komplementarne, czyli uzupełniające dla przepełnionego Okęcia. To do Radomia miały się przenieść tanie linie lotnicze i czartery, aby w Warszawie zwolnić więcej miejsca dla Polskich Linii Lotniczych LOT i połączeń przesiadkowych. To właśnie na Okęciu LOT ma budować masę krytyczną, którą przeniesie do Centralnego Portu Komunikacyjnego - w czasach PiS jego oddanie było planowane na 2028 r.

"Nie jest masą krytyczną ruchu pasażerskiego dla CPK, jako liczącego się w przyszłości hubu w regionie, ruch niskokosztowy, kanibalizujący siatkę przewoźnika sieciowego, czy czarterowy. A w szczególności sprzeczny z ideą budowy własnego silnego hubu jest rozwój ruchu dowozowego do hubów obcych" - dodaje Mariusz Szpikowski.

Podaje, że w 2019 r. udział ruchu transferowego na Lotnisku Chopina wynosił 31 proc., a w "kolejnych latach spadał do 24 proc. w 2024 r.".

Uważa, że gdyby na Lotnisku Chopina nie było miejsca na dalszy rozwój tanich linii lotniczych i czarterów, to choćby część tego ruchu musiałaby się przenieść do Radomia. Zwraca też uwagę, że pandemia COVID-19 od 2020 r. przyhamowała rozwój ruchu lotniczego w Polsce na kilka lat i zmieniła jego strukturę oraz realia. Według Szpikowskiego właśnie to "przy bierności zarządzających (także PPL), wręcz zabiło rozwój LOT jako przewoźnika sieciowego", a ponadto "w obecnym kontekście całkowicie wyeliminowało także (przynajmniej czasowo) potrzebę Radomia jako lotniska komplementarnego".

"Dlaczego usiłuje mi się przypisać odpowiedzialność za decyzje podejmowane w latach 2021-2025, na które nie miałem i nie mam żadnego wpływu, a które przynoszą określone skutki?" - pyta retorycznie Szpikowski w odpowiedzi na prośbę money.pl o stanowisko.

Przypomnijmy, że następcy Szpikowskiego, Stanisławowi Wojterze (prezes PPL w latach 2020-2024), spółka zarzuca z kolei, że kontynuował realizację inwestycji w port lotniczy Warszawa-Radom, pomimo "ujawnienia szeregu przesłanek wskazujących na jej nieopłacalność oraz negatywnych konkluzji analiz ekonomicznych, działając wbrew zasadom gospodarności". W jego przypadku szkodę oszacowano na co najmniej 61 mln zł.

W piśmie powiadomiono też "o konieczności objęcia zakresem zainteresowania organów ścigania również zachowania Mikołaja Wilda", czyli byłego pełnomocnika rządu ds. Centralnego Portu Komunikacyjnego, a później prezesa tej spółki. Polskie Porty Lotnicze podkreślają, że to Wild, działając z upoważnienia ministra infrastruktury, "nałożył na PPL obowiązek realizacji inwestycji w Lotnisko Warszawa-Radom, które to działanie mogło stanowić współdziałanie z Mariuszem Szpikowskim w nadużyciu przez niego uprawnień jako prezesa PPL". Na te zarzuty odpowiedział już Mikołaj Wild, o czym więcej można przeczytać pod tym linkiem. Zapowiedział też możliwość podjęcia kroków prawnych przeciwko PPL.

Z kolei Stanisław Wojtera w przekazanym money.pl stanowisku przekonywał, że decyzja o radomskiej inwestycji zapadła za czasów jego poprzednika, a gdy on objął stery Portów Lotniczych, to na wycofanie się z projektu było już za późno.

"Od strony formalnej: absolutnym kuriozum jest odwracanie hierarchii, gdybym to ja jako prezes PPL nadzorował ministerstwo (którego pracownikiem był również obecny prezes PPL), a nie odwrotnie" - twierdzi Szpikowski, nawiązując do Łukasza Chaberskiego, wieloletniego urzędnika Ministerstwa Infrastruktury, później przewodniczącego rady nadzorczej PPL, a od marca 2025 r. prezesa tej spółki.

Szpikowski przypomina, że minister infrastruktury nałożył na PPL obowiązek dostosowania lotniska w Radomiu do ruchu cywilnego, na mocy Ustawy o "Portach Lotniczych" z 2017 r. Podkreśla, że spółce nie przysługiwało formalnie prawo protestu, a ponadto zarządzała ona Lotniskiem Chopina, nie była zaś "podmiotem tworzącym strategię rozwoju lotnictwa", co było rolą ministerstwa i pełnomocnika rządu ds. CPK.

Przekonuje, że PPL nie miał, ani nadal nie ma żadnych uprawnień do żądania od Ministerstwa Obrony Narodowej albo Ministerstwa Infrastruktury uzasadnień czy wyjaśnień decyzji, ani do ich kwestionowania.

Odwołuje się też do wystąpienia pokontrolnego Najwyższej Izby Kontroli z 2021 r., która przyjrzała się wówczas dostosowaniu strategii PPL do uwarunkowań wynikających z planowanego uruchomienia CPK i działania PPL w ramach realizacji "Koncepcji CPK", uchwalonej w 2017 r. Kontrola objęła lata 2017-2020. NIK pozytywnie oceniła wtedy realizację zadań określonych dla PPL w Koncepcji CPK z 2017 r.

"Jak w 2021 r. można było dokonać oceny działań PPL w kwestii realizacji strategii CPK, w tym także dotyczącej lotniska w Radomiu, nie dostrzegając żadnych uchybień i oceniając pozytywnie działania spółki, a teraz podważać własne zdanie?" - pyta Szpikowski w przekazanym nam stanowisku.

Bo we wrześniu 2025 r. Najwyższa Izba Kontroli opublikowała wyniki kolejnej kontroli ws. przygotowań do budowy CPK. Tym razem ocena działalności PPL za lata 2019-2024 była negatywna.

"NIK ocenia negatywnie wydatkowanie środków przez PPL w kwocie 738 mln 424,2 tys. zł na budowę lotniska w Radomiu bez uzasadnienia ekonomicznego, w oparciu o nierealne i teoretyczne założenia. W ocenie NIK niegospodarne były decyzje dotyczące: bezpodstawnego odstąpienia od modernizacji Lotniska Chopina w Warszawie oraz braku zgody byłych Prezesów PPL na inwestycje w rozwój lotniska Warszawa Modlin" - czytamy w wystąpieniu pokontrolnym NIK.

NIK negatywnie oceniła podjęte przez byłego prezesa PPL decyzje dot. zaniechania rozbudowy Lotniska Chopina i realizacji inwestycji w radomskie lotnisko. Wskazała, że konsekwencją braku rozbudowy Okęcia jest "brak możliwości rozwoju ruchu hubowego na Lotnisku Chopina do czasu uruchomienia CPK", co grozi również "marginalizacją narodowego przewoźnika, tj. Polskich Linii Lotniczych LOT, wobec rosnącej dynamicznie konkurencji przewoźników sieciowych rozwijających się w swoich hubach" i "zaprzepaszczeniem szans CPK na zostanie liczącym się hubem w regionie".

Pozytywnie NIK oceniła przygotowania do rozbudowy Lotniska Chopina, podjęte przez zarząd spółki PPL w latach 2024-2025. Rozbudowa ma kosztować około 940 mln zł i pozwolić na zwiększenie przepustowości największego portu lotniczego w kraju do około 30 mln pasażerów od 2029 r.

Marcin Walków, dziennikarz i wydawca money.pl